Της Παναγιώτας Μιχαήλ,
Όσο και να δικαιολογώ το ανθρώπινο είδος, με τις ποικίλες ευθύνες και ασχολίες του, όσο και να θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει πραγματική προσωπική εξέλιξη και αδιάκοπη προσπάθεια χάρη στα σύγχρονα δεδομένα, πάντοτε καταλήγω στο συμπέρασμα ότι ο άνθρωπος λειτουργεί στη ζωή του με βασικό κίνητρο την προσωπική του –και μόνο– διευκόλυνση, το ατομικό του δηλαδή συμφέρον, φυσικά με αγαπημένο οδηγό την ελάχιστη δυνατή προσπάθεια.
Έπειτα από επανειλημμένες και προσεκτικές παρατηρήσεις, μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι μεγάλο μέρος της σύγχρονης κοινωνίας προσπαθεί, εργάζεται, ζει, ή απλώς επιβιώνει για να ικανοποιεί στο τέλος της ημέρας το «εγώ» του και να καλύπτει όλα εκείνα τα κενά ανασφάλειας που διαθέτει, με τυχόν περιστασιακές «επιτυχίες» και κατορθώματα. Όλοι, ανεξαρτήτως έργου ή δυσκολίας αυτού, προσπαθούν πλέον στο ελάχιστο για να φέρουν απλώς ένα «ικανοποιητικό» αποτέλεσμα, ίσα για να πείσουν τον εαυτό τους και τους άλλους ότι κατέβαλαν μία κάποια προσπάθεια. Ελάχιστοι είναι αυτοί που αντιλαμβάνονται τα δεδομένα με βάση την ανιδιοτέλεια και ακόμη λιγότεροι αυτοί που επιδιώκουν να βγαίνουν από την άνεση και την ευκολία του «γρήγορου» και «συνηθισμένου» δρόμου, που οι περισσότεροι ολοφάνερα και περήφανα προτιμούν.
Θα μπορούσαμε να πούμε, ακόμη, ότι σήμερα σπάνια συναντά κανείς άτομα με αληθινές ιδιαιτερότητες, ξεχωριστά ενδιαφέροντα και πραγματική επιθυμία για έντονη, γεμάτη ζωή. Για να καταστεί για όλους πιο σαφές, σχετικές κατηγορίες ανθρώπων που μας ενδιαφέρουν εν προκειμένω είναι από τη μία, αυτοί που επιθυμούν να παραμένουν στάσιμοι και «ασφαλείς», μέσα στην απλή ρουτίνα τους με τα λίγα «πρέπει» και τα ξεχασμένα «θέλω» της, και από την άλλη, αυτοί που απολαμβάνουν κάθε στιγμή στο έπακρο, προσπαθώντας διαρκώς για το καλύτερο, ρισκάροντας -ακόμη και με ενδεχόμενο την αποτυχία- και όντας πράγματι -με την ειλικρινή έννοια του όρου- «εν ζωή».
Ποιος είναι ο πραγματικός μας φόβος;
Γιατί υπάρχει τόσο έντονα στο μυαλό μας η ενοχή ως συναίσθημα σε περίπτωση αποτυχίας; Γιατί απογοητευόμαστε τόσο πολύ από τους εαυτούς μας, όταν ακόμη κι αν έχουμε καταφέρει πολλά, κάνει την εμφάνισή της μία μηδαμινή -συγκριτικά με άλλες- αποτυχία, ικανή αρκετά για να σβήσει όλα όσα έχουμε πετύχει ως τότε και δυνατή αρκετά για να μας ρίξει ψυχολογικά; Οι απαντήσεις κάπου εδώ ποικίλλουν και σίγουρα συνιστούν σκέψεις και ερωτήματα πολλών. Ιδανική σύντομη απάντηση-εξήγηση, ωστόσο, είναι να «ρίξουμε την ευθύνη» στην κοινωνία, με τις εκάστοτε απαιτήσεις της και τον ανησυχητικά έντονο ανταγωνισμό της. Το αίσθημα της υπεροχής έναντι του άλλου σε προσωπικό, κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλου είδους επίπεδο αποτελεί συλλεκτικό απολίθωμα και βραβείο τελικού τερματισμού στον αγώνα της προσωρινής αυτοεκτίμησης. Γι’ αυτό, άλλωστε, τα απλά βήματα και η ζωή με ήπιους ρυθμούς θεωρείται προτιμότερη από πολλούς. Κάπως έτσι, λοιπόν, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού αρκείται στην εύκολη λύση και ζει εντός της άνετης ζώνης, με μοναδικό σκοπό να παραμένει απαρατήρητος εντός του συνόλου και να μη «δίνει στόχο» για πολλά-πολλά.
Είναι γεγονός ότι δεν μπορούμε να είμαστε όλοι το ίδιο ενεργοί, δραστήριοι ή και «θαρραλέοι» σε όλες τις φάσεις και προκλήσεις της ζωής μας. Εντούτοις, αυτό δεν δικαιολογεί τη στασιμότητα και την απροθυμία πολλών που δε θέλουν να ζήσουν και να προσφέρουν αυτό το κάτι το διαφορετικό και καινοτόμο, αφενός στον εαυτό τους, αφετέρου στην ευρύτερη κοινωνία. Αντιθέτως, πράξεις όμοιες με αυτές της πλειοψηφίας, ιδέες, προτάσεις και βλέψεις που προτείνονται από πολλούς τα τελευταία 20 χρόνια και προσπάθειες με σκοπό τον πιο εύκολο -προχαραγμένο με διευκολύνσεις- δρόμο, αποτυπώνουν πλήρως μία καθαρή εικόνα της κοινωνίας του σήμερα.
Σκεπτόμενοι όλα τα παραπάνω, γίνεται κατανοητό ότι οι στόχοι και οι βλέψεις του σύγχρονου πολίτη είναι δυσανάλογες με τα έργα που αυτός προσφέρει συνολικά κατά τη διάρκεια της ζωής του, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τα εξελιγμένα μέσα και τις διευκολύνσεις που μπορεί να έχει στη διάθεσή του σήμερα. Γι’ αυτό, η κατάσταση πρέπει να αλλάξει. Τα δεδομένα πρέπει να ληφθούν υπόψη μόνο για περαιτέρω εξέλιξη και έρευνα νέων ζητούμενων και όχι για επανάληψη, παραμονή και «συντήρηση». Μόνο κατ’ αυτόν τον τρόπο θα εξελιχθούμε και θα δοκιμάσουμε τις δυνάμεις και τις ικανότητές μας.
Ενδεικτικές προτάσεις αντί επιλόγου
- Σκέψου «έξω από το κουτί»
Όντας διαφορετικοί και μοναδικοί, έχουμε το δικαίωμα και την υποχρέωση να κάνουμε αισθητή την παρουσία μας με τις σκέψεις, τα έργα και τις πράξεις μας. Φυσικά, δεν μιλάω για ιδέες και έργα κλασικά και συνηθισμένα, αλλά για πρωτοπόρες σκέψεις και δημιουργήματα. Προσπάθησε, λοιπόν, να κάνεις τη διαφορά και να σκεφτείς έξω από το κουτί.
- Ρίσκαρε
Αν δεν δοκιμάσεις, δεν θα μάθεις. Η στασιμότητα και η απραγία μόνο κακό μπορούν να κάνουν σε ένα ον που ζει και δεν υπάρχει απλά. Πάρε τα μέτρα σου, βγες από την «άνετη ζώνη» που σου πλασάρουν ως «ιδανική» και προετοιμάσου για τυχόν σφάλματα και απρόσμενες καταστάσεις. Καταστάσεις που, παρά το σενάριο «αποτυχίας», μόνο να σε φέρουν ένα βήμα στην «επιτυχία» μπορούν. Άλλωστε, από τα λάθη γινόμαστε πιο προσεκτικοί και βελτιωνόμαστε όλο και περισσότερο.
- Ανανεώσου
Αναθεώρησε τη ζωή και την οργάνωσή σου σε αυτήν και κάνε τροποποιήσεις για τη διαμόρφωση μίας άλλης, πιο έντονης, δημιουργικής και προπάντων δυσκολότερης –άρα και πιο ενδιαφέρουσας– ζωής. Απόκτησε, για παράδειγμα, νέα ενδιαφέροντα, επικοινώνησε με ανθρώπους από διαφορετικούς τόπους και θέσεις και, γιατί όχι, δοκίμασε όλα εκείνα τα «τρελά», απίθανα που είχες στη λίστα των επιθυμιών στην αρχή της ζωής σου, πριν επαναπαυτείς και αποτελέσεις έρμαιο της ανασφάλειάς σου.
Και μην ξεχνάς, ό,τι και να γίνει, οι δυσκολίες και τα εμπόδια που είναι πιθανό να συναντήσεις στη διαδρομή αποτελούν ανάλογα ποσά με την «ανταμοιβή» που επρόκειτο να λάβεις, αφού ο κόπος θα είναι βαρύτερος και τα μαθήματα θα είναι πιο ουσιαστικά. Τέλος, μην έχεις στο μυαλό σου ως μοναδικά τα σενάρια της επιτυχίας και της αποτυχίας γιατί τα συγχέεις με τα σενάρια της επίτευξης του επιδιωκόμενου σκοπού και της μη επίτευξής του αντίστοιχα. Η επιτυχία είναι μονόδρομος μόνο αν προσπαθείς και αποτελεί το δρόμο που όλοι οφείλουμε να ακολουθήσουμε!
