Της Διαλεχτής Άνθη,
Ο πολιτισμός της Άπω Ανατολής συναντά την δυτικότροπη αρχιτεκτονική διαρρύθμιση σε ένα μοναδικό μουσείο για την χώρα που εδράζεται στην καρδιά της Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας. Το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης στεγάζει το πλούσιο περιεχόμενο του σε ένα κτίριο «μνημείο» για την Ιστορία του νησιού, καθώς συνδέεται άρρηκτα με την πορεία της Επτανήσου πολιτείας. Νεοκλασικό, κατασκευασμένο από πωρόλιθο Μάλτας σε απόλυτη ισορροπία με την διαμόρφωση της πλατείας Σπιανάδα και της στοάς Λιστόν, χτίστηκε ως κατοικία του πρώτου Άγγλου Ύπατου Αρμοστή στην πρωτεύουσα των Ιονίων Νήσων, Sir Thomas Maitland (1759-1824). Το τριώροφο ανάκτορο σε σχήμα Π που ενώνεται με την βοήθεια της εξωτερικής δωρικής στοάς και των δύο εκατέρωθεν αψίδων, με τις δύο πλαϊνές πτέρυγες του οικοδομήματος εφάπτεται σε σχέδιο του αρχιτέκτονα Sir George Whitmore. Η ανοικοδόμηση του ανακτόρου ενώ το κτίριο έλαβε το όνομα του από τον τίτλο του Τάγματος που ανήκε ο Maitland. Εκτός από την έδρα του Τάγματος και την οικία του Αρμοστή, ο χώρος φιλοξένησε λειτουργίες των τοπικών θεσμών όπως την Ιόνιο Γερουσία αλλά και την Ιόνιο Βουλή. Μετά την ένωση των Ιονίων Νήσων με την υπόλοιπη Ελλάδα, το ανάκτορο περνά στην δικαιοδοσία του ελληνικού κράτους και από το 1928 στεγάζει το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης.
Γνωστό αρχικά ως Μουσείο Σινοϊαπωνικής Τέχνης ιδρύθηκε έπειτα από δωρεά της προσωπικής συλλογής του συλλέκτη Γρηγορίου Μάνου. Τόσο η δημοτικότητα όσο και το ενδιαφέρον του κοινού για την ιδιαιτερότητα των συλλογών συνετέλεσε ώστε το Μουσείο να εμπλουτίσει την συλλογή του με νέες δωρεές ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου. Σήμερα, η συλλογή του μουσείου αριθμεί περισσότερα από 15.000 εκθέματα με πολλά από αυτά να προέρχονται από διαφορετικούς πολιτισμούς της Ασιατικής ηπείρου γεγονός που οδήγησε στην τροποποίηση του ονόματος του μουσείου σε Ασιατικής Τέχνης. Στην διεύρυνση του περιεχομένου της συλλογής συνέβαλε σημαντικά η δωρεά Χατζηβασιλείου που πραγματοποιήθηκε το 1973 και προσέφερε στο μουσείο 400 έργα από την Ινδία, το Πακιστάν, το Θιβέτ, το Σιάμ και την Νοτιοανατολική Ασία.
Η κύρια είσοδος του Ανακτόρου οδηγεί στο ισόγειο, όπου ο χώρος μεταφέρει τον επισκέπτη στην περίοδο κατασκευής του. Η αρχιτεκτονικός διάκοσμος, τα γύψινα, το ζωγραφισμένο ταβάνι μυούν στην βασιλική αίγλη του ανακτόρου ενώ η αίσθηση αυτή ενισχύεται με την ανοιχτή προς το κοινό Αίθουσα Συνεδριάσεων της Ιονίου Γερουσίας, η οποία διατηρεί την αρχική της επίπλωση. Ταυτόχρονα, στο ισόγειο υπάρχουν τρεις επισκέψιμες Αίθουσες που φιλοξενούν τις περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου, καθώς και η αίθουσα προβολών.
Ανεβαίνοντας στον πρώτο όροφο είναι διατηρημένοι με την αυθεντική του επίπλωση χώροι όπως η Αίθουσα του Θρόνου, η Αίθουσα των Συμποσίων που ενώνονται μέσω της Κυκλικής Αίθουσας υποδοχής. Ο όροφος αυτός χωρίζεται σε δύο πτέρυγες στις οποίες εκτίθενται οι μόνιμες συλλογές του Μουσείου. Η ανατολική πτέρυγα ονομαζόμενη ως πτέρυγα Γρηγορίου Μάνου είναι αφιερωμένη στην κινεζική τέχνη και αρχαιότητα. Η ιστορική αναδρομή και πορεία ξεκινάει από το 8000 π.Χ. έως και τον 19ο αιώνα παρουσιάζει έργα κεραμικής, πορσελάνες (κυρίως από την συλλογή Χ. Χιωτάκη), ορειχάλκινα έργα, γλυπτά, περίκλειστα σμάλτα, αντικείμενα από λάκα και ελεφαντόδοντο υλικά ιδιαιτέρα διαδεδομένα την κατασκευή χρηστικών αντικειμένων, ήδη καθημερινής χρήσης όπως είδη μικροτεχνίας, ενδύματα, κοσμήματα και νομίσματα.
Αντίστοιχα η δυτική πτέρυγα γνωστή ως πτέρυγα Νικολάου Χατζηβασιλείου, ταξιδεύει τον επισκέπτη προς τα βάθη της Νοτιοανατολικής Ασίας με αντικείμενα που ξεδιπλώνουν την ιστορία της Ινδίας, της Γκαντάρα (αρχαίο Πακιστάν), της Καμπότζη, του Σιάμ (Ταϊλάνδη), του Νεπάλ και του Θιβέτ. Τα εκθέματα της συλλογής αυτής είναι συνδεδεμένα με λατρευτικές και θρησκευτικές τελετουργίες και αναπαριστούν χαρακτηριστικά στοιχεία και σύμβολα. Έτσι, εντοπίζονται κυρίως αντικείμενα όπως ειδώλια από λίθο, ορείχαλκο, επιχρυσωμένο ορείχαλκο με πολύτιμους λίθους και ξύλο αλλά και ζωγραφισμένα τελετουργικά λάβαρα. Σκιαγραφείται με αυτόν τον τρόπο μέσω των εκθεμάτων η γένεση και διάδοση των θρησκειών του Ινδουισμού, του Τζαϊνισμού και του Βουδισμού τόσο στην Ινδία όσο και η μετέπειτα εξάπλωση του στις γύρω περιοχές. Ταυτόχρονα, εντύπωση προκαλεί η συσχέτιση της ελληνιστικής τέχνης με την πρώιμη βουδιστική αλλά και η επίδραση αυτής σε μορφές τέχνης όπως η εικονογραφία και η πλαστική.
Η διάσημη Ιαπωνική συλλογή καταλαμβάνει πλέον την δυτική πτέρυγα του ορόφου με την προθήκη του εκθέτει την στολή Σαμουράι να ξεχωρίζει ανάμεσα σε μία σειρά από αριστουργήματα. Η χρονολογική διαδρομή στην αρχαιότητα για την ιαπωνική τέχνη ξεκινά από το 10,500 – 300 π.Χ. και καταλήγει μέχρι και τον 6ο αιώνα μ.Χ. Η ανανεωμένη συλλογή από το 2015 εως σήμερα περιλαμβάνει και παρουσιάζει σπάνια αντικείμενα άγνωστα προς το ελληνικό κοινό ενώ ταυτόχρονα εκτίθενται και σύγχρονα έργα τέχνης, όπως π.χ. κεραμικά που έχουν κατασκευαστεί με τον παραδοσιακό τρόπο από διάσημους καλλιτέχνες, γνωστούς ως «εθνικούς θησαυρούς εν ζωή». Τα έργα, πτυσσόμενα παραβάν, κύλινδροι ανάρτησης και ανάγνωσης καθώς και ξυλογραφίες «ουκίγιο-ε», χρονολογούνται από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα. Στη συλλογή περιλαμβάνεται ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα έργα του ζωγράφου Sharaku καθώς και αντίγραφο των παραβάν της σχολής Κανό που κοσμούσαν το Κάστρο Nijo.
Το Μουσείο τα τελευταία χρόνια επεκτάθηκε και στον δεύτερο όροφο του ανακτόρου για να διευρύνει και να σταθεροποιήσει τον αριθμό των εκθεμάτων και των μόνιμων συλλογών. Μία πρόσφατη συλλογή που φιλοξενείται σε αυτόν τον όροφο αφορά την τέχνη των νομάδων της Κεντρικής Ασίας και περιλαμβάνει περίπου 200 αντικείμενα, τα οποία προέρχονται από την συλλογή Ιάσωνα Ντέιτον-Σαρτζετάκη. Τα αντικείμενα που χρονολογούνται στο 19ο αιώνα απεικονίζουν μία σύγχρονη εικόνα της τέχνης των λαών αυτών με είδη που εφάπτονται στις ανάγκες της ιδιωτικής και καθημερινής χρήσης. Αποτυπώνουν δημιουργικά την αυθεντική αισθητική των νομάδων της Κεντρικής Ασίας με αντικείμενα όπως χειροποίητα χαλιά και κιλίμια των νομάδων Baluch και των γειτονικών τους φυλών, παραδοσιακά ενδύματα, μεταξωτά ενδύματα τύπου ikat, χειροποίητα κεντήματα, κοσμήματα, μεταξωτά υφάσματα Suzani, και Ινδοελληνικά νομίσματα. Ο αντίκτυπος της χρήσης τους διαχέεται και στον υπόλοιπο κόσμο με εικονογραφημένα αφιερώματα στους νομάδες της Κεντρικής Ασίας από ευρωπαϊκές εφημερίδες του 19ου αιώνα, καθώς και με πλήθος επιστημονικών εκδόσεων και περιοδικών, όπως το HALI.
TIP 1: Για όσους επισκεφτείτε το νησί της Κέρκυρας και το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης μπορείτε να συνδυάσετε την περιήγηση σας με την Πινακοθήκη της πόλης που στεγάζεται στο διπλανό κτίριο.
ΤΙP 2: Η ιστοσελίδα του Μουσείου προσφέρει στους διαδικτυακούς επισκέπτες την ευκαιρία να μεταφερθούν σε ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας και 360° και να περιηγηθούν ψηφιακά στον εξωτερικό και εσωτερικό χώρο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρα, matk.gr, διαθέσιμο εδώ.
