Της Κωνσταντίνας Κουλοπούλου,
Ζούμε σε έναν πολύχρωμο κόσμο. Ή μάλλον, προσπαθούμε να ζούμε σε έναν πολύχρωμο κόσμο, για να μη χάσει τα πολλά του χρώματα και καταλήξουμε σαν φαιόχρωμες μάζες μπετό. Εδώ στην Ελλάδα, καταβάλλουμε ντουζίνες προσπάθειας για να ξεκολλήσουμε επιτέλους από το άσπρο, μαύρο και να δούμε και τα υπόλοιπα χρώματα της παλέτας. Προσπαθούμε να «αποδεχτούμε» τους ομοφυλόφιλους, τους μετανάστες, τους πρόσφυγες, τους αλλόθρησκους, τον καθένα, τέλος πάντων, που δεν αποτελεί κλώνο μας και δεν κάνει τα ίδια πράγματα με εμάς. Ακόμη και τα άτομα με αναπηρία προσπαθούμε να αποδεχτούμε, γιατί μας φαίνονται τάχα διαφορετικοί. Και εδώ θα σταθούμε σήμερα, στα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμέΑ).
Ας ξεκινήσουμε με μία αλήθεια. Τα ΑμέΑ δεν βρίσκονται σε κατώτερο νοητικό επίπεδο από εμάς και ούτε χρειάζονται τον οίκτο μας. Επίσης, ναι, υπάρχουν άνθρωποι με ειδικές δεξιότητες στην Ελλάδα και δεν κρύβονται από την κοινωνία, απλά η τελευταία δεν τους προσφέρει τις κατάλληλες δομές και την αρμόζουσα ηθικο-πνευματική στήριξη, ώστε να κυκλοφορούν ανεμπόδιστα κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Στο άρθρο αυτό, δε θα επιρρίψουμε ευθύνες, ούτε θα μιλήσουμε για τα υπέρ και τα κατά -αν και είναι πολλά- των συνθηκών διαβίωσης στη χώρα μας σε σχέση με τα ΑμεΑ και εν γένει για τους ανθρώπους που αποφασίζουμε να αποκαλούμε α, β, διαφορετικούς. Αντιθέτως, θα χρησιμοποιήσουμε την τέχνη, την συνοδοιπόρο μας σε όλες τις περίεργες στιγμές, για να αφουγκραστούμε και να συναισθανθούμε τους συνανθρώπους μας που ζουν μία δύσκολη καθημερινότητα, θα προσπαθήσουμε να φτάσουμε κοντά στα συναισθήματά τους, να γίνουμε λίγο περισσότερο άνθρωποι.
Γι’ αυτό και σήμερα, θα ασχοληθούμε με ταινίες που θίγουν τα προβλήματα, τις αντιξοότητες και τα βιώματα των ατόμων που πάσχουν από διάφορες αναπηρίες, που έχουν ειδικές ανάγκες και ειδικές δεξιότητες:
1. Οι Άθικτοι
Ξεκινάμε με μία ταινία – διαμάντι του σύγχρονου κινηματογράφου. Οι Άθικτοι αφορούν στη ζωή ενός δισεκατομμυριούχου, του Philippe, ο οποίος μετά από ατύχημα, παρουσιάζει τετραπληγία και καθηλώνεται σε καροτσάκι. Το συναρπαστικό της ταινίας που προέρχεται από την αληθινή ζωή είναι ότι ο Philippe προσλαμβάνει ως βοηθό του τον Abdel, έναν πρώην κατάδικο των παριζιάνικων προαστίων, ο οποίος φέρνει την ανατροπή και τον βοηθά να ξαναποκτήσει θέληση και λαχτάρα για την ίδια τη ζωή. Μία πολυβραβευμένη ταινία των Ολιβιέ Νακάς και Ερίκ Τολεντανό, η οποία μας γεμίζει δάκρυα συγκίνησης και παρουσιάζει τη δύναμη της φιλίας, χωρίς να υπολογίζει χρώματα και βήματα, όπως κάνει η κοινωνία μας.
2. Forrest Gump
Εκεί που η ιστορία συναντά την τέχνη. Ο Forrest Gump είναι ένας Αμερικανός που πάσχει από νοητική στέρηση. Το ενήλικο σώμα του κρύβει την ψυχή και τα μάτια ενός παιδιού γεμάτο αγάπη και χαρά για τους ανθρώπους και τη ζωή. Μέσα από την πορεία της ζωής του, προβάλλονται πολλά γεγονότα που στιγμάτισαν την Αμερικανική κοινωνία, από την ανάδειξη του Elvis Prisley και το ‘’Imagine’’ του John Lennon μέχρι την αποκάλυψη του σκανδάλου του Watergate. Ο Forrest Gump χαρίζει την ελπίδα στους γύρω του, διδάσκει μαθήματα επιμονής και ανθρωπιάς, ενώ κάνει πράξη τα κατά την κοινωνική πραγματικότητα αδύνατα, το «κανένας δεν είναι ασήμαντος σε αυτόν τον κόσμο». Κάντε στον εαυτό σας ένα δώρο ψυχής παρακολουθώντας τον Tom Hanks στον ρόλο του Forrest Gump και θα καταλάβετε πως «Τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο όταν το δεις μέσα από τα μάτια του Forrest Gump».
3. Wonder (Το θαύμα)
Ο Όγκι Πούλμαν, ένα 10χρονο αγόρι με κρανιακή παραμόρφωση μας διηγείται τη δική του περιπετειώδη καθημερινότητα, πώς είναι να πηγαίνεις για πρώτη φορά στο σχολείο στα 10. Μία ιδιαίτερη αποτύπωση της ψυχολογίας ενός ανήλικου που γνωρίζει την ιδιαιτερότητά του και καλλιεργεί τον εαυτό του, ώστε να αντιμετωπίσει την σχολική πραγματικότητα και τα υπόλοιπα παιδιά. Η ζωή του πλημμυρίζεται από συναισθήματα, συγκίνηση, χαρά, παιχνίδι, αλλά και στεναχώριες και κλάματα. Μαθαίνει, παρέα με τους φίλους και την οικογένειά του, πώς είναι να βρίσκεις την ομορφιά εκεί που όλοι οι άλλοι είναι τυφλοί.
4. Η ιστορία της Μπρούκ Έλισον
Άλλη μία αληθινή ιστορία στη μεγάλη οθόνη, η οποία μας φέρνει αντιμέτωπος με τα «θέλω» και τα «μπορώ» της ζωής μας. Μέσα από την Μπρούκ, το κορίτσι που μετά από ένα ατύχημα έμεινε ανάπηρη από το λαιμό και κάτω (τετραπληγία), βλέπουμε πόσο ψηλά μπορούν να σε φτάσουν η επιμονή, η ελπίδα και τα όνειρά σου. Όνειρο της Μπρούκ η εισαγωγή στο Χάρβαρντ ενάντια στα νέα γεγονότα της ζωής και την αδυσώπητη κοινωνία. Θα τα καταφέρει;
5. Unstoppable ( Η νικήτρια)
Η Μπέθανι Χάμιλτον, η νεαρή έφηβη που ζει στη Χαβάι λατρεύει το surfing, προπονείται καθημερινά ως ανερχόμενη πρωταθλήτρια. Ένα αναπόφευκτο γεγονός, η επίθεση ενός καρχαρία, θα της στερήσει το ένα της χέρι και το άθλημα που τόσο πολύ αγαπά. Η ταινία, που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, φέρνει στο φως την ψυχολογία μίας έφηβης που υφίσταται μία τέτοια απότομη αλλαγή στη ζωή της και τον αγώνα ενάντια στους δαίμονές της. Φτάνει να δούμε εάν θα βγει νικήτρια στη ζωή και το surfing.
6. Me before you (Πριν έρθεις εσύ)
Ο έρωτας σε βρίσκει στις πιο αναπάντεχες στιγμές της ζωής σου. Έτσι συνέβη και με την Λουίζ και τον Γουίλ, έναν νεαρό τραπεζίτη που μετά από ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα μένει παράλυτος. Ο Γουίλ χάνει κάθε σπιθαμή ελπίδας και ζωής, μετά το ατύχημα, έχοντας ήδη διαπράξει απόπειρα αυτοκτονίας και σκεπτόμενος την ευθανασία. Στην ταινία αυτή, όπως θα δείτε, αυτό που μετράει δεν είναι η εξωτερική ομορφιά, αλλά η εσωτερική λιακάδα που κρύβει μέσα του ένας άνθρωπος, άσχετα από τη σωματική του κατάσταση. Η Λουίζ, την οποία θα γνωρίσουμε ως βοηθό του Γουίλ, είναι ο άνθρωπος που μπορεί να σε βγάλει από το πιο σκοτεινό σημείο του τούνελ, οδηγώντας σε προς το φώς. Το τέλος συναρπαστικό…
Η τέχνη είναι και θα είναι πάντα το παράθυρό μας προς την αλήθεια. Είναι η οδός που πρέπει να ακολουθήσουμε για να ανακαλύψουμε πώς είναι πραγματικά πλασμένος ο κόσμος και όχι πώς θεωρούμε εμείς ως μονάδες ή ως σύνολα ότι είναι. Έτσι συμβαίνει και με όλους τους όμορφα ιδιαίτερους ανθρώπους που μας περιβάλλουν. Η αλήθεια τους κρύβεται μέσα τους. Και αφού αδυνατούμε με άλλα μέσα να το ανακαλύψουμε, η τέχνη είναι η διέξοδος που αναζητούμε.
