Της Ειρήνης Μπούλια,
Η Ταϊβάν, λιγότερο γνωστή ως Εθνικιστική Κίνα, αποτελεί συχνά χώρα που συγκρίνεται με την Κομμουνιστική Κίνα, ή αλλιώς Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Όπου η Κίνα προβάλλει φρικαλεότητα, απολυταρχισμό και αντιδημοκρατικότητα, η Ταϊβάν απαντά με πειθώ, διάλογο, υποχωρήσεις και σεβασμό, στοιχεία της δημοκρατίας. Τα δύο αυτά κράτη έχουν διαφορές που εκτείνονται και στα όρια της κρατικής κυριαρχίας, καθώς η Κίνα θεωρεί την Ταϊβάν αναπόσπαστο κομμάτι της, ενώ η Ταϊβάν με τη σειρά της διεκδικεί τον όρο «Κίνα». Η Πρόεδρος της Ταϊβάν, Tsai Ing-wen, παρά τη γενικότερη δημοκρατική της στάση απέναντι στους πολίτες της, στα τέσσερα δημοψηφίσματα του Δεκέμβρη αναμένεται να κριθεί σκληρά. Τι συνέβη;
Το πρώτο δημοψήφισμα, στο οποίο θα κληθούν οι πολίτες να αποφασίσουν την κυβερνητική πορεία, σχετίζεται με την παραγωγή ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, η οικοδόμηση ενός νέου σταθμού υγρού φυσικού αερίου στον ύφαλο Taoyuan’s Datan Algal έχει κριθεί ως εξαιρετικά αμφιλεγόμενη. Παλαιότερα, το κυβερνητικό Democratic Progressive Party (εφεξής DPP), ως μέλος της Πράσινης Συμμαχίας, είχε αντιταχθεί σε τέτοιες προτάσεις και το αντιπολιτευτικό Kuomintang (εφεξής KMT) της Μπλε Συμμαχίας τις προωθούσε. Εντούτοις, σήμερα τα δύο κόμματα έχουν αντιστρέψει τις θέσεις τους και τώρα το KMT εγείρει ερωτήματα για το ποσοστό καταστροφής της φυσικής χλωρίδας και πανίδας του υφάλου. Το DPP με τη σειρά του θεωρεί πως η κίνηση αυτή είναι αναγκαία, ώστε να εξασφαλιστεί αρκετή ενέργεια για το νησί σε περίπτωση κήρυξής του σε έκτακτη ανάγκη. Το KMT προσπαθεί απεγνωσμένα να εξασφαλίσει ψήφους από τους απογοητευμένους με το DPP οικολόγους.
Το δεύτερο δημοψήφισμα αποτελεί και το πιο φλέγον και πιεστικό δημοψήφισμα για την Tsai. Πρόκειται για την εισαγωγή χοιρινού από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ταϊβάν. Το ζήτημα αυτό έχει διχάσει την πολιτική σκηνή, καθώς η Tsai αναγνωρίζει πως αποτελεί τη σημαντικότερη τροχοπέδη στη σύναψη μιας Διμερούς Συμφωνίας Η.Π.Α.-Ταϊβάν. Η αντιπολίτευση και μεγάλη μερίδα του πληθυσμού όμως αντιδρούν, καθώς οι Η.Π.Α. επιτρέπουν τη χρήση ρακτοπαμίνης, ουσίας που έχει απαγορευτεί σε 160 χώρες. Εντούτοις, το θέμα αποκτά και οικονομική χροιά, καθώς η Ταϊβάν καλύπτει από μόνη της τεράστιο μέρος της ανάγκης που έχει σε χοιρινό, το οποίο καταναλώνεται άρδην. Πολλοί βλέπουν στο εισαγόμενο χοιρινό μια απειλή, επειδή φοβούνται τη διαμόρφωση μιας ευνοϊκότερης για αυτό τιμής. Ωστόσο, θα υπάρξει κατά πάσα πιθανότητα μποϊκοτάζ από τον ίδιο το λαό, άρα όλη αυτή η πόλωση αποτελεί μάλλον επικοινωνιακό παιχνίδι της αντιπολίτευσης.
Αναμένονται να «εκτοξευθούν πυρά» και στο ζήτημα της δημιουργίας νέου εργοστασίου παραγωγής πυρηνικής ενέργειας. Το DPP, τιμώντας τις θέσεις της Πράσινης Συμμαχίας εν συνόλω, αντιτίθεται ηχηρά στη χρήση πυρηνικής ενέργειας και φυσικά στην περαιτέρω εξάπλωσή της. Λόγω της έντονης σεισμικής δραστηριότητας του νησιού και έχοντας μάθει από την καταστροφή στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας, επιθυμεί την κατάργηση της χρήσης της μέχρι το 2024. Το KMT, από την άλλη, ζητά στήριξη στο εν λόγω ζήτημα και από τις νεότερες γενιές που δεν έχουν μνήμες κάποιας τεράστιας πυρηνικής καταστροφής. Ακόμη, προτάσσει τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στη χώρα, η οποία διαρκώς επιδεινώνεται λόγω καύσης ορυκτών προς παραγωγή ενέργειας. Το τελευταίο που χρειάζεται η Ταϊβάν είναι ένα πυρηνικό ατύχημα ή την αδυναμία ασφαλούς απόρριψης των πυρηνικών αποβλήτων.
Το τέταρτο και τελευταίο πεδίο δημοψηφίσματος αποτελεί η ίδια η διενέργεια αυτού. Προβληματισμό έχει προκαλέσει η ημερομηνία των δημοψηφισμάτων γενικότερα, διότι αυτά πλέον συνδέονται με τη διεξαγωγή εκλογών. Τα επιχειρήματα υπέρ αυτού είναι πως καθώς στην Ταϊβάν για να θεωρηθεί έγκυρο το αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος πρέπει να λάβει συμμετοχή το 25% των ψηφοφόρων, είναι ευκολότερο να συγκεντρωθεί το κατώτατο ποσοστό. Ο αντίλογος είναι η άποψη πως στα δημοψηφίσματα είναι σωστότερο να παίρνουν θέση μόνο όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για τη θεματολογία τους και πως με αυτή την ολιστική ρύθμιση χάνεται το νόημα πίσω από αυτά. Η πρώτη θέση υποστηρίζεται από την αντιπολίτευση και η δεύτερη από την κυβέρνηση, η οποία σε περίπτωση κακού αποτελέσματος στα δημοψηφίσματα θα δεχθεί πλήγματα τόσο στις τοπικές όσο και τις εθνικές εκλογές.
Η κοινωνία καλείται να απαντήσει σε πιεστικά ερωτήματα για τη μετέπειτα πορεία όχι μόνο της Προέδρου Tsai αλλά και για την ίδια. Το γεγονός πως σε ένα από αυτά τα δημοψηφίσματα δεν περιλαμβάνεται και το ερώτημα: «Θα θέλατε να διαμηνύσουμε παντός κατευθύνσεως πως είμαστε η μοναδική Κίνα;» είναι καθησυχαστικό, καθώς θα ικανοποιούσε την εθνικιστική μερίδα της μεν, θα έχανε τα πάντα σε διεθνές πλαίσιο δε (ας μην λησμονούμε ότι η Κίνα είναι ο ισχυρότερος εταίρος). Γενικότερα, η απογοητευτική αψιμαχία των δύο μεγαλύτερων κομματικών συνασπισμών της έχει διχάσει την κοινωνία σε τρομακτικό βαθμό, σε μια εποχή όπου ο Covid-19 σαρώνει τη χώρα και εντοπίζεται αδυναμία εξασφάλισης εμβολίων. Η ανάγκη για εθνική ενότητα είναι μεγαλύτερη από ποτέ και γι’ αυτό επικροτείται η απόφαση της κυβέρνησης να μεταθέσει την ημερομηνία διεξαγωγής των δημοψηφισμάτων από τις 28 Αυγούστου στον μήνα Δεκέμβριο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Tsai’s high stakes on Taiwan’s upcoming referendum, East Asia Forum, διαθέσιμο εδώ
- Taiwan’s Referendum Mayhem, The Diplomat, διαθέσιμο εδώ
- Taiwan’s Tsai faces hot summer votes over pork and nuclear power, Asia Nikkei, διαθέσιμο εδώ
