Του Θάνου Κουλουβάκη,
Τη στιγμή που απολαμβάνεις ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα, τα γαλαζοπράσινα νερά της παραλίας που αγάπησες κατά τη διάρκεια των φετινών διακοπών, τα φωτάκια της έρημης πόλης του Αυγούστου, αποφασίζεις να βγάλεις το κινητό και να φωτογραφίσεις το θέαμα. Καλώς ή κακώς, όλοι και όλες λίγο πολύ μπαίνουμε στη διαδικασία να απαθανατίσουμε κάποιες εικόνες που μας κάνουν εντύπωση, άλλοτε θετική κι άλλοτε αρνητική. Δε γνωρίζω, ωστόσο, αν είναι η ένταση του θεάματος που μας κάνει να πατήσουμε το κλικ και να βγάλουμε τις λήψεις ή αν είναι όλοι παράγοντες που επιφέρουν αυτή μας την δραστηριότητα.
Πρώτα απ’ όλα, για να είμαστε ειλικρινείς το κινητό μας -αλλά ακόμη και η κάμερα που έχει στην κατοχή του ο μέσος άνθρωπος- δεν έχει τη δυνατότητα να καταγράψει αυτό που βλέπουν τα μάτια. Όμως αυτό επί της ουσίας, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει γιατί επιλέγουμε να σηκώσουμε το κινητό, αντί να απολαύσουμε τη φυσική τέχνη που υφίσταται μπροστά στα μάτια μας. Γιατί σκοτώνουμε τη στιγμή -φωτογραφίζοντας την- αντί να της επιτρέψουμε να υπάρχει μέσα στο μυαλό μας όπως αυτό επιθυμεί να τη διατηρεί. Ενδεχομένως, χρησιμοποιώντας αυτό το μέσο θεωρούμε ότι μπορούμε να συντηρήσουμε τις αναμνήσεις μας. Αποθηκεύοντας τες στη μνήμη ενός κινητού ή μίας φωτογραφικής μηχανής ίσως πιστεύουμε μέσα μας ότι θα κατορθώσουμε να αναβιώνουμε στο μέλλον κάτι περισσότερο από μία απλή λήψη. Αυτό που αναμένουμε είναι να νιώσουμε ξανά όλα τα συναισθήματα που μας είχε προκαλέσει η εκάστοτε στιγμή ή η εκάστοτε σκηνή. Φυσικά, μία φωτογραφία μπορεί να βοηθήσει προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, ωστόσο δεν είμαι βέβαιος σε τι βαθμό είναι εφικτό κάτι τέτοιο.
Επιπλέον, δεν είμαι βέβαιος αν εν τέλει μπορούμε να αναπαράγουμε τα ίδια συναισθήματα που είχαμε σε μία συγκεκριμένη χρονική συγκυρία και αν έχει νόημα αυτό. Με άλλα λόγια, το μυαλό μας κατασκευάζει μερικώς εικόνες όταν ανατρέχουμε σε αναμνήσεις μας. Φυσικά, εφόσον μιλάμε για κατασκευές, το μυαλό κράτα τα στοιχεία που θέλει -ή έχουν κρατηθεί στη μνήμη του- και αγνοεί αρκετά στοιχεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η τελική ανάμνησή μας να διαφέρει σε κάποιο βαθμό από το συμβάν που είχαμε βιώσει.
Και θα με ρωτήσετε, ίσως, τι δουλειά έχουν όλα αυτά με τη φωτογραφία. Ακούστε, λοιπόν, τι σκέψη έχει καρφωθεί στο μυαλό μου. Όπως η κάμερα ή το κινητό μας δεν μπορεί να αποτυπώσει την πλήρη εικόνα που είδαν τα μάτια μας σε μία συγκεκριμένη χρονικότητα, ωστόσο μπορεί να μας βοηθήσει να έχουμε μία ευρύτερη εικόνα της σκηνής που είχαμε αντικρίσει, έτσι και το μυαλό μας αναπαράγει αναμνήσεις που δεν ανταποκρίνονται πλήρως με την πραγματικότητα, μα καλύπτουν τις δικές του ανάγκες. Έτσι, οι αναμνήσεις και οι φωτογραφίες γίνονται ένα στο βωμό των αναγκών μας· της μάταιας επιδίωξης μας να επαναφέρουμε συναισθήματα και να νιώσουμε όπως είχαμε νιώσει κάποια στιγμή στη ζωή μας.
Κι όμως, παρά το κάπως μάταιο της φωτογράφισης τοπίων και στιγμών, υπάρχουν ορισμένοι φωτογράφοι που έχουν διακριθεί για το έργο τους σε αυτού του είδους τη φωτογραφία! Σίγουρα έχετε ήδη σκεφτεί τον Ansel Adams, για αυτόν, όμως, μπορείτε να διαβάσετε παλαιότερο αφιέρωμά μας! Οι τρεις φωτογράφοι που θα σας παρουσιάσουμε θεωρούνται -και δικαίως- από τους καλύτερους στη φωτογράφιση τοπίων, διότι έχουν φέρει το ταλέντο και την τεχνική τους αρτιότητα σε μια συνήθεια που όλοι μας έχουμε. Ας τους γνωρίσουμε λοιπόν!
1. Charlie Waite
Ο Charlie Waite έχει πλέον εδραιωθεί ως ένας από τους κορυφαίους φωτογράφους τοπίων στον κόσμο. Γεννήθηκε το 1949 και εργάστηκε στο Βρετανικό Θέατρο και Τηλεόραση για τα πρώτα δέκα χρόνια της επαγγελματικής του ζωής. Σταδιακά, τα τοπία και ο τρόπος που μπορεί να μας αποκαλυφθούν αυτά μέσα από το φως και τη σκιά τον «έκλεψαν» από την υποκριτική. Το στυλ του είναι μοναδικό στο ότι οι φωτογραφίες του μεταφέρουν μία πνευματική ποιότητα γαλήνης και ηρεμίας. Έχει καθιερώσει μία παγκόσμια φήμη για την ιδιαίτερη προσέγγισή του στη δουλειά του. Οι φωτογραφίες του φυλάσσονται σε ιδιωτικές και εταιρικές συλλογές σε όλο τον κόσμο.
Το 2007, ο Charlie ξεκίνησε τον διαγωνισμό του Φωτογράφου της Χρονιάς του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος αφορά φωτογράφους τοπίων και συνδέεται απόλυτα με την επιθυμία του να μοιραστεί το πάθος του και την εκτίμηση της ομορφιάς του περιβάλλοντός μας μέσω της φωτογραφίας.
2. Thomas Heaton
O Thomas Heaton είναι ένας νεότερος εκπρόσωπος της φωτογραφίας τοπίων, ο οποίος έχει προωθήσει ιδιαίτερα τη δουλειά του και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο ίδιος αγαπά ιδιαίτερα τις συνθέσεις στη φύση και οι φωτογραφίες του μοιάζουν βγαλμένες από κάποιο παραμύθι ή ταινία φαντασίας. Όπως αναφέρει ο ίδιος για την τέχνη του: «Μου αρέσει να βρίσκομαι έξω και αγαπώ την ατελείωτη πρόκληση να προσπαθήσω να απεικονίσω «αυτό το συναίσθημα», ξέρεις, τα ζεστά βράδια στο λυκόφως, την αίσθηση της απομόνωσης όταν έχεις ένα βουνό για τον εαυτό σου, τον ήχο των κυμάτων που χτυπούν την ακτή ενός άδειου παραλία. Οι εικόνες μου αφορούν το εξωτερικό περιβάλλον και προσπαθώ πάντα να λένε μία ιστορία». Ο Thomas ξεκίνησε τη φωτογραφία στα 16 του χρόνια, και το 2014 αποφάσισε να μοιραστεί τον κόσμο του με το YouTube, δημιουργώντας ένα κανάλι για να δείχνει τις φωτογραφικές του περιπέτειες.
3. Edward Burtynsky
Ο λόγος που αυτός ο κύριος φιγουράρει ως +1 στο άρθρο είναι ότι δεν αποτελεί παραδοσιακό φωτογράφο τοπίων, αλλά έχει μία πιο πρωτότυπη πρόταση. Αν και είναι από τους μεγαλύτερους της παρέας, γεννηθείς το 1955, ο Burtynsky έχει μία εναλλακτική ιδέα για τα τοπία που φωτογραφίζει, τα οποία συνήθως αποτελούν φυσικό περιβάλλον που έχει αλλοιωθεί από την ανθρώπινη βιομηχανική δραστηριότητα. Ο συγκεκριμένος φωτογράφος έχει ασχοληθεί και σε άλλα πλαίσια με την επίδραση των ανθρώπων στον πλανήτη, και έχει μάλιστα βραβευτεί για ένα ντοκιμαντέρ τέτοιου περιεχομένου σε φεστιβάλ κινηματογράφου του Καναδά, από όπου και κατάγεται. Αν οι φωτογραφίες του Thomas Heaton απεικονίζουν τη φύση ως μυστικιστικό παραμύθι, ο Burtynsky μας δείχνει μία δυστοπία, στην οποία οι άνθρωποι έχουν αφήσει το καταστροφικό τους αποτύπωμα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- 25 Best Landscape Photographers Of All Time, photoblog.com, διαθέσιμο εδώ.
