Της Φρύνης Κομινάκη,
Μαζί με το 4ο κύμα της πανδημίας, ο πλανήτης αυτό το καλοκαίρι έρχεται αντιμέτωπος με ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών. Αφόρητα κύματα καύσωνα κατεγράφησαν στην Βρετανική Κολομβία, την πολιτεία της Ουάσιγκτον και το Πόρτλαντ, πυροδοτώντας ανησυχίες ότι η κατάσταση του περιβάλλοντος ίσως έχει περάσει ένα επικίνδυνο κατώφλι. Οι αναλύσεις φανερώνουν πως γι’ αυτές τις πρωτοφανείς θερμοκρασίες δεν ευθύνεται άλλος παρά η κλιματική αλλαγή, η οποία εντείνει τις ακραίες καιρικές συνθήκες κάνοντάς τις έως και 150 φορές πιο πιθανές.
Ο υδράργυρος σκαρφάλωσε έως και τους 50°C στον Καναδά στις αρχές του μήνα, με αποτέλεσμα να χάσουν σχεδόν 500 άνθρωποι τη ζωή τους. Μαζί με τις ανθρώπινες ζωές, ο καύσωνας άφησε το καταστροφικό αποτύπωμά του και στο θαλάσσιο οικοσύστημα, καθώς αφανίστηκε ένας τρομακτικός αριθμός θαλάσσιων ζώων στις καναδικές ακτές, ενώ συνέβαλε και σε απώλειες των καλλιεργειών. Εκτιμάται, μάλιστα, η πιθανότητα να έχουν αφανιστεί περίπου 1 δισεκατομμύριο θαλάσσια ζώα από τον «θερμικό θόλο» (αγγλ. heat dome). Είναι φανερό, λοιπόν, ότι τα οικοσυστήματα δεν είναι ανθεκτικά σε τόσο ακραίες θερμοκρασίες. Η φονική ζέστη στη Βρετανική Κολομβία ευθύνεται, μάλιστα, και για τις εκατοντάδες δασικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν στην περιοχή.
Σύμφωνα με μια διεθνής ομάδα ερευνητών του κλίματος, οι ακραίες καιρικές συνθήκες, που σάρωσαν τον βορειοδυτικό Ειρηνικό, σχεδόν σίγουρα δεν θα είχαν εκδηλωθεί χωρίς τη δεδομένη υπερθέρμανση του πλανήτη. Η εν λόγω ομάδα εκτίμησε ότι σε κάθε δεδομένο έτος υπάρχει μόνο 0,1% πιθανότητα εμφάνισης ενός τόσο έντονου κύματος θερμότητας. Παρότι, δηλαδή, αποτελούσε ένα σπάνιο γεγονός, θα ήταν σχεδόν αδύνατο να συμβεί δίχως την ύπαρξη του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής.
Περισσότερο από τις καταιγίδες και τις πλημμύρες, οι ανθρώπινες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου φαίνεται να έχουν τη σαφέστερη και πιο καταστροφική επίδραση στα κύματα καύσωνα, τα οποία τώρα φτάνουν σε επίπεδα που δεν αντιπροσωπεύονται επαρκώς στα τρέχοντα μοντέλα των υπολογιστών σχετικά με το κλίμα. Φαίνεται ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο άλμα καταγεγραμμένης θερμοκρασίας που έχει συμβεί ποτέ, γι’ αυτό οι επιστήμονες δεν αναμένουν από τα μελλοντικά κύματα καύσωνα να συμπεριφέρονται, πλέον, όπως στο παρελθόν.
Πέρα από τη Βρετανική Κολομβία, υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν και σ’ άλλες περιοχές του πλανήτη. Επίσης, πρωτόγνωρο γεγονός -απόρροια της κλιματικής αλλαγής- είναι ότι στην Σιβηρία, όπου συναντάμε θερμοκρασίες πολύ κάτω από τους 0°C, σημειώθηκαν θερμοκρασίες άνω των 35°C. Με τις θερμοκρασίες «ρεκόρ» να σαρώνουν την Σκανδιναβική χερσόνησο, η Αρκτική φαίνεται πως θερμαίνεται τρεις φορές γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη περιοχή, μια τάση που περισσότερο φαίνεται να εντείνεται παρά να ανακόπτεται τα επόμενα χρόνια.
«Τροπικές νύχτες», με το το θερμόμετρο να μην πέφτει κάτω από τους 20°C, καταγράφηκαν επίσης σε πολλές άλλες περιοχές. Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών (World Meteorological Organization – WMO) κατέγραψε ένα νέο ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας ακόμα και στην ήπειρο της Ανταρκτικής, το οποίο καταγράφηκε πέρυσι τον Φεβρουάριο και έφτασε τους 18.3°C. Με τις μέσες ετήσιες θερμοκρασίες της Ανταρκτικής να κυμαίνονται μεταξύ 10°C και -60°C, μελέτες δείχνουν πως ο αέρας πάνω από την Ανταρκτική έχει θερμανθεί κατά 2°C σε σχέση με το 19ο αιώνα, ενώ πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως αυτές οι θερμοκρασίες είναι αρκετές για να λιώσουν τους πάγους στη δυτική Ανταρκτική. Η απώλεια πάγου έχει επιταχυνθεί τα τελευταία 30 χρόνια και θεωρείται πως συμβάλλει περίπου στο 4% της παγκόσμιας αύξησης της στάθμης της θάλασσας. Σε συνδυασμό με το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική και Γροιλανδία, οι καταστροφικές συνέπειες αναμένεται να ανεβάσουν τη στάθμη των ωκεανών έως και 13 μέτρα.
Οι επιστήμονες εκτιμούν πως εάν ο πλανήτης θερμανθεί άλλους 1,5°F, το οποίο είναι πολύ πιθανό να συμβεί αυτόν τον αιώνα, χωρίς δραστικές περικοπές στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, παρόμοια γεγονότα ίσως αποτελούν όχι την εξαίρεση αλλά τον κανόνα, με τα ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας να σπάνε όλο και συχνότερα. Οι πιθανότητες ενός τόσο σοβαρού κύματος θερμότητας θα αυξηθούν έως και 20% σε δεδομένο έτος. Ο πλανήτης είναι πλέον μάρτυρας μιας αλλαγής στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται το κλίμα, ως συνέπεια της υπερθέρμανσης του.
Αποτελεί, λοιπόν, επιτακτική ανάγκη να ενδυναμωθούν τα συστήματα παρατήρησης, πρόβλεψης και έγκαιρης ειδοποίησης για να ανταποκριθούν οι επιστήμονες και οι μετεωρολόγοι σε ακραία φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα όλο και συχνότερα εξαιτίας του περιβαλλοντικού προβλήματος. Φυσικά δεν πρέπει να παραβλέψουμε πως, αν και είναι φανερή η σύνδεση των ακραίων αυτών θερμοκρασιών με την κλιματική αλλαγή, εξακολουθούν να υπάρχουν οι αρνητές της, που δεν διστάζουν να ισχυρίζονται ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν έχει αντίκτυπο σε ένα συγκεκριμένο γεγονός.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Climate Change Influenced Western Heat Wave, Analysis Finds, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
- «Συναγερμός» από τους επιστήμονες: Ο πλανήτης πρέπει να προετοιμαστεί για νέους αφόρητους καύσωνες, CNN.gr, διαθέσιμο εδώ
- B.C. town sets another all-time temperature record as ‘prolonged, dangerous’ heat wave continues, CBC News, διαθέσιμο εδώ
- Στα ύψη το θερμόμετρο στον Αρκτικό Κύκλο, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
- Ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας στην Ανταρκτική με 18.3 βαθμούς Κελσίου, Unboxholics.com, διαθέσιμο εδώ
- Φονικός καύσωνας στον Καναδά: Aφάνισε έως και 1 δισ. θαλάσσια πλάσματα, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
