Του Νικόλα Καρούτσου,
Είκοσι χρόνια μετά την ανατροπή τους τον Δεκέμβριο του 2001, οι Ταλιμπάν βρέθηκαν την Κυριακή και πάλι στην Καμπούλ, έτοιμοι να αναλάβουν την εξουσία και να ιδρύσουν το «Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν». Ήδη από τις αρχές του Αυγούστου, η κατάληψη πρωτευουσών επαρχιών της χώρας προκαλούσε ανησυχία για το τι μέλλει γενέσθαι μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων ύστερα από δύο δεκαετίες, πλην όμως οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες υπολόγιζαν ότι η πρωτεύουσα της χώρας θα βρισκόταν υπό πίεση τον Σεπτέμβριο και θα μπορούσε να αντέξει για περίπου 90 ημέρες. Το σενάριο αυτό δεν επιβεβαιώθηκε, καθώς η πόλη προπύργιο της Καμπούλ χάθηκε χωρίς μάχη και στη συνέχεια οι δυνάμεις των Ταλιμπάν μπήκαν στην πρωτεύουσα, την ώρα που ο Πρόεδρος Ghani εγκατέλειπε τη χώρα. Την ίδια στιγμή, είχε ξεκινήσει ήδη η διαδικασία εκκένωσης ξένων πρεσβειών αλλά και «απεγκλωβισμού» ουσιαστικά από τη χώρα ξένων και ντόπιων, πολιτών και στρατιωτικών, που εργάζονταν για τις ξένες δυνάμεις όσο καιρό εκείνες βρίσκονταν στο Αφγανιστάν.
Η αγωνία για την έκβαση της εκκένωσης, σε συνδυασμό με τις εικόνες χάους από το αεροδρόμιο της Καμπούλ, ενέτειναν την πίεση στον Πρόεδρο Biden, ο οποίος τον Απρίλιο είχε ανακοινώσει την απόφασή του να αποσυρθούν όλα τα αμερικανικά στρατεύματα από το Αφγανιστάν μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου, την 20η δηλαδή επέτειο των τρομοκρατικών χτυπημάτων στους Δίδυμους Πύργους. Επιπλέον, σε δηλώσεις του είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο εικόνων αντίστοιχων της Σαϊγκόν το 1975, ενώ θεωρούσε αρκετά απίθανη μια ολοκληρωτική επέλαση των Ταλιμπάν.
Έτσι λοιπόν, ο Biden, τη Δευτέρα διέκοψε την παραμονή του στο Καμπ Ντέιβις και επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, προκειμένου να απευθυνθεί στους πολίτες σχετικά με τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Σαφής στόχευση του διαγγέλματός του ήταν να υπερασπιστεί την επιλογή του για την απόσυρση των στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, παρά τις εικόνες χάους που εκτυλίχθηκαν στην Καμπούλ. Παραδεχόμενος ότι πράγματι δεν υπολόγιζε σε τέτοια ταχεία επέλαση των Ταλιμπάν, υποστήριξε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν εφοδιάσει τα αφγανικά στρατεύματα με ό,τι χρειαζόντουσαν για να πολεμήσουν για το μέλλον τους, δεν θα μπορούσαν όμως ποτέ να τους παρέχουν τη «θέληση να παλέψουν για αυτό το μέλλον». Στη βάση αυτού του σκεπτικού, μάλιστα, διερωτήθηκε πόσους ακόμη στρατιώτες θα έπρεπε να στείλει να πολεμήσουν σε έναν αφγανικό εμφύλιο, στον οποίο δεν πολεμούν τα ίδια τα αφγανικά στρατεύματα. Ακόμη, κάνοντας μια αναδρομή στην παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων στη χώρα, τόνισε ότι στόχος της παρουσίας των Η.Π.Α. εκεί δεν ήταν η οικοδόμηση ενός κράτους και μίας δημοκρατίας, αλλά η αποσόβηση μίας τρομοκρατικής ενέργειας σε αμερικανικό έδαφος.
Υπενθύμισε, μάλιστα, στους πολίτες ότι κληρονόμησε από την κυβέρνηση Trump τη συμφωνία του Φεβρουαρίου του 2020 με τους Ταλιμπάν, σύμφωνα με την οποία τα αμερικανικά στρατεύματα θα είχαν αποχωρήσει από το Αφγανιστάν μέχρι τον Μάιο του 2021 και στη βάση της οποίας τα 15.500 στρατεύματα είχαν μειωθεί, όταν ανέλαβε, σε 2.500. Εξήγησε, έτσι, ότι έπρεπε να επιλέξει είτε τη τήρηση της συμφωνίας ή τη συνέχιση της παρουσίας των στρατευμάτων στο Αφγανιστάν και τη συμπλοκή με τους Ταλιμπάν. Προτίμησε την απόσυρση, καθώς άλλωστε, όπως δήλωσε ο ίδιος, δεν θα υπήρχε σωστή στιγμή για να αποχωρήσουν. Αυτό επανέλαβε και σε συνέντευξή του στο δίκτυο ABC, υποστηρίζοντας ότι δεν θα γινόταν να μην ακολουθήσει χάος μετά την απόσυρση των στρατευμάτων.
Παρά τις εξηγήσεις που έδωσε τόσο στο μήνυμά του στους πολίτες όσο και στη συνέντευξή του, ο Πρόεδρος Biden συνεχίζει να δέχεται κριτική για τον τρόπο με τον οποίο έχει εξελιχθεί η απόσυρση των Η.Π.Α. από το Αφγανιστάν. Σύμφωνα με επίσημες πηγές, έχουν ήδη μεταφερθεί εκτός Αφγανιστάν 3.200 άτομα, ενώ στη συνέντευξη στο ABC ο Biden δήλωσε την ελπίδα του να μπορούν οι αμερικανικές δυνάμεις να απομακρύνουν κάθε μέρα 5.000-7.000 άτομα. Τα ερωτήματα για την επόμενη μέρα, όμως, παραμένουν, καθώς δεν είναι ξεκάθαρο τι επίδραση θα έχουν οι εξελίξεις αυτές και στην πολιτική σκηνή της Αμερικής. Ήδη, Γερουσιαστές του Δημοκρατικού Κόμματος έχουν δηλώσει ότι επιτροπές της Γερουσίας θα διερευνήσουν τα αίτια αυτής της κρίσης, ενώ το συγκεκριμένο θέμα δίνει την ευκαιρία τόσο στον Trump όσο και σε άλλα μέλη της κυβέρνησής του (π.χ. στον πρώην Υπουργό Εξωτερικών Μ. Pompeo) να ασκήσουν κριτική στην παρούσα διοίκηση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Biden stands behind Afghan withdrawal, despite ‘hard and messy’ final days. The New York Times. Διαθέσιμο εδώ.
- Biden says he did not see a way to withdraw from Afghanistan without ‘chaos ensuing’. ABC News. Διαθέσιμο εδώ.
- Senate Dems vow to investigate “flawed” U.S. troop withdrawal from Afghanistan. Axios. Διαθέσιμο εδώ.
