Της Άννας Αρκούδη,
Οι περισσότεροι από εμάς αγαπάμε τον ήλιο και θέλουμε να περνάμε ώρες κάτω από τις όμορφες αχτίδες του, ιδανικά στην παραλία, με ένα ποτό στο χέρι και την αγαπημένη μας παρέα. Ωστόσο, ο ήλιος μόνο αθώος δεν είναι και, σε περίπτωση που δεν πάρουμε τις απαραίτητες προφυλάξεις, μπορεί να γίνει άκρως επικίνδυνος.
Η ηλίαση και η θερμοπληξία αποτελούν αρκετά συχνά προβλήματα που επηρεάζουν μικρούς και μεγάλους τους καλοκαιρινούς, κυρίως, μήνες. Η ηλίαση, ένα είδος θερμοπληξίας, δεν είναι τόσο σπάνια όσο νομίζεις. Όπως δηλώνει και το όνομά της, συμβαίνει μετά από πολύωρη έκθεση στον ήλιο ή από την απουσία προστασίας κατά τη διάρκεια τέτοιων δραστηριοτήτων.
Οργανισμός και θερμοκρασία
Ο οργανισμός μας διαθέτει μηχανισμό ομοιόστασης, ο οποίος ρυθμίζει τη θερμοκρασία μας ανάλογα με τις εξωτερικές συνθήκες. Δείτε το σαν τον δικό μας «θερμοστάτη», που μας επιτρέπει να προσαρμοζόμαστε στις διαφορετικές θερμοκρασίες και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Όταν είμαστε εκτεθειμένοι στον ήλιο και τη ζέστη, η διάμετρος των αγγείων μας αυξάνεται και ενεργοποιείται ο μηχανισμός της εφίδρωσης, ώστε να διατηρούμε τη θερμοκρασία μας σε κατάλληλα επίπεδα.
Όταν, όμως, η έκθεση στον ήλιο είναι παρατεταμένη και χωρίς προστασία, τότε ο μηχανισμός της ομοιόστασης αδυνατεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Παράλληλα, η ηλίαση και η αφυδάτωση είναι αλληλένδετα φαινόμενα. Το αποτέλεσμα; Η ηλίαση και τα συμπτώματά της.
Συμπτώματα ηλίασης
Η κατάταξη των συμπτωμάτων της ηλίασης είναι διαβαθμισμένη αναλογικά με τη σοβαρότητα του προβλήματος, δηλαδή της θερμοπληξίας που έχουμε υποστεί. Αν δεν προσέξουμε, μπορεί να νιώσουμε μια απλή αδιαθεσία, έως και να οδηγηθούμε στο νοσοκομείο σε σοβαρή κατάσταση. Ανάλογα, λοιπόν, με τη μορφή της ηλίασης, έχουμε και τα αντίστοιχα συμπτώματα. Αυτά είναι τα εξής:
Ήπια ηλίαση
Σε αυτή τη φάση – την πιο ακίνδυνη – παρουσιάζουμε ερυθρότητα και ερεθισμό στο δέρμα, ενώ παρατηρείται και έντονη εφίδρωση. Παράλληλα, υπάρχει το αίσθημα ζάλης και κόπωσης. Αν νιώσετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, καθίστε στη σκιά, βρέξτε το κεφάλι σας και πιείτε πολύ νερό. Αποφύγετε να μετακινηθείτε και προσπαθήστε να ηρεμήσετε, ώστε να αντιμετωπίσετε την ηλίαση σε αυτό το αρχικό της στάδιο. Αν βρίσκεστε σε παραλία, μόλις αισθανθείτε ελαφρώς καλύτερα, αναχωρήστε και φροντίστε να ξεκουραστείτε σε δροσερό μέρος.
Μέτρια ηλίαση
Στη μέτρια ηλίαση, τα συμπτώματα είναι αρκετά εντονότερα και ο οργανισμός σας θα αντιδράσει πολύ πιο άσχημα προκειμένου να κρούσει το καμπανάκι του κινδύνου. Ο πονοκέφαλος, ο πυρετός (έως 39°C), η ναυτία, η τάση για εμετό ή λιποθυμίας, η ταχυπαλμία, τα ρίγη, τα εγκαύματα, ή οι φουσκάλες στο δέρμα αποτελούν συχνές εκδηλώσεις της. Τα συμπτώματα αυτά θα σας κρατήσουν για μέρες σε κατάσταση εξάντλησης και η ανάρρωση θα είναι πολύ πιο αργή συγκριτικά με εκείνη της ήπιας ηλίασης.
Βαριά ηλίαση
Στο τελευταίο και πιο σοβαρό στάδιο της ηλίασης, τα συμπτώματα έχουν μεγαλύτερη ένταση και ενδεχομένως να χρειαστεί εισαγωγή στο νοσοκομείο. Τα αναμενόμενα συμπτώματα είναι σύγχυση και παραλήρημα, σπασμοί, παραισθήσεις, υψηλός πυρετός, που δεν υποχωρεί, και ωχρότητα.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Εάν αισθανθείτε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν όταν βρίσκεστε στον ήλιο ή σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, προσπαθήστε να απομακρυνθείτε το συντομότερο δυνατόν και να μεταβείτε σε ένα δροσερό και σκιερό μέρος. Τοποθετήστε ένα κρύο πανί στον αυχένα σας, προκειμένου να μειωθεί η θερμοκρασία του σώματος. Στη συνέχεια, αφαιρέστε οποιοδήποτε περιττό είδος ένδυσης (παπούτσια, κάλτσες κ.λπ.) και ξαπλώστε με τα πόδια μερικά εκατοστά ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα. Αν είναι απαραίτητο, πάρτε ένα παυσίπονο για τον πονοκέφαλο και καταναλώστε, οπωσδήποτε, κρύα υγρά χωρίς ζάχαρη (κατά προτίμηση ισοτονικά ροφήματα).
Ενδέχεται τα συμπτώματα να χρειαστούν έως και δύο ημέρες ώστε να υποχωρήσουν εντελώς. Εάν δεν υποχωρούν, όσο ήπια κι αν είναι, επισκεφτείτε τον γιατρό σας ή μεταβείτε στο κοντινότερο κέντρο υγείας.
Τι πρέπει να κάνουμε για να αποφύγουμε την ηλίαση;
Ιδανικά, αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο κατά τις μεσημεριανές ώρες. Εάν είμαστε στη θάλασσα, βρίσκουμε μέρη δροσερά και σκιερά και χρησιμοποιούμε πάντα ομπρέλα και καπέλα που μας προφυλάσσουν. Είναι πολύ σημαντικό να εμπλουτίσουμε τη διατροφή μας με φρούτα και λαχανικά, που βοηθούν στην ενυδάτωση. Το νερό θα πρέπει να γίνει ο καλύτερός μας φίλος. Μην το παραλείπετε.
Εάν βρίσκεστε σε παραλία, είναι πολύ σημαντικό να μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, καθώς προκαλεί αφυδάτωση, ενώ τα συχνά ντουζ θα σας βοηθήσουν να διατηρηθείτε σε δροσερή κατάσταση.
Συμπερασματικά, πρέπει να θυμάστε να μην εκτίθεστε στον ήλιο από τις 11 το πρωί έως και τις 4 το απόγευμα, και να φοράτε πάντα καπέλο (κατά προτίμηση με πλατύ γείσο), ώστε να προστατεύετε το κεφάλι σας από την ηλιακή ακτινοβολία. Στην παραλία, να κάθεστε στη σκιά, για παράδειγμα κάτω από ένα δέντρο ή την ομπρέλα σας, και στην πόλη να αποφεύγετε να κυκλοφορείτε τις ζεστές ώρες της ημέρας και να έχετε πάντα μαζί σας ένα μπουκαλάκι με δροσερό νερό.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Heat Stroke (Hyperthermia), Harvard Health Publishing. Διαθέσιμο εδώ
