Της Σοφίας – Δυσσέλιας Λίτσα,
Στις 31 Ιουλίου και τη 1η Αυγούστου, διεξήχθη στις αίθουσες του Εφετείου Αθηνών και του Συμβουλίου της Επικρατείας ο 7ος Εθνικός Διαγωνισμός Εικονικής Δίκης. Πρόκειται για μια σπουδαία πρωτοβουλία της ELSA Greece, η οποία εδώ και 7 χρόνια φέρνει τους φοιτητές των Νομικών σχολών της χώρας μας πιο κοντά στις πραγματικές συνθήκες της επαγγελματικής ζωής του δικηγόρου.
Η μεγάλη πρόκληση για τη φετινή χρονιά ήταν η δια ζώσης διεξαγωγή του Διαγωνισμού. Παρά την ολιγόμηνη καθυστέρηση ένεκα της πανδημίας του κορωνοϊού, οι διοργανωτές τα κατάφεραν και ο 7ος ΕΔΕΔ διεξήχθη με φυσική παρουσία κριτών και διαγωνιζομένων, τηρουμένων πάντα όλων των απαραίτητων μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας.
Στο παρόν άρθρο θα παρουσιαστεί μια ανασκόπηση της δίκης ενώπιον του πολιτικού δικαστηρίου, νικήτρια της οποίας ανεδείχθη η ομάδα του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, που αποτελείτο από τους: Σταθούλη Φαίδρα-Ελευθερία, Αυγητίδη Κωνσταντίνο και Παπασταθόπουλο Αγγελή.
Την πολιτική δικαιοδοσία του 7ου ΕΔΕΔ απασχόλησε η παρακάτω υπόθεση:
Ο κολοσσός του χώρου των επενδύσεων και εκμεταλλεύσεως ακινήτων με την επωνυμία Stabbington Brothers συνάπτει την 21η Μαΐου 2015 σύμβαση επαγγελματικής μίσθωσης με δυνατότητα υπεκμίσθωσης με την εταιρεία Bachelor ΑΕ. Η σύμβαση αυτή αφορά ακίνητο εκτάσεως 15 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων στην περιοχή του Χαλανδρίου Αττικής, με σκοπό αυτό να λειτουργήσει ως εμπορικό κέντρο. Ως μηνιαίο μίσθωμα ορίζεται το ποσό των 1.700.000€. Η Bachelor ΑΕ υπεκμισθώνει το ακίνητο σε πέντε άλλες εταιρείες, προσπορίζοντας με αυτόν τον τρόπο ποσό που μηνιαίως ξεπερνά τα 2.000.000€ (καθαρό κέρδος= 200.000€ +/μήνα).
Από την 21η Μαΐου 2015 έως τον Απρίλιο του 2020, η σύμβαση μεταξύ των δύο εταιρειών εξελίχθηκε ομαλά, ωστόσο, τον Απρίλιο του 2020, η Bachelor ΑΕ κατέβαλε στην Stabbington Brothers το ποσό των 977.000€, δηλαδή το 57% του συμφωνηθέντος μηνιαίου μισθώματος. Επίσης, η εγγυήτρια της ως άνω σύμβασης μίσθωσης, ERNESTO, απορροφήθηκε από την εκμισθώτρια εταιρεία. Σχεδόν έναν χρόνο μετά τη μειωμένη καταβολή, στις 21 Μαΐου του 2021, η Stabbington Brothers (ενάγουσα) προέβη στην καταγγελία της μίσθωσης και ζήτησε: i) την καταβολή μισθώματος Απριλίου, ii) την απόδοση του μισθίου, iii) την βάσει 601 ΑΚ αποζημίωση χρήσης και επανόρθωση όποιας άλλης ζημίας και iv) την κατάπτωση ποινικής ρήτρας για αθέτηση του όρου 13 της από 21.05.2015 κατηρτισμένης σύμβασης (θα αναλυθεί στη συνέχεια). Η Bachelor ΑΕ (εναγομένη) χαρακτηρίζει την παραπάνω αγωγή ως καταχρηστική και αρνήθηκε την επιδίκαση των όσων η ενάγουσα αιτήθηκε.
ΠΡΩΤΟΛΟΓΙΑ ΕΝΑΓΟΥΣΑΣ ΚΑΙ ΕΝΑΓΟΜΕΝΗΣ
Οι ομάδες των φοιτητών Νομικής που ανέλαβαν να διαδραματίσουν τον ρόλο του συνηγόρου του κολοσσού Stabbington Brothers, ο οποίος ζητεί την πλήρη καταβολή του συμφωνημένου μισθώματος, στήριξαν την επιχειρηματολογία τους σε πολλούς άξονες. Πρώτον, επικαλέστηκαν υπερημερία (άρα και υπαιτιότητα) της αντιδίκου Bachelor ΑΕ, υποστηρίζοντας πως η εναγομένη δεν έπραξε τα δέοντα για να αποφύγει την πληγή από την πανδημία του Covid-19, με σκοπό να αποδείξουν πως η Bachelor ΑΕ δεν εμπίπτει στην 4386/2020 ΠΝΠ και πως, άρα, δε χρήζει οικονομικής ελαφρύνσεως. Δεύτερον, στηρίχθηκαν στην αρχή του ιδιωτικού δικαίου «pacta sunt servanda» (=οι συμβάσεις πρέπει να τηρούνται) και κινήθηκαν βάσει διατάξεων του Αστικού Κώδικα.
Συγκεκριμένα, βασίστηκαν στην 597 ΑΚ (εάν ο μισθωτής καθυστερεί μερικώς ή ολικώς το μίσθωμα, ο εκμισθωτής μπορεί να καταγγείλει τη μίσθωση) καθώς και στην 601 ΑΚ. Τρίτον, οι ενάγοντες επικαλέστηκαν τους όρους της από 21.05.2015 συμφωνηθείσας σύμβασης. Σύμφωνα με τον όρο 13 της εν λόγω σύμβασης, αν το καταβληθέν από την Bachelor ΑΕ ποσό δεν ξεπερνά το 1.000.000€, η Stabbington Brothers έχει δικαίωμα καταγγελίας της μίσθωσης.
Η εναγομένη Bachelor ΑΕ, προκειμένου να αντικρούσει όλα τα παραπάνω, στάθηκε κατά βάση στο γεγονός πως η μερική καταβολή του ποσού ήταν συγκυριακή. Σύμφωνα με τους συνηγόρους της Bachelor ΑΕ, από τον Μάιο του 2015 έως τον Απρίλιο του 2020, δηλαδή για σχεδόν πέντε χρόνια, η συνεργασία μεταξύ των δύο εταιρειών ήταν αγαστή. Η οικονομική διαφορά αφορά ζήτημα ενός μήνα, χρονικό διάστημα αμελητέο μπροστά στην 5ετία ομαλής συνεργασίας. Επιπλέον, σύμφωνα με την Bachelor ΑΕ, η τελευταία εμπίπτει στην κατηγορία των επιχειρήσεων που δικαιούνται οικονομική στήριξη κατά την 4386/2020 ΠΝΠ για την αντιμετώπιση της οικονομικής δυσχέρειας που προκάλεσε η πανδημία του Covid-19, και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο υποστηρίζει πως δε συντρέχει υπαιτιότητα – ούτε και υπερημερία οφειλέτη- στο πρόσωπό της. Μια πανδημία συνιστά γεγονός απρόβλεπτο από τον οποιονδήποτε, ανωτέρα βία και γι’ αυτό η Bachelor ΑΕ ζητεί να χαρακτηρισθεί η αγωγή της ενάγουσας και η αξίωση των οφειλών ως φανερά καταχρηστική. Συνεπώς, κατά τους συνηγόρους της Bachelor ΑΕ, η εύλογη αιτία που αίρει την υπερημερία της είναι η πανδημία του Covid-19 (405 ΑΚ).
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ ΕΝΑΓΟΥΣΑΣ ΚΑΙ ΕΝΑΓΟΜΕΝΗΣ
Στους παραπάνω ισχυρισμούς της εναγομένης, η ενάγουσα αντέτεινε πως τα ελαφρυντικά μέτρα ένεκα της πανδημίας του κορονοϊού που θεσπίζει η 4683/2020 ΠΝΠ, αφορούν εταιρείες που επλήγησαν από την πανδημία, και η μείωση των μισθωμάτων ακίνητα που συνιστούν έδρες των εταιρειών αυτών. Σύμφωνα με την ενάγουσα, η εναγομένη δεν έχει ως έδρα της το Χαλάνδρι Αττικής, όπου και βρίσκεται το μίσθιο. Η ενάγουσα, μάλιστα, έσπευσε να υποστηρίξει πως η Bachelor ΑΕ αυτή καθ’ αυτή δεν είναι καν άμεσα πληγείσα, καθώς υπεκμισθώνει το μίσθιο σε πέντε άλλες εταιρείες, δεν ασκεί η ίδια την εμπορική δραστηριότητα. Η ενάγουσα, λοιπόν, αποδίδει τη μη πλήρη καταβολή του μισθώματος, όχι σε λόγους ανωτέρας βίας (πανδημία), αλλά σε ανεξάρτητες οικονομικές δυσχέρειες της εναγομένης. Επιπλέον, η Stabbington Brothers ισχυρίστηκε πως η Bachelor ΑΕ, ακόμα και αν ήταν άμεσα πληττόμενη, δεν έπραξε τα δέοντα, προκειμένου να περιορίσει την οικονομική ζημία (δεν δημιούργησε e-shop, δεν λειτούργησε με take-away κλπ.) .
Η εναγομένη (Bachelor ΑΕ) αντέτεινε με τη σειρά της πως οι προειρημένες υπηρεσίες δεν ήταν δυνατό να λειτουργήσουν, αφενός επειδή οι υπεκμισθώτριες είναι πέντε στον αριθμό (δεν θα ήταν λογικό να δημιουργηθούν 5 e-shops) και αφετέρου επειδή το μίσθιο βρίσκεται επί οδού ταχείας κυκλοφορίας. Για αυτούς τους λόγους, η εναγομένη αιτείται απόρριψη της αγωγής της εναγούσης για καταβολή ολόκληρου του μισθίου, αντιτίμου ποινικής ρήτρας και αποζημίωσης, ως καταχρηστικής, καθώς και καταβολή από την ενάγουσα της δικαστικής δαπάνης.
Εν κατακλείδι, τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών, τόσο κατά την πρωτολογία όσο και κατά την δευτερολογία, ήταν ισχυρά, γεγονός που κατέτεινε και στις μικρές βαθμολογικές διαφορές μεταξύ των ομάδων των φοιτητών. Στον τελικό γύρο προκρίθηκε η ομάδα Α2 από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, η οποία και κέρδισε με βαθμολογία 183.75/200, και η ομάδα Α6 από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Βραβείο καλύτερης αγορήτριας απονεμήθηκε στη Βικτώρια Κωνσταντινίδου, βραβείο καλύτερου δικογράφου αγωγής στην ομάδα Α6 (194/200), και βραβείο καλύτερου δικογράφου προτάσεων εναγομένων στην ομάδα Α2 (194/200).
