Της Ιωάννας Κουτσομιχάλη,
Μη κερδοσκοπικός οργανισμός ονομάζεται ένας οργανισμός όταν σκοπός της λειτουργίας του δεν είναι η επίτευξη κέρδους, αλλά κάποιος κοινωφελής σκοπός. Οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί εξυπηρετούν τις ανάγκες και τα συμφέροντα εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως. Οργανισμοί όπως η UNISEF, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, το Charity Navigation και πολλοί άλλοι προσφέρουν βοήθεια σε συνανθρώπους που τη χρειάζονται επί καθημερινής βάσεως. Από ιατρική περίθαλψη μέχρι επαγγελματική αποκατάσταση, οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί βοηθούν ανθρώπους να σταθούν στα πόδια τους. Εκατοντάδες χιλιάδες εθελοντές καθημερινά εκτελούν σπουδαίο έργο, δίνοντας βοήθεια σε όσους το χρειάζονται. Η αναγκαιότητα των οργανισμών αυτών είναι ανείπωτη, μιας και χιλιάδες άνθρωποι βρίσκουν καταφύγιο σε αυτούς. Ωστόσο, οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί έχουν και τα μειονεκτήματά τους, τα οποία απορρέουν από ζητήματα χρηματοδότησης έως και κοινωνική καταπίεση.
Ίσως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα των μη κερδοσκοπικών οργανισμών είναι πως οι υπηρεσίες που παρέχουν δεν αποσκοπούν σε κέρδη, αλλά μέλημά τους είναι το δημόσιο καλό. Τέτοιοι οργανισμοί πληρούν τις προϋποθέσεις για ένα ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς μιας και απαλλάσσονται από πολιτειακούς και κρατικούς φόρους. Αυτή η φοροαπαλλαγή επιτρέπει σε μία μη κερδοσκοπική οργάνωση να χρησιμοποιεί τους οικονομικούς πόρους της για την επίτευξη των στόχων της. Οι αριθμοί και τα δεδομένα του Investopedia δείχνουν πως υπάρχουν 1,54 εκατομμύρια εγγεγραμμένοι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί στις ΗΠΑ το 2016 με βάση το Εθνικό Κέντρο Φιλανθρωπικών Στατιστικών. Επιπλέον, απαλλάσσονται από την καταβολή φόρου επί των πωλήσεων και του φόρου ακίνητης περιουσίας.
Ένα άλλο προτέρημά τους είναι ότι είναι εύκολα επιλέξιμοι για κρατικές επιχορηγήσεις και επιχορηγήσεις ιδιωτικού τομέα μιας και μπορούν να λάβουν αρωγή από ιδιώτες και μη. Παρά την εκτεταμένη διαδικασία υποβολής αιτήσεων, μία επιχορήγηση βοηθά τους ιδρυτές των οργανισμών που κατέχουν περιορισμένα κεφάλαια για τον σκοπό. Παρόλο που η εργασία σε μία κερδοσκοπική επιχείρηση θα μπορούσε απλά να σημαίνει μισθό για μερικούς ανθρώπους, το να είσαι μέλος σε μία τέτοια οργάνωση δημιουργεί συναισθήματα ολοκλήρωσης και προσφοράς στην κοινωνία. Δίνει την ευκαιρία να αισθάνονται οι άνθρωποι ότι συμβάλλουν στην εξάλειψη ενός υπαρξιακού προβλήματος στην κοινωνία και αισθάνονται παρακινημένοι καθ’ όλη τη διάρκεια της εργασίας τους, επειδή η συμβολή τους είναι πολύτιμη. Δεδομένου ότι εργάζονται για τη βελτίωση και την πρόοδο της κοινωνίας, αποκτούν μία επιπλέον αίσθηση ικανοποίησης που τους παρακινεί να συνεχίσουν να συνεισφέρουν περαιτέρω.
Παρά τα οφέλη, υπάρχουν πολλά μειονεκτήματα στη λειτουργία ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού. Η κύρια πηγή εισόδων είναι οι δωρεές. Ζητάει από τους ανθρώπους να δωρίσουν ό,τι μπορούν και όλοι δρουν από την καλοσύνη τους. Αλλά σε πολλούς δεν αρέσει η ιδέα της δωρεάς. Αυτό σημαίνει πως τα έσοδα είναι περιορισμένα και μπορεί να υπάρξει πρόβλημα στη δράση του οργανισμού. Μία τέτοια οργάνωση δεν έχει τις ίδιες απολαβές όσο μία κανονική εταιρεία. Αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι το κέρδος που προκύπτει, δίνεται στις δραστηριότητες της εταιρείας. Το να υπάρξει μέρος του καταμερισμού των κερδών δεν είναι δυνατό. Επίσης, μπλέκονται στη γραφειοκρατία. Τα έγγραφα που εμπλέκονται στην έναρξη και στη διατήρηση ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού είναι πάρα πολλά. Φορολογικά έντυπα, καταστατικά έγγραφα, εταιρικοί κανονισμοί μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και πολλά άλλα. Για να διασφαλιστεί ότι όλα τα έγγραφα είναι τα σωστά, πρέπει να προσληφθεί λογιστής και δικηγόρος.
Δεδομένου, ακόμη, ότι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός είναι αφιερωμένος στο κοινό, είναι όλα ανοικτά σε δημόσιο έλεγχο. Αυτό σημαίνει ότι το κοινό μπορεί να λάβει αντίγραφα των φορολογικών δηλώσεων και μπορεί να μάθει τους μισθούς και τις δαπάνες του. Έτσι, οποιοσδήποτε μπορεί να ζητήσει αντίγραφα των εισόδων οποιουδήποτε και να επανεξετάσει τις δαπάνες, τους μισθούς και τα έσοδά του. Εάν ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός είναι διαδεδομένος, ένας έλεγχος σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται η οργάνωση τα έξοδα, είναι αναμενόμενος. Οι μισθοί είναι αρκετά χαμηλοί. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα παρέχονται, άλλα ότι δεν θα είναι ιδιαίτερα υψηλός. Οι εργαζόμενοι σε τέτοιες οργανώσεις έχουν οικονομικές ευθύνες και χρειάζονται έναν καλό μισθό για να καλυφθούν οι ανάγκες του, κάτι που δύσκολα παρέχεται.
Μπορούμε να συμπεράνουμε, λοιπόν, ότι οι βασικές πτυχές των μη κερδοσκοπικών οργανισμών είναι η αξιοπιστία, η ειλικρίνεια και η προσφορά βοηθείας στο κοινό καλό. Αρνητικά στοιχεία υπάρχουν, αλλά δεν επηρεάζουν την οργάνωση τόσο πολύ. Όσο η οργάνωση έχει την εμπιστοσύνη και την υποστήριξη του κοινού, μπορεί να ευημερήσει. Εφόσον οι άνθρωποι που την αποτελούν είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και τις δυσκολίες, η οργάνωση θα πετύχει τον σκοπό της, δηλαδή την παροχή βοηθείας σε όσους την χρειάζονται.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Disadvantages of Nonprofit Status, legalzoom.com, διαθέσιμο εδώ
- Advantages & Disadvantages of Nonprofits, smallbusiness.chron.com, διαθέσιμο εδώ
- Six Challenges Facing the Nonprofit Sector, notredameonline.com, διαθέσιμο εδώ
