Της Δέσποινας Χρίστινα,
Με απόλυτη επιτυχία στέφθηκε για έβδομη συνεχή χρονιά ο Εθνικός Διαγωνισμός Εικονικής Δίκης. Οι παθιασμένοι φοιτητές Νομικής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης δεν πτοήθηκαν ούτε από την πανδημία ούτε, όμως, και από τον καύσωνα, και διασταύρωσαν τα ξίφη τους στο πλαίσιο μιας ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας υπόθεσης. Αντικειμενικά, το επίπεδο φέτος ήταν πολύ υψηλό και τα επιχειρήματα όλων των ομάδων, και κυρίως αυτών που κατόρθωσαν να φτάσουν μέχρι τον τελικό, ήταν εξαιρετικά δομημένα, καθιστώντας την επιλογή του νικητή αρκετά δύσκολη απόφαση.
Η υπόθεση της ποινικής δικαιοδοσίας αφορούσε, αρχικά, τον Αριστείδη Μαυρίδη, ο οποίος, στο πλαίσιο προκήρυξης θέσεων του Δήμου Κορώνης, προσκόμισε ένα απολυτήριο Λυκείου, το οποίο ανέγραφε ως μέσο όρο βαθμολογιών πολύ μεγαλύτερο από αυτόν που πραγματικά κατείχε, προκειμένου να καταλάβει μια θέση στο οικονομικό τμήμα. Η υπόθεση αφορά, επίσης, την Καλλιόπη Παπαδοπούλου, η οποία παραπέμπεται και εκείνη στο ακροατήριο, με την κατηγορία ότι βοήθησε τον Αριστείδη Μαυρίδη να καταρτίσει το προαναφερθέν πλαστό απολυτήριο. Ακόμη, στην υπόθεση εμπλέκεται και ο Αλέξανδρος Μαυρίδης, ο οποίος μαζί με τον αδελφό του, Αριστείδη, επειδή δεν κληρονόμησαν χρηματικό ποσό από τη διαθήκη που άφησε ο πατέρας τους, κατηγορούνται από την αδελφή τους, Ευγενία, ότι πήραν από το λογαριασμό που είχαν μαζί με τον πατέρα τους το ποσό των 400.000€ και άφησαν στην αδελφή τους το ποσό των 150.000€. Τέλος, για να την εκβιάσουν και για τα υπόλοιπα 150.000€, άρπαξαν την κόρη της από το σχολικό προαύλιο και την πήγαν σε ένα εξοχικό μακριά από την πόλη στην οποία κατοικούσαν και, προκειμένου η αδελφή τους να πάρει το παιδί της πίσω, της έθεσαν το δίλλημα ότι, είτε θα καταρτίσει ένα πληρεξούσιο, με το οποίο θα τους παραχωρεί τη διαχείριση του λογαριασμού, όπου βρίσκεται το εν λόγω ποσό και θα παραιτηθεί και από την αγωγή που τους έχει ήδη ασκήσει για την υπεξαίρεση των προηγούμενων ποσών, είτε θα καταστήσουν την κόρη της ανάπηρη.
Έτσι, λοιπόν, ο Αριστείδης Μαυρίδης κατηγορείται για το έγκλημα της πλαστογραφίας και της χρήσης πλαστού, της απάτης τελεσθείσας κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση, της απάτης με υπολογιστή, της υπεξαίρεσης ποσού που υπερβαίνει τις 120.000€, της αρπαγής ανηλίκου τελεσθείσας κατά συναυτουργία, της εκβίασης τελεσθείσας επίσης κατά συναυτουργία και της παράνομης κατακράτησης σε βάρος της Κορίνας Ραπτοπούλου, κόρης της Ευγενίας. Ο Αλέξανδρος Μαυρίδης κατηγορείται για απάτη με υπολογιστή, για υπεξαίρεση ποσού που υπερβαίνει τα 120.000€, για αρπαγή ανηλίκου νεότερου των 14 ετών τελεσθείσας κατά συναυτουργία, για εκβίαση τελεσθείσα κατά συναυτουργία σε βάρος της Ευγενίας Μαυρίδη και για παράνομη κατακράτηση σε βάρος της Κορίνας Ραπτοπούλου. Τέλος, η Καλλιόπη Παπαδοπούλου κατηγορείται για πλαστογραφία με τη μορφή της κατάρτισης πλαστού εγγράφου, με σκοπό να προσπορίσει στον Αριστείδη Μαυρίδη παράνομο περιουσιακό όφελος, για απλή συνέργεια στη πράξη της απάτης, καθώς μονάχα προσκόμισε το πλαστό απολυτήριο για την πρόσληψη του Μαυρίδη, και για παράβαση καθήκοντος.
Στην πρωτολογία τους, οι ομάδες υποστήριξης της κατηγορίας έκαναν λόγο για κακουργηματική πλαστογραφία και απάτη σε βαθμό ιδιαίτερου κακουργήματος με τους Αριστείδη Μαυρίδη και Καλλιόπη Παπαδοπούλου να κατηγορούνται για τα εν λόγω εγκλήματα. Συγκεκριμένα, για την Καλλιόπη Παπαδοπούλου υποστηρίχθηκε πως διατηρούσε φιλική σχέση με τον Αριστείδη Μαυρίδη, γι’ αυτό, άλλωστε, και τον βοήθησε, καθώς η ίδια δε θα αποκόμιζε κάποιο κέρδος από την πρόσληψη του. Από την πράξη αυτή, λοιπόν, επήλθε βλάβη στο δήμο της τάξης των 196.000€, βλάβη για την οποία οι κατηγορούμενοι είχαν σκοπό. Οι συνήγοροι, στο πλαίσιο αυτό, υποστήριξαν ότι για το όφελος ή τη ζημία πρέπει να υπάρχει δόλος α’ βαθμού, ενώ για το ύψος αυτού αρκεί και ενδεχόμενος. Ο Αριστείδης Μαυρίδης σχετικά με την κατηγορία χρήσης πλαστού, προσπάθησε με το εν λόγω απολυτήριο να εξαπατήσει το δήμο, κάτι το οποίο εν τέλει και πέτυχε. Όσον αφορά το έγκλημα της απάτης, χρειάζεται να υπάρξει εξαπάτηση με σκοπό περιουσιακό όφελος. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι με την παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών -στη συγκεκριμένη περίπτωση, με το πλαστογραφημένο απολυτήριο- καταδεικνύεται η εξαπάτηση που υπέστη ο Δήμος. Ακόμη, για την τέλεση του εγκλήματος της παράβασης καθήκοντος από την Παπαδοπούλου απαιτείται ο δράστης να έχει την ιδιότητα του υπαλλήλου -και η κατηγορούμενη κατέχει τη θέση της γραμματέως- η οποία τέλεσε παράβαση των καθηκόντων της σχετικά με την χορήγηση πιστών αντιγράφων, και εν τέλει, καταχράστηκε και την εμπιστοσύνη που της είχε ο δήμος. Για το έγκλημα της υπεξαίρεσης εκ των Αριστείδη και Αλέξανδρο Μαυρίδη απαιτείται παράνομη ιδιοποίηση ξένου κινητού πράγματος στη κατοχή του δράστη και δόλος οποιουδήποτε βαθμού. Οι καταθέσεις είναι λογιστικό χρήμα και για το οποίο ο Α.Π. δέχεται κατοχή, καθώς σημασία δεν έχει η φυσική εξουσίαση επί του πράγματος, αλλά η πραγματική σχέση που παρέχει τη δυνατότητα σε κάποιον να εξουσιάζει το συγκεκριμένο πράγμα. Την κυριότητα επί των συγκεκριμένων καταθέσεων ο Θεμιστοκλής Μαυρίδης κατέλειπε στην κόρη του με δημόσια διαθήκη και επομένως καμία αξίωση δεν είχαν ως προς τα ποσά αυτά οι κατηγορούμενοι. Σχετικά με την απάτη με υπολογιστή, ευθύνονται τόσο ο Αριστείδης όσο και ο Αλέξανδρος Μαυρίδης, καθώς χωρίς κανένα δικαίωμα χρησιμοποίησαν τους κωδικούς e-banking του συγκεκριμένου τραπεζικού λογαριασμού. Όσον αφορά την αρπαγή ανηλίκου, για την πλήρωση της αντικειμενικής και υποκειμενικής υπόστασης του εγκλήματος, χρειάζεται αφαίρεση ανηλίκου από τους γονείς του ή η υποστήριξη της εκούσιας διαφυγής του, και αρκεί δόλος οποιουδήποτε βαθμού. Η εν λόγω κατηγορία αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το παιδί βρέθηκε στο σπίτι φίλου ενός εκ των κατηγορούμενων. Για τη στοιχειοθέτηση της εκβίασης χρειάζεται εξαναγκασμός άλλου σε πράξη ή παράλειψη ή ανοχή μέσω σωματικής βίας ή απειλών, ενωμένων με επικείμενο κίνδυνο σώματος ή ζωής, ώστε να αποκτήσει ο άλλος παράνομο περιουσιακό όφελος. Ο σκοπός του δράστη είναι να προσχωρήσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφελος και αρκεί δόλος οποιουδήποτε βαθμού. Το εν λόγω έγκλημα πιστοποιείται από το απεσταλμένο SMS, στο οποίο γίνεται χρήση α’ πληθυντικού προσώπου. Η Ευγενία Μαυρίδη εξαναγκάστηκε στη κατάρτιση του πληρεξουσίου μετά από ψυχική πίεση, για να πάρει πίσω το παιδί της. Τέλος, έγινε αναφορά στη συναίνεση του ανηλίκου, η οποία χρειάζεται να είναι ρητή και να μην συνάγεται από το γεγονός ότι δεν αντέδρασε, καθώς, σύμφωνα με τις μαρτυρικές καταθέσεις, η μικρή Κορίνα δεν αντιστάθηκε στους δυο κατηγορούμενους, οι οποίοι είναι και θείοι της.
Από την πλευρά της, η υπεράσπιση των κατηγορουμένων έκανε λόγο για ποινική δίωξη, η οποία είναι καθόλα άκυρη, καθώς ποινική δίωξη μπορεί να ασκηθεί μόνο κατόπιν προκαταρκτικής εξέτασης -σπάνια μετά από αστυνομική προανάκριση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, για όλα τα εγκλήματα που αποδίδονται διενεργήθηκε μονάχα αστυνομική προανάκριση. Όσον αφορά τη φιλική σχέση που υπονοήθηκε μεταξύ Μαυρίδη και Παπαδοπούλου, η υπεράσπιση δεν τη θεωρεί σημαντικό λόγο, προκειμένου να πειστεί η Παπαδοπούλου να τελέσει τέτοιες κακουργηματικές πράξεις. Στην τελική, εάν ήθελε όντως να πράξει με αυτόν τον τρόπο, θα το έκανε με περισσότερη αληθοφάνεια και μεγαλύτερη προσοχή. Το έγγραφο είχε πληθώρα λαθών. Επίσης, επιρρίφθηκαν ευθύνες και στο Δήμο, ο οποίος για χρόνια δεν επέδειξε τη δέουσα προσοχή, ώστε να εντοπίσει τα λάθη στο έγγραφο. Σημαντικό επιχείρημα της ομάδας είναι ότι δε γίνεται λόγος για κακούργημα, καθώς δεν υπήρξε σκοπός περιουσιακής βλάβης, αλλά λήψης νόμιμων δεδουλευμένων αποδοχών. Επίσης, η νικήτρια ομάδα έκανε αναφορά και στην γνωστή υπόθεση της καθαρίστριας από τον Βόλο (βλ. ΟλΑΠ 3/2019), χάρη στην οποία ο νομοθέτης συνεκτίμησε τη μειωμένη απαξία, καθώς η βλάβη θα πρέπει να αντισταθμίζεται από την εργασία. Το έγκλημα της απάτης δεν πληρείται, καθώς δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι αυτός ο Μ.Ο. δεν είναι του Αριστείδη Μαυρίδη, αφού δεν υπάρχει το αρχικό αντίγραφο απολυτηρίου. Ακόμη, βλάβη περιουσίας στην απάτη δεν μπορεί να αποδειχθεί, καθώς αυτή αντισταθμίζεται από το όφελος του Δήμου μέσω της εργασίας του Μαυρίδη.
Ούτε όσον αφορά την υπεξαίρεση μπορεί να γίνει λόγος περί τέλεσης, καθώς το λογιστικό χρήμα δεν είναι κινητό πράγμα. Και, εάν είναι κινητό, δεν μπορεί στη συγκεκριμένη περίπτωση να είναι ξένο. Στο λογαριασμό ήταν συνδικαιούχοι και οι αδελφοί Μαυρίδη. Για την αρπαγή ανηλίκου, η υπεράσπιση το θεώρησε τουλάχιστον αδύνατον να έχουν τη δυνατότητα ως συνδικαιούχοι να αφαιρέσουν τα χρήματα από το λογαριασμό, όπως έκαναν και με τα άλλα ποσά, και εκείνοι να επιλέξουν να αρπάξουν ένα ανήλικο παιδί και να εκβιάσουν την αδελφή τους. Τέλος, σχετικά με την παράνομη κατακράτηση, η ηλικία της Κορίνας, τα 11 έτη, την καθιστούν ικανή να δώσει οποιαδήποτε συγκατάθεση σχετικά με το έννομο αγαθό της προσωπικής ελευθερίας. Στη συνέχεια, ακολούθησε η δευτερολογία, κατά την οποία τα μέρη ενέμειναν και υποστήριξαν ακόμα περισσότερο τα επιχειρήματά τους, με βάση πλέον και τις καταθέσεις των μαρτύρων.
Αδιαμφισβήτητα, το επίπεδο φέτος ήταν ιδιαίτερα υψηλό και όλες οι ομάδες ήταν εξαιρετικά προετοιμασμένες. Στον τελικό έφθασαν οι ομάδες Π6, από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Π2, από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Νικήτρια αναδείχθηκε η ομάδα Π6, η οποία ανέλαβε την υπεράσπιση των κατηγορουμένων, με βαθμό 178,875/200, και με μέλη της τον Γρηγόρη Καραδαΐδη, την Κλαίρη Αγγελοπούλου, την Ελισάβετ Γκλαβίνη και προπονήτρια την Μαρινιώ Βεργίνη.
