Της Βάλιας Πλακουδάκη,
Στους δύο προηγηθέντες αιώνες σημειώθηκαν σημαντικά βήματα προόδου στο χώρο της επιστήμης. Σε αυτό συνέβαλε και η σταδιακή παρουσία των γυναικών στους κόλπους της. Μία από αυτές ήταν και η Florence R. Sabin. Γεννήθηκε στο Colorado τον Νοέμβριο του 1871. Η παιδική της ηλικία την βρίσκει στο Colorado, στο Ilinois και τo Vermont στη δύση του 19ου αιώνα. Όταν σε μικρή ηλικία μια συμμαθήτρια της αποκάλεσε «απλώς μέτρια» την ικανότητα της να παίζει πιάνο, στράφηκε στην επιστήμη. Αυτό που ακολούθησε ήταν μία μακρά καριέρα, η οποία οδήγησε σε ανακαλύψεις – ορόσημα για την επιστήμη. Η σπουδαία της πορεία βοήθησε να εμπνεύσει περισσότερες γυναίκες να ακολουθήσουν πανεπιστημιακή καριέρα γενικότερα και Φυσικές Επιστήμες ειδικότερα.
Αφού αποφοίτησε το 1900 από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου John Hopkins, η Sabin έγινε η πρώτη γυναίκα που διορίστηκε στο Πανεπιστήμιο το 1903, πραγματοποιώντας ένα σημαντικό επίτευγμα για την εποχή εκείνη, ενώ ακολούθησε η εξειδίκευση της στην ανατομία και στην φυσιολογία. Ωστόσο, χρειάστηκε να περάσει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα 17 χρόνων, για να προαχθεί στη θέση της καθηγήτριας, καταβάλλοντας μεγάλη προσπάθεια, προκειμένου να αναγνωριστεί η αξία της. Αργότερα, έγινε η πρώτη γυναίκα που ηγήθηκε τμήματος στο Πανεπιστήμιο Rockefeller. Επίσης, ήταν η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Αμερικανικής Ένωσης Ανατόμων και η πρώτη γυναίκα που εκλέχθηκε στην Εθνική Ακαδημία Επιστημών.
Η Sabin έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Εμβρυολογία και στην Αναπτυξιακή Βιολογία, ένα επιστημονικό πεδίο που βρισκόταν σε ανάπτυξη εκείνη την περίοδο. Το 1901 δημοσίευσε το εξαιρετικό και πρωτοποριακό σύγγραμμά της Ένας Άτλας των Μεντούλων και του Μεσαίου Εγκεφάλου, το οποίο περιείχε μια λεπτομερή περιγραφή της δομής του εγκεφάλου ενός νεογέννητου βρέφους. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό σύγγραμμα, το οποίο αποτέλεσε σημείο αναφοράς και έμπνευσης για τους αναπτυξιακούς βιολόγους.
Αφού δέχθηκε μια θέση στο Πανεπιστήμιο Rockefeller, η Sabin αφιερώθηκε στη μελέτη του τρόπου σύμφωνα με τον οποίο τα λευκά αιμοσφαίρια προσβάλλουν τα βακτήρια της φυματίωσης. Η Sabin αποσύρθηκε από την έρευνα το 1938 και επέστρεψε στο Colorado. Εκεί έγινε ακτιβίστρια για την δημόσια υγεία στο Ντένβερ και στα τέλη της δεκαετίας του 1940 συνέβαλε στην προσπάθεια να ξεκινήσει η εκστρατεία πρόληψης και ελέγχου της φυματίωσης, η οποία μάστιζε την περίοδο εκείνη τον κόσμο. Η τελευταία ενέργεια υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική, καθώς μέσω αυτής κατάφερε να μειώσει σημαντικά την συχνότητα εμφάνισης της νόσου στην περιοχή κατά το ήμισυ μέσα σε διάστημα δυο ετών. Το 1953, η σπουδαία επιστήμονας πέθανε σε ηλικία 81 ετών.
Τα επιτεύγματα της Sabin φέρουν αξιοσημείωτη σημασία, λαμβάνοντας υπόψιν τα εμπόδια που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες στην επιστήμη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Παρά το γεγονός ότι οι σχολές της ιατρικής είχαν ξεκινήσει να δέχονται γυναίκες, ο αριθμός ήταν αρκετά περιορισμένος και οι ευκαιρίες χρηματοδότησης ερευνών για τις γυναίκες αποτελούσαν σπάνιο φαινόμενο. Όταν η Sabin έλαβε το βραβείο επιτεύγματος από ένα γυναικείο περιοδικό το 1929, δήλωσε με συγκίνηση και αισιοδοξία: «Ελπίζω οι σπουδές μου να ενθαρρύνουν άλλες γυναίκες, και ειδικά νεαρές γυναίκες, να αφιερώσουν τη ζωή τους στα ενδιαφέροντα του μυαλού». Πράγματι, οι προσδοκίες της έλαβαν σάρκα και οστά. Το έργο της αποτέλεσε έμπνευση και παράδειγμα προς μίμηση, όχι μόνο για τις γυναίκες στην ιατρική, αλλά για τις γυναίκες γενικότερα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- “Florence R. Sabin (1953) M.D.” The British Medical Journal 2, no. 4843: 997-98
- Margaret W. Rossiter (1977),”Florence Sabin: Election to the N.A.S.” The American Biology Teacher 39, no. 8: 484-94
- G. Parkhurst (1930), “Dr. Sabin, Scientist”. Pictorial Review Journal of Medical Biography: 2–3
