Της Δέσποινας Βλάχου,
Τους τελευταίους μήνες, η Βραζιλία βρίσκεται «στη δίνη» της πανδημίας, με τον κορωνοϊό να συνεχίζει να εξαπλώνεται, παρά τους εμβολιασμούς που διεξάγονται καθημερινά. Εν μέσω της υγειονομικής κρίσης, που διασπείρεται ταχύτατα στη χώρα, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους σε όλη τη Βραζιλία για να διαμαρτυρηθούν εναντίον της κυβέρνησης του Προέδρου Jair Bolsonaro, σχετικά με τη διαχείριση της πανδημίας του Covid-19. Μάλιστα, οι διαμαρτυρίες πυροδοτήθηκαν από πρόσφατους ισχυρισμούς διαφθοράς που αφορούσαν την αγορά εμβολίων από το Υπουργείο Υγείας.
Ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος φαίνεται να έχει φτάσει στην πιο δύσκολη στιγμή της καριέρας του, καθώς πρέπει να αντιμετωπίσει το σκάνδαλο για τις διεφθαρμένες συμφωνίες εμβολίων κατά του Covid-19, όπως επίσης και την ολοένα αυξανόμενη οργή του λαού για τον χειρισμό της πανδημικής κρίσης, που έχει οδηγήσει στο θάνατο περισσότερους από μισό εκατομμύριο πολίτες. Έτσι, αναρίθμητοι διαδηλωτές κατέβηκαν στους δρόμους, προκειμένου να απαιτήσουν την απομάκρυνση του Bolsonaro από το αξίωμα του Προέδρου. Ακόμα, την προηγούμενη εβδομάδα, ένας συνασπισμός της αντιπολίτευσης κατά του Bolsonaro υπέβαλε μία νέα αναφορά για την απομάκρυνσή του, μετά από δημοσιεύματα των βραζιλιάνικων μέσων ενημέρωσης αναφορικά με πλασματικές συναλλαγές του ιδίου για την απόκτηση εμβολίων κατά του κορωνοϊού.
Ποιες είναι ακριβώς οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει ο Πρόεδρος Bolsonaro;
Την προηγούμενη εβδομάδα, ένας δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου ενέκρινε αίτημα του Γενικού Εισαγγελέα για έναρξη έρευνας σχετικά με τον ρόλο του Προέδρου Bolsonaro σε σκάνδαλο που αφορά την αγορά εμβολίων. Το σκάνδαλο εμβολίων άρχισε τον Ιούνιο, καθώς μέλη μίας επιτροπής του Κογκρέσου, που ιδρύθηκε τον Απρίλιο, θεωρήθηκαν ύποπτοι για τους όρους μίας συμφωνίας 316 εκατομμυρίων δολαρίων. Με τη συμφωνία αυτή, η κυβέρνηση δέχτηκε να αγοράσει 20 εκατομμύρια δόσεις του ινδικού εμβολίου Covaxin Covid-19. Η αγορά χαρακτηρίστηκε ως ασυνήθιστη, διότι η Βραζιλία για αρκετούς μήνες αγνοούσε παντελώς τις επανειλημμένες προσφορές της Pfizer, η οποία παρείχε εκατομμύρια πρώιμες δόσεις του εμβολίου της. Η βιαστική έγκριση της συμφωνίας Covaxin ήταν επίσης συγκεχυμένη, αφού το εμβόλιο δεν είχε ακόμη ολοκληρώσει κλινικές δοκιμές και δεν είχε εγκριθεί από τον ρυθμιστή υγείας της Βραζιλίας. Παράλληλα, η τιμή του ήταν εκθετικά υψηλότερη από την τιμή που είχε ανακοινώσει ο κατασκευαστής στις αρχές του έτους, ενώ μέχρι και η πώληση επιτεύχθηκε με την παρουσία ενός μεσάζοντα.
Αργότερα μέσα στον Ιούνιο, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας κατηγορήθηκε από έναν αξιωματούχο του Υπουργείου Υγείας ότι δεν έλαβε μέτρα, όταν προειδοποιήθηκε πριν από τρεις μήνες ότι ανώτεροι αξιωματούχοι είχαν συμφωνήσει να λάβουν δωροδοκίες για να αγοράσουν υπερτιμημένες δόσεις ενός ινδικού εμβολίου, ονόματι Covaxin. Φαίνεται ότι ο Bolsonaro είχε υποσχεθεί να διατάξει την ομοσπονδιακή αστυνομία να ερευνήσει τις προφανείς παρατυπίες. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, η αστυνομία αρνήθηκε ότι ο Πρόεδρος έδωσε τέτοια εντολή και τρεις γερουσιαστές τον κατηγόρησαν για παρανομίες.
Η κατάσταση δυσχεραίνεται σταδιακά, καθώς σύμφωνα με δημοσιεύσεις της εφημερίδας Folha de São Paulo, ο αρχηγός υλικοτεχνικής υποστήριξης του Υπουργείου Υγείας, Roberto Ferreira Dias, είχε επιδιώξει να διαπραγματευτεί μία συμφωνία για την αγορά εμβολίων AstraZeneca που περιελάμβανε δωροδοκία 1$ ανά δόση. Με την οργή να αυξάνεται γοργά, λόγω την ενεργειών που έβγαιναν στο φως της δημοσιότητας, ο Πρόεδρος Bolsonaro απέπεμψε τον Dias, ο οποίος με τη σειρά του αρνήθηκε ότι ενεπλάκη σε μία τέτοια παράτυπη υπόθεση. Κατά τα μέσα ενημέρωσης της Βραζιλίας, το εν λόγω σκάνδαλο έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει μεγάλη πολιτική ζημιά στον ακροδεξιό ηγέτη της Βραζιλίας. O Bolsonaro είχε επιβιώσει από προηγούμενες κρίσεις χάρη στην πιστή βάση υποστήριξής του και την υποστήριξη του “Centrão”, ενός ισχυρού μπλοκ ακροδεξιών. Όμως, δεδομένης της βαθιάς τραυματικής επίδρασης που έχει ο κορωνοϊός στη μεγαλύτερη χώρα της Νότιας Αμερικής, δεν είναι σαφές ότι θα καταφέρει να αποφύγει την καθαίρεση αυτή τη φορά. Προς επίρρωση των ειρημένων, μία δημοσκόπηση, που δημοσιεύθηκε στα τέλη του προηγούμενου μήνα, έδειξε πως εάν διεξάγονταν εκλογές τώρα, ο Πρόεδρος Bolsonaro θα ηττούντο από τον κύριο πολιτικό του αντίπαλο και πρώην Πρόεδρο της Βραζιλίας, Luiz Inácio Lula da Silva.
Ο Bolsonaro αρνείται τις κατηγορίες, λέγοντας ότι η αντιπολίτευση κατασκευάζει ορισμένες κατηγορίες για την έναρξη της διαδικασίας μομφής εναντίον του. Γι’ αυτό και προσπαθεί να απομακρυνθεί με κάθε τρόπο από ένα σκάνδαλο, το οποίο απειλεί να υπονομεύσει θανάσιμα τον ήδη αλλοιωμένο ισχυρισμό του, ότι αποτελεί έναν «ακτιβιστή» κατά της διαφθοράς. Εξάλλου, όταν ρωτήθηκε για το γεγονός, ισχυρίστηκε πως «δεν δύναται να γνωρίζει τι συμβαίνει στα Υπουργεία». Παρόλα αυτά, ενώ το σκάνδαλο φαίνεται να οδηγεί εκ νέου τους πολίτες της Βραζιλίας στους δρόμους, πολλοί παρατηρητές αμφιβάλλουν ότι το σκάνδαλο των εμβολίων θα αναγκάσει την κυβέρνηση του Bolsonaro να καταρρεύσει αμέσως. Οι δημοσκοπήσεις μπορεί να δείχνουν ότι ο Πρόεδρος χάνει έδαφος, αλλά η επιρροή του παραμένει σημαντική.
Ποια είναι η υπάρχουσα υγειονομική κατάσταση της χώρας;
Η Βραζιλία κατείχε για αρκετό καιρό τον δεύτερο υψηλότερο αριθμό θανάτων στον κόσμο από τον Covid-19, πίσω μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δίνοντας πλέον τη θέση της στην Ινδία, η οποία σημειώνει τη δεδομένη στιγμή ρεκόρ θανάτων. Η ταχεία εξάπλωση νέων μεταδοτικότερων παραλλαγών του ιού ανησυχούν δεόντως τον κόσμο, ειδικά όταν το εμβολιαστικό πρόγραμμα προχωρά με αργούς ρυθμούς. Συγκεκριμένα, μόνο το 11% των Βραζιλιάνων ενηλίκων πολιτών είναι εμβολιασμένοι, πράγμα που όχι μόνον δεν εξυπηρετεί στην καταπολέμηση της πανδημίας αλλά πολύ περισσότερο θέτει σε κίνδυνο τη ζωή εκατοντάδων ανθρώπων. Για του λόγου το αληθές, 1.300 βρέφη έχουν πεθάνει, γεγονός που αποδίδεται, σύμφωνα με τους επιστήμονες, στα υψηλά ποσοστά μόλυνσης του πληθυσμού, καθώς και στις καθυστερήσεις που παρατηρούνται στη διάγνωση του ιού στη χώρα.
Η κρίσιμη κατάσταση στη μεγαλύτερη χώρα της Νότιας Αμερικής τροφοδοτεί αναπόφευκτα συνεχείς διαδηλώσεις στους δρόμους κατά της κυβέρνησης και του Προέδρου Bolsonaro. Παρόλο που ο Bolsonaro υποτιμούσε συχνά την σοβαρότητα της εξάπλωσης του ιού, εντούτοις το τελευταίο χρονικό διάστημα στράφηκε στην καθολική εθνική προσπάθεια εμβολιασμού, η οποία είχε ξεκινήσει με αρκετή καθυστέρηση. Στην ευρύτερη περιοχή τα μεγαλύτερα ποσοστά εμβολιασμού εντοπίζονται στη Χιλή και την Ουρουγουάη.
Εν κατακλείδι, το σκάνδαλο των εμβολίων έχει αναζωπυρώσει την οργή του λαού της Βραζιλίας. Οι πολίτες ζητούν την απομάκρυνση του Bolsonaro από το αξίωμα, ενώ, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η υποστήριξη στο πρόσωπό του καταρρέει σταδιακά. Πολλοί θεωρούν ότι αυτό είναι το τελευταίο χτύπημα που θα δεχθεί ο ακροδεξιός ηγέτης, πριν αναγκαστεί να απομακρυνθεί από τη θέση του Προέδρου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Brazilians take to streets to demand removal of Jair Bolsonaro, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Brazil erupts in protests after court authorises Bolsonaro probe, Financial Times, διαθέσιμο εδώ
- Brazil Vaccine Scandal Imperils Bolsonaro as Protests Spread, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
- Covid: Thousands protest in Brazil against Bolsonaro over pandemic handling, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Brazil’s ‘vaccine-gate’ scandal: What happened? How is the president involved?, Deseret News, διαθέσιμο εδώ
- Pressure mounts on Bolsonaro amid rising anger over vaccine corruption scandal, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
