Της Ευφροσύνης Κουκουφιλίππου,
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (European Space Agency) είναι η πύλη της Ευρώπης προς το διάστημα. Είναι διεθνής οργανισμός που ιδρύθηκε το 1975 κι αποτελείται πλέον από 22 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κι εκτός αυτής, με επιπλέον συνεργαζόμενα μέλη και κράτη, με σημαντικότερο τον Καναδά. Είναι γεγονός πως οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, κράτη-μέλη της Ε.Ε. δεν έχουν αναπτύξει μεμονωμένα διαστημική δραστηριότητα εξαιτίας του κόστους, της πολυπλοκότητας, του υψηλού ρίσκου και των μεγάλων ποσοστών αποτυχίας των αποστολών. Φωτεινή εξαίρεση αποτελεί η Γαλλία που έχει ανεπτυγμένο τον τομέα του διαστήματος και διαθέτει εξέχοντα ρόλο και στην ESA και στη διενέργεια των αποστολών. Η ESA, λοιπόν, συντονίζοντας τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους των μελών της, δύναται να αναλάβει προγράμματα, αποστολές και δραστηριότητες πολύ μεγαλύτερα από τις δυνάμεις μονάχα ενός κράτους.
Όλες οι δραστηριότητες της ESA κινούνται εντός του φάσματος της ειρηνικής εξερεύνησης του διαστήματος, όπως επιτάσσει το διεθνές δίκαιο του διαστήματος. Βασική στοχοθεσία της είναι: η συμβολή και η δράση στον διαστημικό στίβο με απώτερο σκοπό τη συμβολή της και την ανάμειξή της στη διαρκή διαμόρφωση του δικαίου του διαστήματος, η διενέργεια διαστημικών αποστολών, ο συγχρονισμός των δραστηριοτήτων για το διάστημα της Ε.Ε. με τις εθνικές διαστημικές δραστηριότητες και η ανάπτυξη ενός βιομηχανικού σχεδίου που προωθεί την εξέλιξη του διαστημικού τομέα. Η κύρια βάση εκτόξευσης βρίσκεται στη Γαλλική Γουιάνα και τα κεντρικά γραφεία στο Παρίσι. Και τα δύο γεγονότα μαρτυράνε τη σημασία της συμμετοχής της Γαλλίας, τον ιδρυτικό και πρωτοπόρο ρόλο της. Ο προϋπολογισμός που προέρχεται κατά κύριο λόγο από τα κράτη μέλη για το 2021, ανέρχεται σε 6,49 δις ευρώ.
Οι δεσμοί της ESA με την Ε.Ε. είναι αρκετά στενοί, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί η ESA ειδικότερος οργανισμός της που ασχολείται με το διάστημα. Δέχεται όμως και χρηματοδότηση και κατευθυντήριες γραμμές από την Ε.Ε. για ποικίλα προγράμματα. Το μεγαλύτερο επίτευγμά της είναι το Copernicus, τα μάτια δηλαδή της Ευρώπης από τα άστρα στη Γη. Βοηθάει στην προστασία του πλανήτη μας, στην εκτίμηση καιρικών φαινομένων, στην αξιολόγηση καταστροφών και στην αντιμετώπισή τους. Επιπλέον η ESA βρίσκεται στην καρδιά των τηλεπικοινωνιών και υποστηρίζοντας τις καινοτόμες βιομηχανίες, χτίζει το λαμπρό μέλλον των τηλεπικοινωνιών και της σύνδεσης των πληροφοριών. Στο κομμάτι της πλοήγησης εισέρχεται το πρόγραμμα Galileo με 26 δορυφόρους για να φτάνουμε καθημερινά στον προορισμό μας. Τέλος, όπως κάθε διαστημική υπηρεσία στρέφει το βλέμμα της προς τα άστρα και προσπαθεί να ξεκλειδώσει τα μυστικά του σύμπαντος και της δημιουργίας, εξερευνώντας και εξετάζοντας το διάστημα. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος τελεί κι άλλα προγράμματα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τα οποία μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά εδώ.
Η ESA έχει δραστηριοποιηθεί ενεργά και επιτυχώς στον τομέα των εκτοξεύσεων και κάνει σημαντική πρόοδο προς τη δημιουργία πυραύλων με επαναχρησιμοποιούμενα μέρη, που δεν καταλήγουν να αιωρούνται στο διάστημα, προκαλώντας διαστημικά συντρίμματα και διακινδυνεύοντας τη μελλοντική δυνατότητα εξερεύνησης του διαστήματος από το ανθρώπινο είδος. Σημαντική πρωτοπορία, η οποία δίνει στην ESA προβάδισμα σε σχέση με τις άλλες διαστημικές υπηρεσίες του πλανήτη, είναι πως η τεχνολογία που σχεδιάζεται για διαστημικές χρήσεις βρίσκει στη συνέχεια ουσιαστική εφαρμογή στο γήινο περιβάλλον. Για παράδειγμα τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των ακροφυσίων των πυραύλων, χρησιμοποιούνται επίσης στα φρένα των τρένων, των αεροπλάνων και των αυτοκινήτων.
Στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) συμμετέχουν 11 από τα 22 μέλη της ESA, δίνοντας έτσι το στίγμα της Ευρώπης σε μία από τις μεγαλύτερες προσπάθειες διεθνούς συνεργασίας, που όντως λειτούργησαν αποτελεσματικά. Μελλοντικά η ESA μπορεί να ενσωματωθεί ως διαστημική υπηρεσία της Ε.Ε., απόπειρα που είχε πραγματοποιηθεί τα προηγούμενα έτη, αλλά δεν ευοδώθηκε. Σε μία εποχή, προάγγελο της καθαρά διαστημικής, η δουλειά που κάνει η ESA και κάθε διαστημική υπηρεσία, θα διαμορφώσει το μέλλον σε τεχνικό και δικαιικό επίπεδο στον διαστημικό στίβο. Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και την ενεργό δράση οργανισμών σαν κι αυτόν, θα κατανοήσουμε καλύτερα τον ίδιο μας τον πλανήτη, ρίχνοντας μια ματιά στο βαθιά μαύρο πέπλο που τον περιτριγυρίζει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ESA facts, The European Space Agency, διαθέσιμο εδώ
- This is ESA, The European Space Agency, διαθέσιμο εδώ
