Της Κατερίνας Φιλακούρη,
Λίγα εικοσιτετράωρα πριν είδα μια από τις πιο πολυσυζητημένες ταινίες της τελευταίας σεζόν: ”Dru” ή ”Another round” ή «Άσπρο πάτο», με τον Madds Mikkelsen, σε σκηνοθεσία Thomas Vinterberg. Ο δημιουργός και ένας από τους κορυφαίους ηθοποιούς της Γηραιάς Ηπείρου συναντιούνται ξανά μετά την επιτυχία του 2013, ”The Hunt”. Λίγο καθυστερημένα έρχεται αυτό το άρθρο, αφού η ταινία έχει ήδη γνωρίσει παγκόσμια επιτυχία αποσπώντας το Όσκαρ Καλύτερης Ευρωπαϊκής Ταινίας και τέσσερα βραβεία από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου, μεταξύ των οποίων είναι αυτά του Καλύτερου Σκηνοθέτη, Ηθοποιού και Καλύτερης ταινίας. Παρόλα αυτά, τής αξίζει μια παρουσίαση σ’ αυτή τη στήλη τόσο για τη θεματική της όσο και για τις τολμηρές της ερμηνείες.
Πρωταγωνιστές μας είναι τέσσερις καθηγητές λυκείου που διδάσκουν σε μια μικρή πόλη της Δανίας και η ιστορία μας ξεκινά στο πάρτι γενεθλίων ενός από αυτούς για τα σαραντακοστά του γενέθλια. Βρισκόμαστε σε ένα εστιατόριο με τους τρεις απ’ αυτούς να πίνουν και να γελούν, ενώ ο τέταρτος, ο Martin, συγκρατημένος στο ποτό, όταν αποφασίζει να πιει κάτι «σπάει» μέσα του και αποφασίζει να μοιραστεί με τους φίλους του τις προσωπικές του ανησυχίες, το αδιέξοδο στο οποίο έχει έρθει τόσο σε προσωπικό και οικογενειακό επίπεδο όσο και επαγγελματικό. Με τη σειρά τους ανοίγονται και οι υπόλοιποι κι εμείς ως θεατές ερχόμαστε να γίνουμε μάρτυρες της ιερότητας της ανδρικής φιλίας. Ξεκάθαρα και οι τέσσερις βρίσκονται σ’ ένα ξέσπασμα κρίσης μέσης ηλικίας, προσπάθειας συμφιλίωσης με το χαμένο παρελθόν και τον νεανικό εαυτό τους.
Και η λύση στα προβλήματά του Martin έρχεται να δοθεί από τη θεωρία ενός Νορβηγού φιλοσόφου, σύμφωνα με τον οποίον ο άνθρωπος έχει γεννηθεί με έλλειμμα 0,05% αλκοόλ στο αίμα του και για να πετύχει τα μέγιστα των δυνατοτήτων του πρέπει να καλύψει αυτή την έλλειψη πίνοντας μια συγκεκριμένη ποσότητα αλκοόλ κάθε μέρα. Έτσι, οι τέσσερις φίλοι αποφασίζουν να προβούν σ’ ένα κοινωνικό πείραμα καταναλώνοντας κρυφά ποτό κατά τη διάρκεια του σχολικού ωραρίου, ποτέ μετά, ποτέ τα σαββατοκύριακα και καταγράφοντας τα αποτελέσματα. Στην αρχή παρουσιάζεται μόνο βελτίωση. Χαλαρώνουν αποκτώντας περισσότερες κοινωνικές δεξιότητες και περισσότερη αυτοπεποίθηση. Ο Martin από βαρετός καθηγητής ιστορίας μετατρέπεται στον αγαπημένο των μαθητών του, βρίσκοντας διαρκώς νέους τρόπους να τους προσελκύσει και να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους, ενώ φαίνεται να αναζωπυρώνεται και η σχέση με τη σύζυγό του. Οι αρνητικές επιπτώσεις του αλκοόλ δεν αργούν να φανούν, όταν αποφασίζουν να αυξήσουν τη δόση (καβγάδες, χτυπήματα κι ένας θάνατος).
Κι όμως η ταινία αυτή δεν έρχεται να δαιμονοποιήσει τον αλκοολισμό από τον οποίο μάλλον φαίνεται να πλήττεται η δανέζικη κοινωνία. Η κατανάλωση αλκοόλ μάλλον φαίνεται να έχει απενοχοποιηθεί χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζεται με κριτική ματιά. Το μέτρο χάνεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, αφού εκτός από τους τέσσερις καθηγητές και το «κοινωνικό» τους πείραμα, παρακολουθούμε τους μαθητές να επιδίδονται σε αγώνες αντοχής κατανάλωσης μπύρας. Η απενοχοποίηση αυτή έρχεται να επισφραγιστεί με τη «διαφήμιση» μεγάλων προσωπικοτήτων που έπιναν κι ένα ποτάκι παραπάνω, όπως ο Hemingway και ο Churchill. Λεκτικά παρουσιάζονται μόνο τα οφέλη του, ενώ πρακτικά βλέπουμε την σκοτεινή πλευρά στην οποία μπορεί να οδηγήσει.
Σ’ αυτό το σημείο θα ήθελα να μοιραστώ μια «ανησυχία» που είχα καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας. Πόσο διαφορετική θα ήταν αν επρόκειτο για μια παραγωγή του Hollywood; Κατά τη γνώμη μου, πολύ! Από μαύρη κωμωδία θα μετατρεπόταν σ’ ένα παιδευτικό μελόδραμα κατά του αλκοολισμού, με μεγάλες συναισθηματικές εξάρσεις. Θα έχανε το κυνικό, αλλά συνάμα ανθρώπινο στοιχείο της. Ο σκηνοθέτης με καλλιτεχνικό τρόπο και αριστοτεχνική λεπτότητα αγγίζει θέματα καθημερινά, εξυμνώντας την ανθρώπινη ευαλωτότητα, που απασχολούν τον μέσο κοινωνό, αλλά τείνουν να μη συζητούνται από φόβο ή θλίψη. Πρόκειται για μια ταινία με έντονους τόνους μελαγχολίας και μεγάλα διαλείμματα γέλιου, η οποία σβήνει με μια δυνατή τελευταία σκηνή.
ΥΓ. Αυτό το άρθρο γράφτηκε ακούγοντας το ”What a life” on repeat. Ο μεθυστικός Mads Mikkelsen χορεύοντας στο ρυθμό του τραγουδιού είναι ένα καλοκαιρινό όνειρο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- “Another Round” (2020), imdb.com, διαθέσιμο εδώ
