Της Γωγώς Θεοδωρακοπούλου,
Η μαζική κτηνοτροφία ξεκίνησε το 1923 από την Cecile Steele, η οποία είχε παραγγείλει 50 μικρά κοτόπουλα και κατέληξε να έχει στη διάθεσή της 500 λόγω τυπογραφικού λάθους. Έτσι, η Steele αποφάσισε να τα κρατήσει όλα και να τα μεγαλώσει μαζί, στριμώχνοντάς τα μέσα σε καλύβες. Εκείνη την εποχή, τα κοτόπουλα ήταν χρήσιμα στους ανθρώπους μόνο για τα αβγά τους. Η Steele, όμως, φρόντισε να αλλάξει αυτό. Εξαιτίας της ύπαρξης οικονομικών κλίμακας, η Steele πουλούσε τα κοτόπουλά της πιο φθηνά (50 λεπτά ανά λίβρα). Έτσι, την επόμενη ακριβώς χρονιά, ο αριθμός των κοτόπουλων δεκαπλασιάστηκε, φτάνοντας από τα 1.000 στα 10.000.
Ωστόσο, η μαζική αυτή κτηνοτροφία, ή μεγακτηνοτροφία, με τον αριθμό των ζώων συνεχώς να αυξάνεται λόγω της ζήτησης των καταναλωτών και των εταιρειών, φτάνει σε ένα κρίσιμο σημείο. Η γη, το νερό και τα αέρια του θερμοκηπίου που σχετίζονται με την παραγωγή κρέατος γίνονται όλο και περισσότερο μη βιώσιμα. Προκύπτει, λοιπόν, το εξής ερώτημα: τι επιπτώσεις έχει το φαινόμενο της μεγακτηνοτροφίας στο περιβάλλον και, κατ’ επέκταση, στην κλιματική αλλαγή;
Σύμφωνα με έρευνες, κάθε 10 δευτερόλεπτα οι άνθρωποι σκοτώνουν 24.000 ζώα για τροφή, φτάνοντας στον συνολικό αριθμό των 75 δισεκατομμυρίων ανά έτος. Επιπλέον, με βάση ορισμένα στατιστικά στοιχεία από το UN Food & Agriculture Organization, το 2019, ενώ ο παγκόσμιος πληθυσμός διπλασιάστηκε τα τελευταία 50 χρόνια, το σύνολο του κρέατος που παράγουμε, τετραπλασιάστηκε, με την ύπαρξη των γουρουνιών και των προβάτων να φτάνουν στο 1 δις, των αγελάδων στο 1.5 δις, και τέλος, με συντριπτική διαφορά, τον αριθμό των κοτόπουλων να αγγίζει τα 23 δις στον πλανήτη. Τέλος, σύμφωνα πάλι με τον ανωτέρω οργανισμό, το 2018 υπολογίστηκε ότι η ζήτηση για το κρέας από τους 335 εκατομμύρια τόνους αναμένεται να αυξηθεί στους 445 εκατομμύρια τόνους μέχρι το 2050.
Τώρα, τι επιπτώσεις έχουν όλοι αυτοί οι αριθμοί, και πώς συμβάλλουν στην καταστροφή του περιβάλλοντος; Όπως καταλαβαίνουμε, προκειμένου να συντηρηθεί αυτός ο τεράστιος αριθμός ζώων, επιβάλλεται να υπάρχουν τεράστιες ποσότητες γης, τροφίμων, ενέργειας, καθώς και επαρκής ποσότητα νερού.
ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΗΣ
Η κτηνοτροφία είναι ο μεγαλύτερος χρήστης γης στον πλανήτη μας. Συγκεκριμένα, το 33% της καλλιεργήσιμης γης αφιερώνεται στις ζωοτροφές, το 30% της ολικής επιφάνειας της γης στη βόσκηση, τις ζωοτροφές κλπ., και το 20% των κατάλληλων για βόσκηση εκτάσεων όλης της γης, έχουν υποβαθμιστεί λόγω υπερβόσκησης, διάβρωσης και συμπίεσης του εδάφους, το οποίο ανέρχεται στο 73%. Τέλος, η επέκταση της κτηνοτροφίας αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες καταστροφής των δασών, ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική, όπου το 70% των δασών του Αμαζονίου έχουν μετατραπεί σε λειμώνες.
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑ
Οι κλιματικές αλλαγές αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή για το ανθρώπινο είδος. Πιο αναλυτικά, ο τομέας της κτηνοτροφίας ευθύνεται, όπως εκτιμάται, για ένα σημαντικό ποσοστό (περίπου 18%) των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (σε ισοδύναμο διοξείδιο του άνθρακα) από ανθρώπινη δραστηριότητα. Ας δούμε πιο αναλυτικά με ποσοστά:
- 9% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα → από καταστροφή δασών
- 37% των εκπομπών μεθανίου
- 65% των εκπομπών υποξειδίου αζώτου
- 64% των εκπομπών αμμωνία
ΥΔΑΤΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ – ΝΕΡΟ
Ο τομέας της κτηνοτροφίας χρησιμοποιεί το 8% της παγκόσμιας κατανάλωσης νερού (συμπεριλαμβανομένων των αναγκών των αρδευόμενων καλλιεργειών για ζωοτροφές). Η ρύπανση των υδάτων προκαλείται από κτηνοτροφικά απόβλητα, αντιβιοτικά και ορμόνες, χημικά από τη βυρσοδεψία, λιπάσματα και φωτοφάρμακα από καλλιέργειες ζωοτροφών, και μεταφορά ιζημάτων από υποβαθμισμένες και διαβρωμένες βοσκές.
Χρειάζονται 22.000 λίτρα νερού για να παραχθεί ένα κιλό κρέας σε σύγκριση με τα 200 λίτρα νερού που απαιτούνται για να παραχθεί ένα κιλό σιτάρι. Επίσης τεράστιες είναι οι ποσότητες του χρησιμοποιημένου ύδατος από τις μεγακτηνοτροφικές μονάδες για τον καθαρισμό τους από τα περιττώματα των ζώων, ενώ στην Αφρική και αλλού υπάρχει τεράστια λειψυδρία. Περισσότερο από το μισό του χρησιμοποιούμενου νερού στις Η.Π.Α. χρησιμοποιείται στην εκτροφή ζώων που προορίζονται για τροφή. Μια συνολικά χορτοφαγική διατροφή απαιτεί 300 γαλόνια νερού την ημέρα, ενώ μια σαρκοφάγος διατροφή απαιτεί περισσότερα από 4.000 γαλόνια νερού την ημέρα.
Συγκεφαλαιώνοντας, η βιομηχανική κτηνοτροφία, αφενός έχει αρκετά οφέλη, όπως τη μαζική παραγωγή, τη δυνατότητα παραγωγής γρήγορου φαγητού (fast food) και μεγάλα κέρδη σε εταιρείες. Ωστόσο, οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή είναι επώδυνες. Με τη βιομηχανική κτηνοτροφία να παραγάγει περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου από όλο τον τομέα των μεταφορών, να καταλαμβάνει το 30% των παγκοσμίων αναγκών μας σε νερό, το 45% της επιφάνειας της γης, αλλά και το 50% των σιτηρών που παράγονται καθημερινά, τα οποία χρησιμοποιούνται ως τροφές για τα ζώα στα εργοστάσια, είναι ένας λόγος παραπάνω να ευαισθητοποιηθούμε και να αρχίσουμε να καταναλώνουμε λιγότερο κρέας· όχι για μας, αλλά για τις γενιές που μέλλεται να ακολουθήσουν μετά από εμάς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κτηνοτροφία και κλιματική αλλαγή, Αυγή, διαθέσιμο εδώ
- Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματά μας: Η υπερβολική κρεατοφαγία, LiFO, διαθέσιμο εδώ
- Κτηνοτροφία, Αλιεία και μόλυνση Περιβάλλοντος, VeganWorld.gr, διαθέσιμο εδώ
- The Meat Industry – Environmental Issues & Solutions, Clean Water Action, διαθέσιμο εδώ
