Της Κωνσταντίνας Οικονόμου,
Με το οικονομικό έγκλημα να βρίσκεται σε μία εποχή ανεξέλεγκτης άνθισης είναι πιο σημαντικό από ποτέ για τις επιχειρηματικές και κυβερνητικές οντότητες για υιοθετήσουν τακτικές αντιμετώπισής του. Ίσως, πιο διαδεδομένη πρακτική αποτελεί η εφαρμογή πολιτικής κατά του ξεπλύματος χρήματος (Anti Money Laundering, AML policy), που προλαμβάνει τη διακίνηση παρανόμως κτηθέντων κεφαλαίων. Η πλειονότητα των χωρών έχουν ήδη αναπτύξει τα δικά τους AML policies, ενώ πολλές από αυτές απαιτούν από τα οικονομικά ιδρύματα να τα ακολουθούν αυστηρά, προκειμένου να στηρίξουν την προσπάθεια καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος.
Η πρωτοβουλία για το AML policy άρχισε να εγείρεται σε παγκόσμιο επίπεδο το 1989, όταν μία ομάδα κρατών και οργανώσεων από όλο τον κόσμο συνέστησαν το Financial Action Task Force (FATF). Αποστολή του είναι να επαναπροσδιορίσει τα διεθνή κριτήρια, να εμποδίσει το ξέπλυμα χρήματος και να προωθήσει την εφαρμογή της πολιτικής αυτής. Τον Οκτώβριο του 2001, εν ακολουθία της τρομοκρατικής επίθεσης της 9/11, η FATF διεύρυνε το πεδίο δράσης της και στην καταπολέμηση της χρηματοδότησης τρομοκρατών.
Στις 19 Ιουνίου του 2018, η 5η anti-money laundering Directive (Directive (EU) 2018/843), η οποία αντικατέστησε την 4η, δημοσιεύτηκε στο επίσημο ημερολόγιο της ΕΕ. Οι τροποποιήσεις εισήγαγαν σημαντικές βελτιώσεις για την καλύτερη και πιο επαρκή επάνδρωση της ΕΕ ενάντια στις κινήσεις για το ξέπλυμα χρήματος.
Περιλαμβάνουν: ενίσχυση της διαφάνειας με την δημιουργία μητρώων για εταιρείες, πιστωτικά ιδρύματα και νομικές οντότητες που διατίθενται δημόσια, αύξηση της ισχύος των ευρωπαϊκών σωμάτων συλλογής οικονομικών πληροφοριών και παροχή σε αυτά πρόσβασης σε ευρύ φάσμα πληροφοριών για την διεκπεραίωση των αναθέσεών τους, περιορισμός της ανωνυμίας των εικονικών νομισμάτων και των παρόχων ηλεκτρονικών πορτοφολιών, καθώς και των προ πληρωμένων καρτών. Ακόμη, διεύρυνε τα κριτήρια για την αξιολόγηση των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου και βελτίωσε τους θεματοφύλακες για τις συναλλαγές από και προς αυτές τις χώρες, δημιούργησε κεντρικά μητρώα εγγραφής τραπεζών σε όλα τα κράτη-μέλη, ενώ, τέλος, βελτίωσε την συνεργασία μεταξύ των επιμέρους ελεγκτών του AML και της Κεντρικής Ευρωπαϊκής τράπεζας.
Ακόμη μία σημαντική οργάνωση στην μάχη κατά του ξεπλύματος χρήματος είναι το Τhe International Monetary Fund (IMF). Όπως και η FATF, το IMF επιβάλλει στα 189 κράτη-μέλη του να τηρούν τα διεθνή κριτήρια για την καταστολή της χρηματοδότησης των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων.
Το AML policy, τυπικά, απαιτεί από τις περισσότερες νομικές οντότητες που πραγματοποιούν οικονομικές συναλλαγές να διατηρούν ενδελεχή μητρώα με τους λογαριασμούς και τις δραστηριότητες των πελατών τους. Εάν βρεθούν ενώπιων πληροφοριών που φέρονται ως ύποπτες, είναι υποχρεωμένοι να το καταγγείλουν στις κυβερνητικές αρχές και στο αρμόδιο ελεγκτικό σώμα (πχ FIU) για περαιτέρω διερεύνηση.
Επιπλέον, τα Anti-money Laundering Policies απαιτούν από τα οικονομικά ιδρύματα να υποβάλλουν εκθέσεις, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, αναφορικά με τους πελάτες τους και τις ολοκληρωμένες συναλλαγές. Οι εκθέσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με την εκάστοτε χώρα, ωστόσο, εντοπίζονται αρκετά κοινά σημεία. Παραδείγματος χάριν, στις ΗΠΑ για την πραγματοποίηση συναλλαγών άνω των 10.000$ απαιτείται η καταχώρηση ορισμένων πιστοποιητικών εγγράφων.
Σημαντικό είναι να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι δεν υπόκεινται αποκλειστικά οι τράπεζες, ως οικονομικά ιδρύματα, σε AML έλεγχο. Άλλα ιδρύματα, όπως πλατφόρμες ανταλλαγής crypto και fiat νομισμάτων, ασφαλιστικές, λογιστικές εταιρίες, καζίνο, οφείλουν να ακολουθούν ορισμένες πολιτικές AML. Αυτό στηρίζεται στο ότι συνήθως διαχειρίζονται μεγάλα ποσά και είναι πιθανόν να έχουν άμεση επαφή με άτομα ή εταιρείες που ευθύνονται για οικονομικά εγκλήματα. Συγκεντρώνοντας οικονομικά στοιχεία και από αυτού του είδους ιδρύματα, οι δημόσιες αρχές διευκολύνονται στην ιχνηλάτηση εγκληματιών και ιδανικά επιτυγχάνουν την ανακάλυψη νομικών παραβιάσεων, προτού μεγεθυνθούν.
Κύριο πλεονέκτημα της εφαρμογής των πρακτικών AML, αποτελεί αρχικά η συμβολή στην καταπολέμηση πολλών ειδών εγκλημάτων, τα οποία πηγάζουν ή σχετίζονται με το ξέπλυμα χρήματος. Αναγνωρίζοντας τα ηλεκτρονικά ίχνη μιας παράβασης, επιτυγχάνεται η πρόληψη και η καταστολή της. Ταυτόχρονα, το οικονομικό έγκλημα τείνει να υπονομεύει την εμπιστοσύνη στην αξιοπιστία και τον αδιάβλητο χαρακτήρα των κεντρικών οικονομικών συστημάτων και εθνικών φορέων, προσβάλλοντας τον πυρήνα της δημοκρατίας. Το AML συμβάλλει ενεργά στην αποκατάσταση αυτών και την προστασία των πιο ευάλωτων μελών της κοινωνίας.
Μέσω της εμβάθυνσης, της χειρουργικής εξέτασης και της επένδυσης σε συστήματα online monitoring και ΚYC (Know Your Customer), οι επιχειρήσεις αναπόφευκτα επικεντρώνονται με περισσότερο υγιή τρόπο στο πρόσωπο των πελατών τους κι αυξάνουν την ικανοποίηση και την ενεργή συμμετοχή, βελτιστοποιώντας το σύνολο της εμπειρίας του πελάτη. Αντιστοίχως, η εμπιστοσύνη των καλοπροαίρετων πελατών αντανακλά στην εκτίμησή τους απέναντι σε ένα εγγυημένα ασφαλές περιβάλλον, όπου οι καταθέσεις, οι αναλήψεις και οι επενδύσεις τους προστατεύονται από διαρκή παρακολούθηση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Why is Anti-Money Laundering Important?”, διαθέσιμο εδώ
- “Anti-money laundering and countering the financing of terrorism”, διαθέσιμο εδώ
- “Anti Money Laundering (AML)”, διαθέσιμο εδώ
- “The Importance of an Effective Anti-Money Laundering Compliance Program”, διαθέσιμο εδώ
