Του Γιώργου Πασσά,
Υπάρχουν στη ζωή ορισμένα φαινόμενα φρικτά. Εικόνες και συνθήκες που φαντάζουν τόσο θλιβερές, ώστε ακόμα και στην ύστατη, απέλπιδα προσπάθεια να αποδώσει κανείς πλήρως τον αποτροπιασμό, τον οποίο προκαλεί η ουσία τους, θα αποτύχει. Τις τελευταίες μέρες, η χώρα μας έχει τυλιχθεί στις φλόγες. Πάνω από το λεκανοπέδιο Αττικής, την Εύβοια, την Ηλεία και αλλού πλανάται βαριά μία γκρίζα, σκουρόχρωμη μάζα καπνού, με την αποπνικτική μυρωδιά της στάχτης να σ’ ακολουθεί σε κάθε σου βήμα. Σπίτια έχουν καεί, άνθρωποι νοσηλεύονται, οι πυροσβέστες μάχονται μέρα-νύχτα να σβήσουν μία φωτιά που όχι μόνο δεν περιορίζεται, αλλά διαρκώς μεγαλώνει.
Σε κάτι τέτοιες στιγμές γίνεται ευκολότερα αντιληπτό το ποιόν των ανθρώπων, τα όρια στα οποία είναι διατεθειμένοι να φτάσουν, όπως και η ιεράρχηση προτεραιοτήτων που ακολουθούν στη ζωή τους. Από τη μία έχεις μαχητές, αλτρουιστές, ανθρώπους που αντιλαμβάνονται απολύτως (!) την έννοια του συν-ανήκειν, της αλληλεγγύης, της προσφοράς. Τους πυροσβέστες, που τα βγάζουν πέρα με ελάχιστα εφόδια, με τις πνευματικές και σωματικές τους αντοχές να φτάνουν διαρκώς στα όρια, πνιγμένοι στον καπνό και τις αναθυμιάσεις, απομακρυσμένοι από τα φιλικά τους πρόσωπα και τις οικογένειές τους για μέρες. Τους εθελοντές, που κάνουν και αυτοί όσα μπορούν, να βοηθήσουν όπως και από όπου μπορούν. Τους ψυχοπλακωμένους, που ακόμη και αν δεν μπορέσουν να βοηθήσουν ιδιαίτερα εμπράκτως, ακουσίως θέτουν τη ζωή τους σε παύση, με την τραγωδία να μονοπωλεί τη σκέψη τους.
Και από την άλλη έχεις τους αδιάφορους ή, πολύ χειρότερα, τους ενδιαφερόμενους των trends. Αυτούς, δηλαδή, που ευαισθητοποιούνται όταν γίνεται ο πολύς ο «τζερτζελές» που λέει και η γιαγιά μου, μετά όμως από ένα, ενάμισι εικοσιτετράωρο απαυδούν, πόσο να αντέξει εξάλλου κανείς την πληκτική μονοτονία σπιτιών, δασικών εκτάσεων και ζώων που καίγονται! Έτσι, επανέρχονται κανονικά στο προχθές, λες και το χθες δεν συνέβη ποτέ ή μάλλον συνέβη, αλλά ήταν ένα ακόμα αδιάφορο και ασήμαντο στοιχείο της σοσιαλμιντιακής καθημερινότητας.
Σε μία ενδιάμεση κατηγορία εμπίπτουν όσοι ενδιαφέρονται μεν πραγματικά για τους πληγέντες, εργαλειοποιούν, όμως, την φρίκη για να περάσουν τα πολιτικά τους μηνύματα, ψάχνοντας στον αέρα για φταίχτες, πλάθοντας με τόση ευχαρίστηση ανυπόστατες θεωρίες συνωμοσίας που ως επί το πλείστον δεν μπορούν να βασίσουν πουθενά ή κουνώντας το δάχτυλο από απόσταση, με αμείωτη πάντως αυστηρότητα και επικριτική διάθεση. Το χειρότερο δε είναι ότι καταφεύγουν και στην χειρίστου είδους προπαγάνδα, με μυθεύματα, ψευδή στοιχεία και κάθε τι σχετικό. Και, ακόμη δυστυχέστερα, αυτή η πρακτική παγιώνεται τόσο για τους μεν όσο και για τους δε, με τους ενδιαμέσους να πασχίζουν να βγάλουν άκρη μεταξύ αλήθειας και ψέματος.
Παρ’ όλα αυτά, μεγαλύτερη εντύπωση μου κάνουν οι ευαισθητοποιημένοι των trends, παρά οι τελευταίοι. Και αυτό επειδή, όταν δρας με σκοπιμότητα, προφανώς και υιοθετείς μία στάση απαράδεκτη, πλην όμως κατανοητή, μιας και πηγάζει από συγκεκριμένες επιθυμίες και απτά αίτια. Δεν μπορώ, όμως, να κατανοήσω πώς γίνεται κάποιος να αδιαφορεί παντελώς και αυτό καθαρά από αναισθησία.
Ακόμα περισσότερο δυσκολεύομαι να διανοηθώ, στις πιο ακραίες τοποθετήσεις, πώς εύχεται κάποιος δημοσίως (ούτε καν δηλαδή μέσα στα στενά όρια του τόσο θλιβερού μυαλού του) να γίνουν στάχτη όσα καίγονται και να τυλιχθούν στις φλόγες ακόμη περισσότερα, προκειμένου να «τιμωρηθούν οι πλούσιοι», «να πέσει η κυβέρνηση» ή οποιαδήποτε άλλη συνθήκη εφευρίσκουν για να δικαιολογήσουν τη μισανθρωπιά τους.
Και όλα τα ανωτέρω, δρώντας συνδυαστικά και πλήρως εναρμονισμένα, ολοένα και κινητοποιούν το αέναο γαϊτανάκι της διχόνοιας, των «αλληλοσφαγμάτων» -ιντερνετικά και όχι μόνο- του διχασμού. Και ακόμα και σε αυτά αν φέρει κανείς αντίρρηση, αυτομάτως θα τοποθετηθεί, αναλόγως τον συνομιλητή, στο αντίπαλο στρατόπεδο, μιας και η ουδετερότητα πλέον ταυτίζεται με στάση εχθρική.
Με όλα όσα έχουμε τραβήξει τους τελευταίους μήνες, είναι κατανοητό πολλοί να είναι «με το ζωνάρι λυμένο για καυγά», να μην ενδιαφέρονται πλέον για κάτι άλλο πέραν του εαυτού τους. Όχι όμως και να πολλαπλασιάζονται οι εκφραστές τέτοιων μισανθρωπικών στάσεων. Ο μόνος τρόπος να βγούμε από αυτόν τον λαβύρινθο προβλημάτων, στον οποίο ψαχνόμαστε χαμένοι, είναι με μία συνασπισμένη, αλληλέγγυα νοοτροπία. Μόνο όλοι μαζί.
