Της Μανταλένας Κατωπόδη,
Στο σημερινό άρθρο μου, θα σας γνωρίσω τον Georges Seurat (Ζωρζ Σερά) και τον Paul Signac (Πωλ Σινιάκ), δύο από τους κύριους εκφραστές του καλλιτεχνικού ρεύματος του Ντιβιζιονισμού ή αλλιώς Πουαντιγισμού, το οποίο ξεκίνησε στο Παρίσι τον 19ο αιώνα.
Αποτέλεσε ένα είδος ζωγραφικής αρκετά διαφορετικό. Ο καλλιτέχνης δεν ακολουθεί τη «συνηθισμένη διαδικασία» σχεδιάζοντας έναν πίνακα, δηλαδή δεν τοποθετεί τα χρώματα στην παλέτα και τα «ανακατεύει» μεταξύ τους. Για την τελειοποίηση ενός έργου ζωγραφικής μικρές κουκίδες ή πινελιές καθαρού χρώματος αναμειγνύονται, έτσι ώστε να αποτυπωθεί ένα συγκεκριμένο χρώμα, όπως για παράδειγμα κουκίδες χρώματος μπλε και κόκκινου φτιάχνουν το χρώμα μωβ.
Ως καθαρά/βασικά χρώματα εννοούμε χρώματα τα οποία δεν αποτελούν ανάμειξη άλλου χρώματος, ενώ όλες οι άλλες οι αποχρώσεις προκύπτουν από τα τρία πρωτογενή, το κόκκινο, το κίτρινο και το μπλε (πηγή όλων των χρωμάτων). Στη συνέχεια, έχουμε τα δευτερεύοντα χρώματα, το πράσινο, το πορτοκαλί και το μωβ, τα οποία διαμορφώνονται από την ανάμειξη των τριών καθαρών ή πρωτογενών χρωμάτων. Τα υπόλοιπα χρώματα είναι αποτέλεσμα μίξης ίσων μερών ενός πρωτογενούς και ενός δευτερογενούς χρώματος. Για τον λόγο αυτό, ορίζονται με δύο λέξεις, παραδείγματος χάριν κόκκινο-βιολετί, μπλε-βιολετί, πορτοκαλο-κίτρινο.
Το κίνημα του Ντιβιζιονισμού θεμελιώνεται στην αρχή της οπτικής ανάμειξης των χρωμάτων. Ο θεατής, βλέποντας από απόσταση τον πίνακα δεν έχει τη δυνατότητα να ξεχωρίσει τις κουκίδες των διαφορετικών χρωμάτων και βλέπει την τελική απόχρωση. Αυτό όμως ισχύει περισσότερο θεωρητικά, παρά πρακτικά, καθώς κάποια χρώματα ξεχωρίζουν και δεν γίνονται ένα με τα υπόλοιπα για να δημιουργηθεί μία νέα απόχρωση.
Ο Seurat γεννήθηκε το 1859 στη Γαλλία. Δημιούργησε μία πρωτοπόρα τεχνική ζωγραφικής και ίδρυσε τη γαλλική σχολή του νέο-ιμπρεσιονισμού, ένα κίνημα ιδιαίτερα γνωστό στα τέλη του 1880 έως και τη πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα (το κίνημα του Πουαντιγισμού θεωρείται νέο-ιμπρεσιονιστικό). Η τεχνική της ζωγραφικής με κουκκίδες είχε ως στόχο να φωτίσει τους πίνακες και να διατηρηθεί η λάμψη και η αγνότητα των χρωμάτων. Ένας από τους πιο γνωστούς του πίνακες είναι εκείνος με τίτλο “A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte”. Στον συγκεκριμένο πίνακα, σχεδίασε περιμετρικά παύλες και κουκκίδες για να κάνει ακόμα πιο έντονο το αποτέλεσμα.
Γαλλικής καταγωγής, ο Signac γεννημένος το 1863 ακολούθησε τον νέο-ιμπρεσιονισμό. Μαζί με τον Seurat, ως μαθητής του, ανέπτυξαν το κίνημα του Πουαντιγισμού. Αρχικά ασχολήθηκε με την αρχιτεκτονική, όμως εμπνευσμένος από τα έργα του Claude Monet και την θεωρία του Seurat για τα χρώματα αποφάσισε να εγκαταλείψει την μελέτη της και να ακολουθήσει την ζωγραφική. Οι περισσότεροι πίνακές του προβάλουν την Γαλλική ακτή.
Μεγάλη του αγάπη ήταν η ιστιοπλοΐα. Από τα ταξίδια του γυρνούσε με σκίτσα, όπου εν συνεχεία τα ζωγράφιζε σε μεγάλους καμβάδες πολύ προσεκτικά σε μικρά τετράγωνα χρώματος και όχι σε μικροσκοπικές κουκκίδες χρώματος όπως ο Seurat. Του άρεσε να πειραματίζεται σε μεγάλο βαθμό. Πέρα από ακουαρέλες και ελαιογραφίες, ασχολήθηκε και με χαρακτικά, λιθογραφίες και σκίτσα σχεδιασμένα από στυλό και μελάνι με πολύ μικρές κουκκίδες. Ωστόσο, τα έργα του ενέπνευσαν και άλλους καλλιτέχνες επόμενης γενιάς, επηρεάζοντας το καλλιτεχνικό ρεύμα του Φωβισμού. Στον πίνακα του με τίτλο “The Port of Saint Tropez” διακρίνουμε τη διατήρηση της λάμψης των χρωμάτων και την αγνότητά τους, όπως και μερικές κουκκίδες χρώματος οι οποίες ξεχωρίζουν και δεν αναμειγνύονται με τις υπόλοιπες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Pointillism, Encyclopaedia Britannica, διαθέσιμο εδώ.
- Pointillism: 7 Things You Need to Know, sotheby.com, διαθέσιμο εδώ.
- Paul Signac, paul-signac.org, διαθέσιμο εδώ.
