Της Μόνικας Κοράκη,
Τι πιο άχαρο και λυπηρό από έναν άνθρωπο ο οποίος δεν είναι αυτόνομος και περιμένει τα πάντα έτοιμα από τους άλλους; Κι όμως, δεν είναι λίγοι εκείνοι, οι οποίοι επιδιώκουν και αναμένουν την ικανοποίηση των αναγκών και των επιθυμιών τους, μέσω άλλων ανθρώπων. Μάλιστα, δεν είναι καθόλου απίθανο και εμείς οι ίδιοι, να έχουμε υπάρξει ως τέτοιοι, έστω και μια φορά στη ζωή μας. Τι είναι αυτό, όμως, που ενδεχομένως προκαλεί -ή και ενισχύει- τέτοιου είδους συμπεριφορές;
Σίγουρα, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει το οικογενειακό περιβάλλον και οι συνήθειες που το χαρακτηρίζουν. Οι γονείς, λόγω της υπερβολικής αγάπης τους προς τα παιδιά τους, τείνουν να τα «καλομαθαίνουν», με αποτέλεσμα να τα «κακομαθαίνουν», αφού δεν αντέχουν στην ιδέα να ταλαιπωρηθούν ή να δυσκολευτούν και έτσι, ωθούνται στο να τους κάνουν κάθε λογής χατίρι. Συνεπώς, τα παιδιά συνηθίζουν και, πολλές φορές επαναπαύονται σε αυτό, γεγονός που οδηγεί σε οκνηρούς, αδρανείς και άπληστους χαρακτήρες. Ενδέχεται, βέβαια, οι γονείς με αυτόν τον τρόπο να προσπαθούν να καλύψουν ένα δικό τους εσωτερικό κενό, εφόσον, με το να ικανοποιούν συνεχώς τις επιθυμίες των παιδιών τους, προφυλάσσουν την δική τους ανάγκη να νιώθουν χρήσιμοι και απαραίτητοι σε αυτά. Έτσι, δημιουργείται ένας φαύλος -τοξικός- κύκλος ανάμεσα σε γονείς και παιδιά, με βλαβερές συνέπειες και για τους δύο.
Την ίδια στιγμή, το εκπαιδευτικό σύστημα -και όχι μόνο- μυεί τα παιδιά σε αυτόν τον τρόπο σκέψης. Πιο συγκεκριμένα, τα μαθήματα είναι ρυθμισμένα με τέτοιον τρόπο, ώστε να μη δίνεται η δυνατότητα στο παιδί να ανελιχθεί περαιτέρω από το «επιτρεπτό όριο». Όλα είναι δομημένα και τακτοποιημένα σε συγκεκριμένα κουτάκια, περιορίζοντας την ατομική ελευθερία του κάθε μαθητή. Ο μόνος χώρος και κατ’ επέκταση πλαίσιο, που θα μπορούσε να θεωρηθεί πως προάγει τον αυθορμητισμό, την ελευθερία και την έκφραση του ατόμου, είναι το πανεπιστήμιο. Ωστόσο, ακόμα και εκεί, φοιτητές και καθηγητές συχνά παγιδεύονται σε αυτήν την λογική, μη μπορώντας να απελευθερωθούν από αυτή.
Και φυσικά, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί ο τρόπος με τον οποίο διάγουμε την ζωή μας σήμερα. Πλέον, οι ανέσεις έχουν αυξηθεί και ενταχθεί αισθητά σε ποικίλες εκφάνσεις του βίου μας. Ειδικά, τα επιτεύγματα της τεχνολογίας έχουν καταλάβει αναπόσπαστο τμήμα της ζωής του ατόμου, με αποτέλεσμα να είναι και σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένος από αυτά. Πράγματα που στο παρελθόν φάνταζαν δύσκολα, ανυπόφορα και ανέφικτα, τώρα γίνονται απλώς με το πάτημα ενός κουμπιού, χωρίς κανέναν μόχθο ή ταλαιπωρία. Όμως, παρά το γεγονός πως όλα αυτά τα επιτεύγματα και οι ανέσεις έχουν διευκολύνει φανερά την καθημερινότητά μας, την ίδια στιγμή δύναται να έχουν και παραπλανητικές συνέπειες για εμάς.
Εξάλλου, δεν είναι λίγες οι φορές όπου η σύγχρονη πραγματικότητα έχει χαρακτηριστεί ως η εποχή της «ελάσσονος» προσπάθειας, με μικρούς και μεγάλους να έχουν επαναπαυτεί στις ανέσεις τις καθημερινότητας. Δέσμιοι των παθών και των επιθυμιών μας, λοιπόν, πορευόμαστε στη ζωή με γνώμονα την απάθεια και την απληστία, χωρίς βέβαια να είμαστε σε θέση να συνειδητοποιήσουμε τις οδυνηρές συνέπειες που θα έχει αυτό στο ανθρώπινο γένος.
