Της Μυρτώς Κατσούλη,
Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύτηκαν οι βαθμοί των Πανελληνίων, οι οποίες διενεργήθηκαν κάτω από δύσκολες συνθήκες για ακόμα μία φορά. Και όπως κάθε χρόνο σημειώθηκαν οι μεγάλες επιτυχίες, με κάποια παιδιά να πιάνουν μόρια στο ύψιστο, αλλά και οι όχι και τόσο καλές επιδόσεις, με άλλους να παίρνουν βαθμολογίες που δεν ανταποκρίνονται των όποιων προσδοκιών τους.
Ο χρόνια καθιερωμένος θεσμός των εξετάσεων αυτών, που συνιστούν το ορόσημο της σχολικής «καριέρας», δεν είναι για τον εξεταζόμενο παρά μία καλή δοκιμασία αντοχών και πειθαρχίας, ένα σύνολο διαφόρων συγκυριών, προετοιμασίας, τύχης και διάθεσης. Ωστόσο, μία επιτυχημένη επίδοση που θα δώσει το εισιτήριο για την είσοδο σε μία καλή σχολή, είναι μόνο μία ένδειξη και όχι η απόδειξη για τη συνολική ιδιοσυγκρασία του ατόμου. Ακόμα και το μαθησιακό ποιόν του δεν καθορίζεται από τις Πανελλήνιες εξετάσεις, ανεξαρτήτως τελικού αποτελέσματος.
Διότι, η επιτυχία είναι πρωτίστως μία έννοια υποκειμενική, που ο καθένας την αντιλαμβάνεται και τη ζει διαφορετικά. Μπορεί δηλαδή οι Πανελλήνιες να θεωρούνται από κάποιους ως η πρώτη επαφή με την επιτυχία, αλλά δεν παύουν να είναι ένα μεταβατικό στάδιο από το σχολείο στο πανεπιστήμιο.
Ως κοινωνία πολλές φορές τείνουμε να ξεχνάμε πτυχές της επιτυχίας και την τοποθετούμε σε συγκεκριμένα «κουτάκια» με περιορισμένο μέγεθος. Ενώ η αλήθεια είναι πως είναι κομμάτι της ζωής καθενός, που τον αφορά προσωπικά και δεν μπορεί να τον εγκλωβίσει στο όποιο κοινωνικώς κατασκευασμένο πλαίσιο.
Γιατί ένας πετυχημένος άνθρωπος μπορεί να σημαίνει ένας καλός επαγγελματίας, ένας έμπιστος φίλος, ένας ανιδιοτελής οικογενειάρχης, ένας μορφωμένος, ένας αθλητής. Έννοιες που μπορούν να διαχωρίζονται, αλλά και να συμπίπτουν, να ταυτίζονται και να συνυπάρχουν.
Επιτυχημένος μπορεί να είναι εκείνος που έχει καλή αυτοεπίγνωση, σέβεται και αγαπά τον ίδιο. Εκείνος που μπόρεσε να ξεπεράσει δυσκολίες, εκείνος που έγινε καλύτερος άνθρωπος, εκείνος που δεν τα παρατά και συνεχώς προσπαθεί.
Ακόμη, για να αγγίξουμε την επιτυχία από όποια έκφανσή της, είναι πιθανό αλλά και αναγκαίο να περάσουμε από τα διάφορα στάδια «αποτυχίας», που και πάλι για τον καθένα διαφέρουν. Γιατί μόνο όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με τα λάθη και τις αναποδιές, μπορούμε να τα διορθώσουμε και να τα αντιμετωπίσουμε, προκειμένου να διαγράψουμε μια καλύτερη πορεία, που θα μας οδηγήσει σε ό,τι ο καθένας έχει ονειρευτεί.
Αλλά ακόμα και κάποιος να μην είναι σε θέση να διευκρινίσει τι εκλαμβάνεται εκείνος ως επιτυχία, όπως συμβαίνει με πολλά παιδιά εν όψει των Πανελληνίων εξετάσεων, κάθε μικρό βήμα προς εκείνη την κατεύθυνση είναι μια μικρή επιτυχία. Καθώς είναι πολύ λογικό για πολλούς να μην έχουν βρει τι τους καθιστά πραγματικά επιτυχημένους και ευτυχισμένους, αφού συνεχώς βρισκόμαστε σε συνθήκες εξέλιξης και ανελισσόμενης σταδιοδρομίας.
Γι’ αυτό λοιπόν, πριν καθορίσουμε τι σημαίνει επιτυχία για εμάς, πριν απογοητευτούμε με όποιο εμπόδιο, πριν κατασταλάξουμε στο τι πραγματικά θέλουμε, είναι πολύ σημαντικό να μην τα παρατήσουμε, ακόμα και αν το αποτέλεσμα δεν μας δικαιώσει. Να μην τα βάλουμε κάτω και να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε, να βρίσκουμε εναλλακτικές, διαφορετικές οδούς, να δοκιμάζουμε πράγματα, να ρισκάρουμε και να απολαμβάνουμε το κάθε μας βήμα. Εξάλλου, με μία νοοτροπία ζωής που μας βοηθά να εκδηλώνουμε την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας οδηγούμαστε ομαλότερα στην προσωπική μας ολοκλήρωση.
Συνεπώς, η επιτυχία μπορεί να θεωρηθεί ως μία υπόσχεση που δίνουμε στον εαυτό μας, ως η ανταμοιβή για την προσπάθειά μας και ως το αποτέλεσμα των στόχων μας, χωρίς να χρειάζεται να την περικλείσουμε σε κανένα στενό περιθώριο, που δεν ανταποκρίνεται στις δικές μας χαρές και προσδοκίες.
