Της Εύης Τριάντη,
Αν και έχουμε συνδέσει την ιδέα των υπερδυνάμεων με τον πλασματικό κόσμο των κόμικ και των ταινιών δράσης, όπου ο ήρωας αποκτάει τη ξεχωριστή του ικανότητα μέσω του τσιμπήματος κάποιας ύπουλης ραδιενεργής αράχνης, η φαντασία δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα…
Το ανθρώπινο σώμα, οι ανεξερεύνητες ιδιότητές του και τα όρια στα οποία μπορεί να φτάσει, συνεχίζουν να μας εκπλήσσουν καθημερινά. Μάλιστα, πολλές από τις πιο αξιοπερίεργες και, σχεδόν, απίστευτες περιπτώσεις ανθρώπινων ικανοτήτων παρατηρούνται όχι σε άτομα που ήρθαν σε επαφή με υπερφυσικές αστραπές ή έγιναν αντικείμενο πειραμάτων, αλλά σε ασθενείς που γεννήθηκαν με ιδιαίτερα σπάνια σύνδρομα. Αυτά έχουν, συχνά, τέτοιο αντίκτυπο στο άτομο, που θα μπορούσαν να συναγωνιστούν ακόμη και τις υπερδυνάμεις των ηρώων που βλέπουμε στο σινεμά!
Η πιο ατρόμητη γυναίκα του κόσμου
Το 1994, επιστήμονες ξεκίνησαν να μελετούν την περίπτωση μίας Αμερικανής, με έναν ιδιόρρυθμο τύπο εγκεφαλικής βλάβης. Από τις αρχές της παιδικής της ηλικίας, η αμυγδαλή της υπέστη ανεπανόρθωτη ζημιά, λόγω της ασθένειας Urban-Wiethe, με την οποία και είχε γεννηθεί. Αυτό οδήγησε σε μία πολύ σπάνια και παράξενη κατάσταση. Η γυναίκα αυτή, δεν μπορεί να νιώσει φόβο!
Έρευνες σε ζώα έχουν δείξει ανά τα χρόνια ότι πολύ πιθανόν η αμυγδαλή να είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία του φόβου. Ωστόσο, είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς, όταν έχει να κάνει με ζώα που έχουν υποστεί βλάβη στην αμυγδαλή, εάν μπορούν, πράγματι, να αισθανθούν πόνο ή όχι. Για αυτό, ο επιστήμονας Feinstein και οι συνεργάτες του προσπάθησαν να ελέγξουν τη συγκεκριμένη θεωρία στην περίπτωση της αφύσικα ατρόμητης γυναίκας.
Η μεσήλικη γυναίκα ποτέ δεν ένιωθε φόβο, ακόμα κι όταν ερχόταν αντιμέτωπη με ένα μαχαίρι ή όπλο. Στο ημερολόγιο που οι επιστήμονες της έδωσαν για να καταγράφει τα συναισθήματά της, ο φόβος δεν ήταν ποτέ παρών. Μάλιστα, όταν η ομάδα την έφερε σε επαφή με δηλητηριώδη φίδια και αράχνες, η γυναίκα ζητούσε με ενθουσιασμό να τα αγγίξει. «Αυτό που γίνεται φανερό», υποστηρίζει ο Feinstein, «είναι ότι […] χωρίς αυτήν την περιοχή [την αμυγδαλή], αντί απλά να χάνεις το ενδιαφέρον σου στα πράγματα, κάνεις ακριβώς το αντίθετο. Αυτή [η γυναίκα] τείνει να πλησιάζει τα πράγματα που θα έπρεπε να αποφεύγει».
Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν κατέληξαν σε κάποιο απόλυτο συμπέρασμα, αφού θα πρέπει πρώτα να μελετήσουν περισσότερες από μία περιπτώσεις αυτού του σπάνιου συνδρόμου, ώστε να βγάλουν ένα πόρισμα για την αμυγδαλή και την πολύπλοκη φύση του φόβου.
Υπεράνθρωπη δύναμη
Ή, αλλιώς, μυϊκή υπερτροφία, που σχετίζεται με τη μυοστατίνη, μία πρωτεΐνη που παράγεται στα μυϊκά κύτταρα και είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη των μυών. Μια πάθηση τόσο σπάνια, που οι γιατροί δε γνωρίζουν ακριβώς πόσοι άνθρωποι γεννιούνται με αυτήν. Παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1990, όχι σε άνθρωπο, αλλά σε μία εντυπωσιακά μυώδη, βελγική αγελάδα. Αργότερα, το 2000, βρέθηκε σε ένα αγόρι από τη Γερμανία, αλλά μονάχα το 2004 καταγράφτηκε σε επίσημα ιατρικά έγγραφα ως ασθένεια.
Την πιο πρόσφατη περίπτωση της ασθένειας αυτής εμφάνισε ο νεαρός Liam Hoekstra, ο οποίος γεννήθηκε το 2005 με πολυάριθμες ιατρικές παθήσεις, εξαιτίας των οποίων οι βιολογικοί γονείς του τον έδωσαν για υιοθεσία. Από πολύ νωρίς, η θετή του οικογένεια παρατήρησε την υπεράνθρωπη δύναμή του, καθώς, στους πέντε μόλις μήνες της ζωής του, ο Liam μπορούσε να εκτελέσει δύσκολες ασκήσεις στους κρίκους, ενώ λίγο καιρό αργότερα, να σηκώσει βάρη των πέντε κιλών!
Ειδικοί έφτασαν στο συμπέρασμα ότι, λόγω της εκ γενετής του ασθένειας, ο Liam κατέχει 40% περισσότερη μυϊκή μάζα από παιδιά της ηλικίας του, χωρίς να εμφανίζει καρδιαγγειακά ή σκελετικά προβλήματα εξαιτίας της. Δικαίως, λοιπόν, ονομάζεται από πολλούς ως το «Υπέρ-παιδί».
Αναισθησία στον πόνο
Άνθρωποι που γεννιούνται με αυτό το σύνδρομο, το οποίο αποτελεί είδος περιφερικής νευροπάθειας και επηρεάζει τις αισθήσεις, δεν έχουν την ικανότητα να αντιληφθούν φυσικό πόνο σε κανένα μέρος του σώματός τους. Με λίγα λόγια, μπορούν να βυθίσουν το χέρι τους μέσα σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό ή να υποστούν μια εγχείρηση δίχως αναισθητικό και δε θα νιώσουν καμία σημαντική ενόχληση! Πέρα απ’ τον πόνο, βέβαια, τα άτομα μπορούν να αντιληφθούν κανονικά τη διαφορά θερμοκρασίας μέσα σε ένα δωμάτιο, αν κάτι που αγγίζουν είναι καυτό ή παγωμένο, χωρίς, όμως, να πονούν όταν το χέρι τους καίγεται.
Έχει βρεθεί ότι η μετάλλαξη σε ένα συγκεκριμένο γονίδιο, το SCN9A, ευθύνεται για τη σπάνια αυτή πάθηση, την οποία πολλοί θεωρούν αξιοζήλευτη. Ο Stefan Betz, ωστόσο, ένας φοιτητής που πάσχει από αναισθησία στον πόνο, υποστηρίζει κάτι διαφορετικό. «Οι άνθρωποι υποθέτουν ότι το να μη νιώθεις πόνο είναι ένα υπέροχο πράγμα και σε κάνει σχεδόν «υπερήρωα», λέει. «Για άτομα με CIP (Congenital Insensitivity to Pain), είναι το ακριβώς αντίθετο. Θα θέλαμε να ξέρουμε τι σημαίνει ο πόνος. Χωρίς αυτόν, η ζωή είναι γεμάτη δοκιμασίες».
Πράγματι, ο κίνδυνος της πάθησης αυτής κρύβεται στη χρησιμότητα του πόνου. Ο ίδιος είναι «προγραμματισμένος» για να μας ενημερώνει σε περίπτωση φλεγμονής ή άλλης επείγουσας κατάστασης του οργανισμού μας. Χωρίς τον πόνο, δε θα ξέραμε, για παράδειγμα, αν ενοχλείται το στομάχι μας και, επομένως, πότε να σταματήσουμε να τρώμε ή, σε ακόμη χειρότερες περιπτώσεις, αν η σκωληκοειδίτιδά μας χρειάζεται αφαίρεση.
Έτσι, όσο ενοχλητικός κι αν γίνεται τις περισσότερες φορές, είμαστε τυχεροί που βιώνουμε τον πόνο με φυσιολογικό τρόπο, καθώς κρούει τον κώδωνα για τους κινδύνους που διατρέχει το σώμα μας.
Υπέρ-μνήμη
Η Yperthymesia είναι ακόμα μια σπάνια πάθηση, κατά την οποία το άτομο έχει τόσο ανεπτυγμένη μνήμη, που μπορεί να θυμηθεί σχεδόν κάθε λεπτομέρεια της ζωής του, κάθε συζήτηση και άτομο που γνώρισε, ακόμη και σύντομες, ασήμαντες εμπειρίες. Πολλοί ασθενείς θυμούνται αυτολεξεί ολόκληρα βιβλία, αριθμητικές ακολουθίες και κώδικες, ενώ, σε μία ιδιαίτερη περίπτωση, η συγγραφέας από την Αυστραλία Rebecca Sharrock δηλώνει πως θυμάται τη ροζ κουβέρτα με την οποία ήταν τυλιγμένη μόλις εφτά ημέρες μετά τη γέννησή της!
Υπάρχουν μόνο εξήντα, περίπου, επιβεβαιωμένες περιπτώσεις σε όλον τον κόσμο. Αν και πολλοί θεωρούν αυτή την πάθηση ευλογία, οι ασθενείς πιστεύουν ότι το γεγονός πως δεν μπορούν να ξεχάσουν τίποτα, ούτε τις πιο τραυματικές τους στιγμές, είναι πολύ περισσότερο φορτίο, παρά υπερδύναμη. Εξάλλου, είναι προτιμότερο κάποιες εμπειρίες να μένουν θαμμένες στο πίσω μέρος του μυαλού μας, και να ξεχνιούνται με το πέρασμα του χρόνου, για το όφελος της ψυχικής μας υγείας.
Συνοψίζοντας, η διάγνωση με κάποιο σύνδρομο ή ασθένεια είναι ένα σενάριο που θα έκανε πολλούς από εμάς να τρέμουν. Παρόλα αυτά, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η ομορφιά βρίσκεται στη διαφορετικότητα και την πολυπλοκότητα της φύσης μας ως άνθρωποι και πως μέσα σε καθετί που μοιάζει δυσοίωνο και τρομακτικό, υπάρχει κάτι αξιοθαύμαστο, αρκεί να το αντιμετωπίσουμε με αισιοδοξία και ελπίδα. Εξάλλου, ακόμη και οι σούπερ ήρωες της τηλεόρασης περνούν αμέτρητες δυσκολίες και δοκιμάσεις, μέχρι να σώσουν τον κόσμο και να αποδεχτούν αυτό που πραγματικά είναι.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Malcolm X., Rare But True: Hyperthymesia, jamaicahospital.org. Διαθέσιμο εδώ
- Sanders L., Rare Brain Disorder Prevents All Fear, wired.com. Διαθέσιμο εδώ
- Cox D., The curse of the people who never feel any pain, bbc.com. Διαθέσιμο εδώ
- Congenital insensitivity to pain, medlineplus.gov. Διαθέσιμο εδώ
- 10 Rare Diseases That Are Almost Like Super Powers, brainz.org. Διαθέσιμο εδώ
