Του Θάνου Κουλουβάκη,
Είναι εκείνες οι στιγμές της ημέρας -ή των ημερών- που προξενούν μία ευρεία γκάμα συναισθημάτων στους ανθρώπους. Οι στιγμές της περισυλλογής, του στοχασμού, της αναθεώρησης· οι στιγμές της μοναξιάς. Κι όσο κι αν προσπαθούμε να τις αποφεύγουμε, εκείνες θα είναι πάντα τριγύρω. Θα είναι εκεί για να μας υπενθυμίζουν ότι ο εαυτός μας μπορεί -ή πρέπει- να υπάρξει και σε αυτή τη μορφή· μόνος.
Σκέφτομαι, ενίοτε, γιατί ορισμένοι άνθρωποι λατρεύουν τόσο πολύ τη μοναξιά, ενώ άλλοι τη μισούν. Ψάχνω να βρω τους λόγους που η κοινωνία μάς παροτρύνει να αγκαλιάσουμε τη μοναξιά μας, αλλά την ίδια στιγμή κατακρίνει τους ανθρώπους που συνειδητά μένουν μόνοι. Τι σχέση, λοιπόν, μπορούμε να έχουμε με τη μοναξιά μας, όταν το κοινωνικό σύνολο παριστάνει ότι την αποδέχεται, ενώ την ίδια στιγμή την αποφεύγει διακαώς;
Ίσως κάποιοι πιστεύουν ότι η σχέση που χτίζει ο κάθε άνθρωπος με τη μοναξιά του είναι ξεχωριστή -και προσωπική- υπόθεση και συνεπώς είναι αδύνατον να αναλύσουμε όλους τους πιθανούς συνδυασμούς αλλά και να ερμηνεύουμε πώς επήλθε η εκάστοτε σχέση. Θα μου επιτρέψετε, εν τούτοις, να έχω τις αμφιβολίες μου για την παραπάνω θέση.
Σαφέστατα, ο κάθε ένας και η κάθε μία από εμάς είναι μία ξεχωριστή οντότητα, δεν παύει ωστόσο, να υπάρχει μέσα σε ένα σύνολο. Κι αυτό το σύνολο, αναπόφευκτα, όχι μόνο επηρεάζει το κάθε άτομο, αλλά του δημιουργεί συνήθειες, ανάγκες, ακόμη και συναισθήματα. Συνεπώς, αμφιβάλλω αν είναι αμιγώς προσωπική υπόθεση του κάθε ανθρώπου να διαχειριστεί τη μοναξιά του.
Φυσικά, με τα λεγόμενά μου ίσως δημιουργηθεί μία εύλογη απορία. Αν όλα είναι κατασκευασμένα από ένα σύνολο, πώς είναι δυνατόν να υπάρχουμε ως ξεχωριστές οντότητες εντός του; Μα φυσικά και μπορούμε, εφόσον το σύνολο που μας έχει πλάσει, παρουσιάζει μικρές μα κομβικές διαφορές. Αυτές οι διαφορές αρκούν για να δημιουργήσουν ξεχωριστές προσωπικότητες, οι οποίες φαντάζουν άκρως διαφορετικές στην κοινωνία.
Έτσι συμβαίνει και με τη διαχείριση της μοναξιάς. Ο κάθε άνθρωπος βρίσκει ένα ξεχωριστό τρόπο να την κατανοήσει και να την βιώσει, όμως εν τέλει όλοι οι τρόποι μοιάζουν στη βάση τους. Κι αν κάποιος θεωρεί ότι έχει έναν μοναδικό τρόπο διαχείρισης, μάλλον εθελοτυφλεί. Καθότι είναι στατιστικά αδύνατον να μην έχει ήδη εφαρμοστεί από κάποιον άλλο άνθρωπο είτε την παρούσα στιγμή, είτε στο παρελθόν.
Οπότε, αν το ερώτημα που μπορούμε να θέσουμε έπειτα από όλα αυτά είναι πώς θα αλλάξει ο τρόπος που βιώνει ο άνθρωπος τη μοναξιά του, τότε πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας στην κοινωνία και να δεχτούμε ότι μονάχα μία ανακατασκευή ακόμη και του τρόπου που ορίζεται η μοναξιά, θα επιφέρει κάποια αλλαγή στον τρόπο διαχείρισης της.
Κι ύστερα μπορεί να σκεφτούμε για ποιο λόγο να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουν οι άνθρωποι τη μοναξιά· και η απάντηση είναι απλή. Μα δεν είναι ανάγκη να το κάνουμε, απλώς αναλύουμε αν κάποιος ή κάποια θέλει να το κάνει, αν εν τέλει μπορεί.
