Της Δήμητρας Παναγιωτακοπούλου,
Όλα τα εργασιακά περιβάλλοντα κρύβουν κινδύνους για την υγεία των εργαζομένων. Για το λόγο αυτό, κάθε εργοδότης πρέπει να φροντίζει για την ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης. Αυτό το χρέος δεν είναι μόνο ηθική επιταγή και νομική υποχρέωση, αλλά έχει και οικονομική σημασία. Στην Αμερική έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ασφάλεια των χώρων εργασίας, αφού, από το 1970, οι καθημερινοί θάνατοι μειώθηκαν από 38 σε 14, ενώ οι τραυματισμοί και οι ασθένειες έχουν μειωθεί, από 10,9 περιστατικά ανά 100 εργαζόμενους σε 2,8. Η φύση ορισμένων επαγγελμάτων τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα σε περιστατικά. Ο κατασκευαστικός κλάδος, για παράδειγμα, πρωτοστατεί, καθώς ευθύνεται για 1 στους 5 θανάτους εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Άλλοι ευάλωτοι κλάδοι περιλαμβάνουν τις μεταφορές, τη μεταποίηση, την υγειονομική περίθαλψη και τις αποθήκες. Οι κίνδυνοι είναι μοναδικοί για κάθε χώρο εργασίας και μερικές φορές καλά κρυμμένοι, υπάρχουν όμως 6 κύριες κατηγορίες.
Οι βιολογικοί κίνδυνοι εμφανίζονται λόγω εργασίας με ανθρώπους, ζώα ή μολυσματικό φυτικό υλικό, με τους επαγγελματίες υγείας να διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο. Μπορούν να προκαλέσουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, οι οποίες μπορεί κυμαίνονται από ερεθισμό του δέρματος και του αναπνευστικού συστήματος, έως τη μετάδοση λοιμώξεων.
Ορισμένοι βιολογικοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν ασθένειες που μεταδίδονται μέσω αίματος, όπως HIV, ηπατίτιδα B και C και η ελονοσία. Η σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων βρίσκεται συνεχώς υπό την απειλή τους, με το μεγαλύτερο κίνδυνο να διατρέχουν όσοι εργάζονται στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Ωστόσο, και πολλοί άλλοι επαγγελματίες μπορεί να κινδυνεύσουν, όπως καθαριστές, συλλέκτες απορριμμάτων, καθαριστές δρόμων, φύλακες πάρκων και καλλιτέχνες τατουάζ. Με απλά λόγια, όποιος μπορεί να συναντήσει αιχμηρά αντικείμενα στη δουλειά του, κινδυνεύει.
Τα ακατάλληλα διαχειριζόμενα εργασιακά περιβάλλοντα μπορεί να κάνουν το χώρο εργασίας, ιδανικό περιβάλλον ανάπτυξης βακτηρίων, μούχλας και μυκήτων. Η έκθεση σε αυτά μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, όπως η νόσος των Λεγεωνάριων, οι αναπνευστικές διαταραχές και η επιδείνωση αλλεργιών. Οποιοσδήποτε χώρος με υγρασία θα μπορούσε να κινδυνεύσει.
Η έκθεση σε οργανικές σκόνες όπως αλεύρι, σκόνη γάλακτος ή κόκκων μπορεί να προκαλέσει επαγγελματικό άσθμα και ερεθισμό του αναπνευστικού. Η έκθεση σε ζώα και βλάστηση κρύβει τον κίνδυνο συνάντησης βακτηρίων, μυκήτων, ιών και ακάρεων, ενώ αν δεν ελέγχεται σωστά, μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά επιπτώσεων για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων αλλεργικών ασθενειών όπως ο πνεύμονας του αγρότη. Περισσότερο κινδυνεύουν όσοι εργάζονται στη γεωργία, την κτηνοτροφία, την κηπουρική, σε ζωολογικούς κήπους και οι εκπαιδευτές σκύλων.
Οι χημικοί κίνδυνοι είναι παρόντες κάθε φορά που οι εργαζόμενοι εκτίθενται σε χημικές ουσίες, όπως διαλύματα καθαρισμού, διαλύτες, μονοξείδιο του άνθρακα, ατμούς και αναθυμιάσεις. Αυτοί οι κίνδυνοι μπορεί να προκαλέσουν εκρήξεις, ερεθισμό δέρματος, ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος και τύφλωση. Παρά την επικινδυνότητα τους, δεν αναγνωρίζονται πάντα. Για παράδειγμα, όταν κάποιος εξετάζει ποιος μπορεί να κινδυνεύει, ίσως να μη σκεφτεί αμέσως τους κομμωτές, τους ανθοπώληδες, τους καθαριστές, τους σερβιτόρους, τους μπάρμαν ή τους τεχνικούς νυχιών.
Παραδείγματα ουσιών που ενέχουν χημικό κίνδυνο περιλαμβάνουν τα καθαριστικά προϊόντα. Η λανθασμένη χρήση μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις, άσθμα, αναπνευστικό ερεθισμό, έγκαυμα και δερματίτιδα. Επίσης, με προσοχή θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται οι βαφές μαλλιών, τα σαμπουάν, τα μαλακτικά και τα προϊόντα χέννας. Τα προϊόντα νυχιών πρέπει να χειρίζονται και να αποθηκεύονται σωστά, γιατί, αντίθετα, μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό δέρματος και αναπνευστικού, πονοκέφαλους, ζάλη, ασθένειες, επαγγελματικό άσθμα και καρκίνο.
Οι δραστηριότητες συγκόλλησης ενέχουν πολλούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης σε αόρατα αέρια και αναθυμιάσεις. Αυτά περιλαμβάνουν όζον, μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια αζώτου, οξείδια χρωμίου και νικελίου. Η έκθεση σε αυτά τα αέρια μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία, επαγγελματικό άσθμα, καρκίνο και ερεθισμό του αναπνευστικού. Εάν δεν ελέγχονται σωστά, οι αναθυμιάσεις μπορεί να επηρεάσουν την υγεία του συγκολλητή αλλά και οποιουδήποτε εργάζεται και βρίσκεται στην περιοχή.
Οι φυσικοί κίνδυνοι είναι περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορούν να βλάψουν έναν εργαζόμενο, χωρίς απαραίτητα να τον αγγίξουν. Μερικά παραδείγματα αποτελούν τα ύψη, οι θόρυβοι, η ακτινοβολία, η πίεση, οι δονήσεις, τα μη φυλασσόμενα μηχανήματα, οι πτώσεις, η ολίσθηση και οι διαδρομές. Αυτός είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος κινδύνων στο χώρο εργασίας.
Η έκθεση σε ηλεκτρικά εξαρτήματα μπορεί να προκαλέσει σοβαρούς τραυματισμούς και θανάτους, συμπεριλαμβανομένων ηλεκτροπληξιών, εγκαυμάτων, εκρήξεων και πτώσεων από ύψος. Ο κίνδυνος, φυσικά, αυξάνεται σε υγρές συνθήκες. Επιπλέον, ιδιαίτερα επιβαρυντική για τους εργαζομένους είναι η εργασία σε κλειστούς και περιορισμένους χώρους, λόγω μειωμένων επιπέδων οξυγόνου και της πιθανής συσσώρευσης αερίων, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε πυρκαγιές, εκρήξεις, ασφυξία και απώλεια συνείδησης. Σημαντικός φυσικός κίνδυνος είναι και αυτός της φωτιάς, η οποία μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα, ασφυξία και θανάτους
Οι ακραίες θερμοκρασίες αποτελούν και αυτές φυσικό κίνδυνο. Η έκθεση σε παγωμένες συνθήκες μπορεί να οδηγήσει σε υποθερμία, μειωμένη ψυχική εγρήγορση και μειωμένη επιδεξιότητα. Αντίθετα, η έκθεση σε υπερβολική ζέστη μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση, εξάντληση και ζάλη.
Οι κίνδυνοι ασφάλειας περιλαμβάνονται μερικές φορές στην κατηγορία των φυσικών κινδύνων και αφορούν καλώδια, χαλιά, πάγο και διαρροές, γενικότερα οτιδήποτε θα μπορούσε να οδηγήσει σε ολίσθηση ή πτώση. Τα μη φυλασσόμενα μηχανήματα μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό, μώλωπες, σπασμένα οστά, απώλεια άκρων ή θάνατο στους εργαζόμενους που θα έρθουν κατά λάθος σε επαφή με αυτά. Τέλος, χαλασμένα ή εκτεθειμένα καλώδια ενέχουν κίνδυνο ηλεκτροπληξίας, εγκαυμάτων και πυρκαγιών.
Οι εργονομικοί κίνδυνοι είναι αποτέλεσμα φυσικών παραγόντων που μπορεί να οδηγήσουν σε μυοσκελετικούς τραυματισμούς, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την κακή στάση σώματος, τον κακό φωτισμό, τις αμήχανες ή επαναλαμβανόμενες κινήσεις και τους χειροκίνητους χειρισμούς. Κάθε επάγγελμα καταπονεί το σώμα του εργαζομένου με διαφορετικό τρόπο, με σωστή όμως διαχείριση μπορούν να αποφευχθούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων. Οι μυοσκελετικοί τραυματισμοί είναι συνήθως αποτέλεσμα εργονομικών κινδύνων και περιλαμβάνουν βλάβες στους μύες, τους τένοντες, τα οστά, τις αρθρώσεις, τους συνδέσμους, τα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία. Οι τύποι εργονομικών κινδύνων περιλαμβάνουν χειροκίνητους χειρισμούς, χρήση εξοπλισμού οθόνης και δονήσεις.
Τελευταία κατηγορία επαγγελματικών κινδύνων, αλλά από τις σημαντικότερες, αποτελούν οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι. Αυτοί επιδρούν στην ψυχική υγεία και ευημερία των εργαζόμενων και συνδέονται στενά με όλες τις άλλες κατηγορίες κινδύνων. Η παρενόχληση, ο εκφοβισμός, η επιθετικότητα και η κακοποίηση μπορεί να προκαλέσουν στα άτομα άγχος, στέρηση ύπνου, απώλεια όρεξης και αίσθημα ευπάθειας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- 5 Common Environmental Hazards in the Workplace, safetymanagement.eku.edu. Διαθέσιμο εδώ
- Martinelli K., A Guide to the Most Common Workplace Hazards, highspeedtraining.co.uk. Διαθέσιμο εδώ
- Workplace Hazards: 4 Common Types, occupationalhc.com. Διαθέσιμο εδώ
