Της Διαλεχτής Άνθη,
Είναι γεγονός ότι μετά από εννέα μήνες σιγής, οι χώροι πολιτισμού σταδιακά αναγεννούνται και επιτελούν ξανά τον πρωταρχικό λειτουργικό τους ρόλο. Τα θέατρα και γενικότερα ο χώρος της ηθοποιίας δοκιμάστηκαν τόσο από τις επιπτώσεις και τα περιοριστικά μέτρα του Covid-19, όσο και με τις αποκαλύψεις που έφερε στον χώρο η προσπάθεια του Metoo. Κατά την διάρκεια της χρονιάς, οι γεμάτες αίθουσες με το δυνατό χειροκρότημα έδωσαν την θέση τους στις live-streaming φόρμες ως ένα εγχείρημα προσαρμογής και ανάγκης για επικοινωνία με το κοινό. Τον τελευταίο μήνα με τα σταδιακά μέτρα επαναφοράς στην κανονικότητα, τα θέατρα άνοιξαν και δέχονται τον προβλεπόμενο κόσμο από τους ιθύνοντες. Εξάλλου, από τις αγαπημένες συνήθειες για βράδια του καλοκαιριού τι άλλο από ένα θερινό σινεμά, μία συναυλία και μία θεατρική παράσταση σε ανοιχτό θέατρο. Μία από τις παραστάσεις που περιοδεύσουν σε θέατρα όλης της χώρας είναι ο Οθέλλος σε σκηνοθεσία του Αιμίλιου Χειλάκη.
Το έργο αποτελεί διασκευή του Μανώλη Δούνια, ο οποίος συμμετέχει και στην σκηνοθεσία μαζί με τον Αιμίλιο Χειλάκη ενώ η μετάφραση του πραγματοποιήθηκε από τον Διονύση Καψάλη. Σχετικά με την διανομή των ρόλων, η παράσταση πλαισιώνεται από ένα εξαιρετικό κάστ ηθοποιών με τον Γιάννη Μπέζο ως “Μαύρο” Οθέλλο, τον Αιμίλιο Χειλάκη ως τον πανούργο Ιάγο, την Μυρτώ Αλικάκη ως Αιμιλία και την αέρινη Μάιρα Γαβράνη ως Δυσδαιμόνα. Εξαιρετική επιλογή αποτελεί ο Κώστας Κορωναίος ως Βραντάδιος που αποδίδει τον ρόλο με ένταση, δυναμικότητα και ευαισθησία.
Η τραγωδία, Οθέλλος, έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, πραγματεύεται την ιστορία ενός παράφορου και απροσδόκητου για την εποχή έρωτα που όμως εξαιτίας ετερογενών παρεμβάσεων έχει μοιραία κατάληξη. Η ιστορία, (που θα λέγαμε ότι βαδίζει στα χνάρια των μεγάλων τραγωδών της αρχαιότητας) μεταφέρεται στην πόλη Βενετίας στην περίοδο της ακμής της και παρουσιάζει την ζωή του Οθέλλου, ενός στρατηγού με καταγωγή από την Μαυριτανία, (εξού και ο χαρακτηρισμός “Μαύρος” στο κείμενο) πετυχημένου, με πολλές νίκες εναντίον των αντιπάλων του. Το έργο ξεκινάει με τον αμοιβαίο έρωτα του Οθέλλου με την νεαρότερη, όμορφη και ευγενικής καταγωγής Δυσδαιμόνα που όμως βάλλεται από αντιδράσεις τόσο από την κοινή γνώμη της εποχής και πυροδοτεί την οργή του πατέρα της, Βραντάδιου.
Ο ίδιος θεωρεί ότι ο “Μαύρος” έχει κάνει μάγια στην κόρη του καθώς δεν μπορεί να δικαιολογήσει την απόφαση της να παντρευτεί αυτόν τον άντρα ενώ την διεκδικούσαν όλοι οι επίδοξοι και εύποροι νέοι της περιόδου. Αποφασίζει λοιπόν να καταφύγει στον Δόγη της Βενετίας για να βρει λύση στο πρόβλημα του, όμως η ομολογία του της Δυσδαιμόνας για τον Οθέλλο ενώπιον όλων και η θέση του Οθέλλου στον στρατό δεν άφησαν στον Δόγη περιθώριο να ικανοποιήσει την έντονη επιθυμία του Βραντάδιου. Μετά από σκέψη αποφασίζει να στείλει τον Όθέλλο στην Κύπρο μαζί με στρατό και την συνοδεία του να αντιμετωπίζει τους Τούρκους.
Ταυτόχρονα, με τις αναταραχές για τον γάμο του ο Οθέλλος αποφασίζει να ορίσει ως υπασπιστή του τον Κάσσιο, έναν νέο στρατιώτη του κύκλου του και όχι τον “πιστό” επί χρόνια σημαιοφόρο του, Ιάγο. Η απόφαση αυτή εξοργίζει τον Ιάγο, ο οποίος βάζει σκοπό της ζωής του να εκδικηθεί θανάσιμα τον Οθέλλο. Κρυφά από την γυναίκα του Αιμιλία, καταστρώνει το σχέδιο του, το οποίο θέτει βήμα-βήμα σε εφαρμογή. Ποιο είναι αυτό; Να “δηλητηριάσει” του Οθέλλου με ψευδείς ενδείξεις και να τον παραπλανήσει ότι η γυναίκα του, η Δυσδαιμόνα, τού είναι άπιστη και μάλιστα ένας από τους εραστές της είναι ο πιστός υπασπιστής του ο Κάσσιος. Ο “τίμιος” όπως ειρωνικά αναφέρεται από τους υπόλοιπους Ιάγος δρα στοχευμένα προκειμένου να επιφέρει την δική του δικαίωση. Θύμα στα σχέδια του είναι τόσο η σύζυγος του, όσο και ο Ροδρίγος, που αποτελεί μέλος της αριστοκρατικής Βενετίας και είναι πολύ ερωτευμένος με την Δυσδαιμόνα. Το μικρόβιο της ζήλιας θα κυριεύσει τον Οθέλλο, που θα πιστέψει τα λεγόμενα του “τίμιου” Ιάγου και θα προβεί σε αλόγιστες πράξεις. Θα επέλθει άραγε δικαιοσύνη ή θα επικρατήσει το δόλιο σχέδιο του Ιάγου;
Κοινωνικές προεκτάσεις
Το έργο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ σκιαγραφεί τις ανθρώπινες αδυναμίες, την εύθραυστη διάσταση των σχέσεων και την ανάγκη του ανθρώπου για εξουσία και επιβολή. Κύριο χαρακτηριστικό που εξετάζεται είναι ο φόβος και οι ενδοιασμού που τρέφει το κοινωνικό σύνολο ενάντια στο διαφορετικό και το ξένο. Πάρα το γεγονός ότι ο Οθέλλος είχε καταξιωθεί για τις πολεμικές του αρετές, την ευγένεια και την ταπεινότητα του, η εμφάνιση, η καταγωγή και η ηλικία του αποθάρρυναν τον πατέρα της Δυσδαιμόνας για να δεχτεί αυτόν τον γάμο. Η Δυσδαιμόνα, αντίθετα, παρουσιάζεται ως μια γυναίκα, δυναμική για την εποχή της που παραβλέπει κάθε στερεότυπο, εντοπίζει τα προτερήματα του Οθέλλου και να του αφιερώνει την καρδιά της ως το τραγικό τέλος.
Το έργο θέτει σε αμφισβήτηση τις κοινωνικές ισορροπίες και καθίσταται διαχρονικό καθώς εξετάζει τις συναισθηματικές διακυμάνσεις του ανθρώπου και την αντίδραση τους σε ψυχοφθόρες καταστάσεις ζήλιας και έλλειψης εμπιστοσύνης. Συνιστά μια επιλογή επίκαιρη σε κάθε χρονική περίοδο με χαρακτήρες που ανταποκρίνονται σε προσωπικότητες ανθρώπων που υπάρχουν ανάμεσα μας.
Συντελεστές:
Μετάφραση: Διονύσης Καψάλης
Διασκευή: Μανώλης Δούνιας
Σκηνοθεσία: Αιμίλιος Χειλάκης – Μανώλης Δούνιας
Πρωτότυπη Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός
Σύλληψη σκηνικού χώρου: Αιμίλιος Χειλάκης
Διαμόρφωση σκηνικού χώρου: Κατερίνα Χάρου
Κοστούμια: Makis Tselios Atelier
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Βοηθός Σκηνοθετών: Νίκος Τσιμάρας
Αγωγή Λόγου: Ηλίας Παπαθανασίου
Διανομή:
Οθέλλος: Γιάννης Μπέζος
Ιάγος: Αιμίλιος Χειλάκης
Αιμιλία: Μυρτώ Αλικάκη
Βραβάντιος: Κώστας Κορωναίος
Κάσσιος: Αλέξανδρος Βάρθης
Δυσδαιμόνα: Μάιρα Γραβάνη
Ροδρίγος: Κωνσταντίνος Γαβαλάς
Μοντάνος: Κρις Ραντάνοφ
Δόγης: Μανώλης Δούνιας
Μπιάνκα: Ελευθερία Κοντογεώργη
Λουδοβίκος: Νίκος Τσιμάρας
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- O «Οθέλλος» του William Shakespeare στα Ανοιχτά Θέατρα Θεσσαλονίκης,thessalonikiguide.gr, διαθέσιμο εδώ.
- Ο Γιάννης Μπέζος στον ρόλο του «Οθέλλου» – Η άσβεστη μανία του ανθρώπου να καταστρέψει, ethnos.gr, διαθέσιμο εδώ.
