Της Αναστασίας Τσερμενίδου,
Ο «Αντιρρησίας Συνείδησης», βιογραφικό κινηματογραφικό έργο του 2016, σε σκηνοθεσία του ταλαντούχου Μελ Γκίμπσον, μάς συστήνει την ιστορία του Αμερικανού στρατιώτη Ντος Ντέσμοντ (τον οποίο υποδύεται ο Andrew Garfield), ο οποίος πολέμησε στην καίρια μάχη της Οκινάουα και κατάφερε να σώσει 75 ζωές «πολεμώντας» και δίνοντας τον καλύτερο του εαυτό στην πρώτη γραμμή, χωρίς όμως να στοχεύσει τον εχθρό με το όπλο του.
Ο Ντος Ντέσμοντ προέρχεται από μία πατριωτική οικογένεια, που πολέμησε με ζήλο για την πατρίδα. Ο πατέρας του Ντος υπήρξε στο παρελθόν και εκείνος στρατιώτης του αμερικανικού στρατού, που όμως τα μεταπολεμικά τραυματικά σοκ που υπέστη, δεν τον άφησαν να αποτελέσει σωστό παράδειγμα για το μικρό Ντος, ο οποίος ήρθε αντιμέτωπος με την κακοποιητική συμπεριφορά του πατέρα του. Ωστόσο, παρόλο που ο Ντος είχε να υπομείνει σε μία τόσο τρυφερή ηλικία έναν βίαιο πατέρα, κατάφερε να αγαπήσει πραγματικά την πατρίδα του και να την υπερασπιστεί ισάξια με κάθε άλλο στρατιώτη, με το δικό του όμως τρόπο. Είχε στρατολογηθεί εθελοντικά στη μάχη του Περλ Χάρμπορ και προσέφερε τις υπηρεσίες του ως γιατρός και όχι ως μία μηχανή που σπέρνει τριγύρω τον θάνατο.
Σε μία σκηνή βλέπουμε τον Ντος να δέχεται τον εμπαιγμό και τα καψόνια των υπόλοιπων στρατιωτών, τις παρατηρήσεις και τα λοξά βλέμματα των ανωτέρων του. Οι παράγοντες του στρατού, μάλιστα, τον ανάγκασαν να περάσει ψυχολογικά τεστ και στρατοδικεία, μέχρι τελικά να τον αφήσουν να αγωνιστεί για την πατρίδα του όπως εκείνος ήθελε. Εν τέλει, ο Ντος κατάφερε να σώσει ζωές και να αποδειχτεί ένα δυνατό χαρτί για τον αμερικανικό στρατό, κερδίζοντας στο τέλος την συμπάθεια όλων.
Όπως εξελίσσεται η ταινία, σκιαγραφείται προσεχτικά ο χαρακτήρας του Ντος, ο οποίος καταφέρνει να κερδίσει την συμπάθεια του κοινού ευθύς αμέσως. Πρόκειται για έναν ώριμο άντρα, με συνείδηση που υπερασπίζεται με σθένος την ιδεολογία και τα πιστεύω του. Είναι χριστιανός στην ουσία, που κάνει πράξη το γνωστό «ου φονεύσεις»! Στο πλάι του βρίσκεται και η γλυκιά Ντόροθι, η κοπέλα που ερωτεύτηκε παράφορα τυχαία μία μέρα, όταν βρίσκονταν στο νοσοκομείο μετά τη διάσωση ενός άντρα σε αυτοκινητιστικό ατύχημα και η οποία θα είναι κοντά του σε κάθε του απόφαση. Υπομονετικός, αποδεικνύει πως είναι ένας υποδειγματικός πολίτης που δεν χρησιμοποιεί τη βία και την ανηθικότητα που φέρει κάθε πόλεμος.
Μέσα στο στρατό παρατηρούμε άλλες κακοποιητικές συμπεριφορές που καλείται να αντιμετωπίσει ο Ντος ξανά. Οι ανώτεροι του δεν μπορούν να κατανοήσουν την έννοια του «αντιρρησία συνείδησης», με συνέπεια να του ασκούν κριτική και να του αρνούνται να προσφέρει της υπηρεσίες του για την προάσπιση της χώρας. Παράλληλα, τα ίδια σκηνικά και τους χλευασμούς έχει να αντιμετωπίσει και από τους υπόλοιπους στρατιώτες που του ασκούν σωματική και λεκτική βία μέχρι να «σπάσει» και να «λυγίσει». Μέχρι να του επιτραπεί να «πολεμήσει», ανέχεται όλες τις ταπεινωτικές δοκιμασίες, ακόμη και το ενδεχόμενο να κατηγορηθεί για το αδίκημα της «εσχάτης προδοσίας». Ωστόσο, ο Ντος στο τέλος κερδίζει την εκτίμηση όλων των υπολοίπων και οι ιδέες του δικαιώνονται.
Παράλληλα με την ιστορία του Ντος, ο θεατής βλέπει εικόνες ωμής βίας, γνωρίζοντας τη φρίκη και τη σκληρή πραγματικότητα ενός πολέμου. Μάλιστα, ο θεατής παρακολουθεί σκηνές πολέμου προερχόμενες από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που αποτέλεσε ίσως τον πιο ανήθικο, βίαιο και δεινό πόλεμο της σύγχρονης ιστορίας. Βλέπουμε τους επίδοξους κατακτητές Ιάπωνες να γίνονται σκληροί και να διψούν για αίμα. Μάλιστα, μία σκηνή που μου χαράχτηκε στο μυαλό είναι ο Ντος να βοηθά ακόμη και τον εχθρό βλέποντας τον να αιμορραγεί και να πονά. Με αυτή την σκηνή, ο σκηνοθέτης επιχειρεί να ανοίξει μία παρένθεση μέσα στην σκληρή και αιματηρή πραγματικότητα ενός πολέμου και να τονίσει την ανθρωπιά και το ήθος.
Ο Ντος λοιπόν προσφέρει τα μέγιστα, χωρίς να φέρει πάνω του οποιονδήποτε οπλικό εξοπλισμό. Με αξιοσημείωτο ζήλο έρχεται να αποδείξει πως δεν είναι διόλου δειλός. Σε κάθε δευτερόλεπτο της εκτυλισσόμενης μάχης, προσέφερε τις ιατρικές του υπηρεσίες μεταφέροντας τραυματισμένους κι επιδεικνύοντας αυτοθυσία, καθώς πολλές φορές η δική του ζωή τέθηκε σε κίνδυνο, φλερτάροντας με τον θάνατο. Μάλιστα, μία σημαντική πληροφορία που θέλω να προσθέσω εδώ είναι πως ο Ντος ήταν ο πρώτος αντιρρησίας συνείδησης στην ιστορία των ΗΠΑ που έλαβε μετάλλιο τιμής για τις υπηρεσίες του.
Ο Μελ Γκίμπσον με την προσεκτική σκηνοθεσία αυτής της ταινίας, δημιουργεί ένα ρεαλιστικό θέαμα που αγγίζει και μιλά στην καρδία του κοινού. Αποτυπώνει όχι μόνο την σκληρότητα ενός πολέμου, αλλά και την αγριότητα των ανθρώπων που τους κατακλύζει το μένος, ειδικά επί του πεδίου της μάχης. Στο τέλος όμως, επέρχεται η κάθαρση, η λύτρωση και η δικαίωση του θεατή που παρατηρώντας τον Ντος βλέπει και την άλλη όψη του νομίσματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Hacksaw Ridge review – Mel Gibson’s war drama piles on the gore, theguardian.com, διαθέσιμο εδώ
