Άλλη μια αναμέτρηση Μακρόν-Λεπέν ή ανάδυση του «Παλαιού Κόσμου»;

Της Στέλλας Πετρακάκη,

Στις 20 Ιουνίου 2021 πραγματοποιήθηκε ο πρώτος γύρος των περιφερειακών εκλογών στη Γαλλία. Οι σχηματισμοί που αναμετρήθηκαν ήταν το κόμμα του Emmanuel Macron, “La République En Marche!” (ελλ. Δημοκρατία εν Κινήσει!) και, στον αντίποδα, το κόμμα της Marine Le Pen, “Rassemblement national” (ελλ. Εθνικός Συναγερμός). Ήδη από τις περιοδείες που πραγματοποιήθηκαν ανά τις περιφέρειες -ειδικά στην περίπτωση του Macron- η αποτυχία ήταν εμφανής, καθώς το κόμμα του έλαβε ποσοστό 10,4% στις φετινές εκλογές, ενώ ήρθε 5^ο στην εκλογική κατάταξη. Εντούτοις, ο Εθνικός Συναγερμός έλαβε το 19,1% των ψήφων φέτος. Η εκλογική κατάταξη μετά τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών ακολουθεί την εξής κατεύθυνση: Ρεπουμπλικάνοι, Εθνικός Συναγερμός, Σοσιαλιστικό Κόμμα, Πράσινοι και Δημοκρατία εν Κινήσει. Εντούτοις, πολιτικοί αναλυτές και ΜΜΕ απέφυγαν την εξαγωγή συμπερασμάτων για την πιθανή έκβαση των προεδρικών εκλογών του 2022, καθώς δεν υπάρχει ακόμα καθαρή εικόνα στις δημοσκοπήσεις.

Μελετώντας, στη συνέχεια, πιο διεξοδικά τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου, ο θρίαμβος των ποσοστών που έλαβαν οι Ρεπουμπλικάνοι είναι αξιοσημείωτος. Με 29,3% έθεσαν το ζήτημα για μια «Ανάσταση των Γκωλικών» το 2021. Σε αυτούς ξεχωρίζει ο συντηρητικός υποψήφιος Xavier Bertrand στην περιφέρεια Hauts-de-France, ο οποίος διετέλεσε Υπουργός Υγείας επί προεδρίας Chirac και Υπουργός Εργασίας επί προεδρίας Sarkozy. Έτσι, λόγω της πρωτιάς των Ρεπουμπλικάνων στις περιφερειακές εκλογές, φημολογείται πως η Le Pen είναι δυνατόν να χάσει στον δεύτερο γύρο εκλογών από τον Bertrand και όχι από τον Macron. Επιπλέον, οι Ρεπουμπλικάνοι είχαν άλλες δύο υποψηφιότητες που πήγαν καλά στις περιφερειακές: Την Valérie Pécresse για την περιφέρεια της Île-de-France και τον Laurent Wauquiez για την περιφέρεια Auvergne-Rhône-Alpes. Ένα ακόμα γνωστό πρόσωπο της πολιτικής σκηνής που έθεσε υποψηφιότητα με την πλευρά του «ρεπουμπλικανικού μετώπου» είναι ο Michel Barnier, ο οποίος διετέλεσε επικεφαλής των διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. για το Brexit, ενώ δήλωσε πρόσφατα πως «ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας». Το σημαντικό γεγονός των περιφερειακών εκλογών είναι πως οι Ρεπουμπλικάνοι, αφενός, και οι Σοσιαλιστές και οι Πράσινοι, αφετέρου, αποτελούν μια αναβίωση του «Παλαιού Κόσμου», όπως δομήθηκε τον 20^ο αιώνα.

Η Marine Le Pen, όντας κόρη του προκατόχου του Εθνικού Συναγερμού Jean-Marie Le Pen, φέρει βαρύ φορτίο στην πλάτη της. Από το ορμητικό ποτάμι της επιθετικής πολιτικής του αντισημιτισμού, του εθνικισμού και του φασισμού στον δημόσιο λόγο που διακατείχε τον Εθνικό Συναγερμό, η Le Pen μετέτρεψε με μερική επιτυχία το κόμμα σε έναν πιο μετριοπαθή πολιτικό σχηματισμό, πλησιάζοντας τον γαλλικό λαό και τις ανάγκες του πιο ουσιαστικά. Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτής της αλλαγής μόνο αρνητικά είναι για τους φανατικούς οπαδούς της Le Pen, καθώς τους λείπει η ίντριγκα, η σύγκρουση, η πολιτική ένταση. Οι πιο φανατικοί θαυμαστές της την προτιμούν στην αντιπολίτευση, ακόμα και με τις ακραίες δηλώσεις της περί εξόδου από Ε.Ε. και επιστροφή στο φράγκο, οι οποίες έβρισκαν σχεδόν καθολική απήχηση στους ακροδεξιούς ψηφοφόρους της. Σχηματίζοντας μια εικόνα “passive-aggressive”, αποτυγχάνοντας να χειριστεί τα ΜΜΕ και με έλλειψη γνώσεων για τα οικονομικά, δεν φαίνεται ότι θα μπορέσει να κάνει πραγματικότητα τον ευσεβή της πόθο για μια μελλοντική προεδρία. Επιπλέον, πιθανολογείται ότι ο σχολιαστής του ακροδεξιού γαλλικού τηλεοπτικού σταθμού CNews και διάσημος ακροδεξιός συγγραφέας Éric Zemmour, που προπαγανδίζει σχεδόν καθημερινά από το talk show του το μεταναστευτικό και οι διακρίσεις προς τους Μουσουλμάνους, θα κατέβει υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2022 -γεγονός που η Le Pen θεωρεί επιζήμιο για το κόμμα της.

Για ποιον λόγο, όμως, η Le Pen έχασε έδαφος στους ψηφοφόρους της; Στην προσπάθειά της να τροποποιήσει το κόμμα της κάνοντας το πιο «συμβατικό», πιο κοντά στους Γάλλους πολίτες, δεν υπολόγισε την αντίδραση του κόσμου. Βλέποντας την πολιτική γραμμή της Le Pen να τροποποιείται, ο κόσμος αισθάνθηκε πως απομυθοποιείται η «επαναστατική πορεία» του Εθνικού Συναγερμού προς την αλλαγή κατεύθυνσης της γαλλικής πολιτικής γεγονός που τους απέτρεψε ακόμα περισσότερο από το να δώσουν τη ψήφο τους.

Ο αγώνας που έπρεπε να φέρουν εις πέρας τα υποψήφια κόμματα στον πρώτο γύρο των περιφερειακών εκλογών της Γαλλίας αποτέλεσε μια τεράστια πρόκληση για την πολιτική σταθερότητα της χώρας, καθώς για πρώτη φορά Δεξιά και Ακροδεξιά παραγκωνίζονται από τους ψηφοφόρους τους.

Στην συνέχεια ακολούθησε και ο δεύτερος γύρος των περιφερειακών εκλογών στη Γαλλία μια εβδομάδα μετά, στις 27 Ιουνίου 2021. Όπως, στον πρώτο γύρο των εκλογών, έτσι στον δεύτερο γύρο παρατηρήθηκε και σημειώθηκε μια μεγάλη αποχή των ψηφοφόρων, οι οποίοι ασχολήθηκαν με άλλα θέματα, ψυχαγωγικού κυρίως περιεχομένου (π.χ. Ποδηλατικός Γύρος, διακοπές, καύσωνας). Το γεγονός αυτό αποδεικνύει τη συνειδητή απομάκρυνση των ψηφοφόρων από τις πολιτικές διαδικασίες, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο την αποδοκιμασία τους προς το πολιτικό status quo των εκλογών.

Στον δεύτερο γύρο, λοιπόν, η Marine Le Pen έχασε την περιφέρεια Provence-Alpes-Côte d’Azur από τον Ρεπουμπλικάνο Renaud Muselier. Όμοια γνωρίσματα αποτυχίας είχε και ο Emmanuel Macron, καθώς -παρά τις πολυάριθμες περιοδείες του- η αστάθεια του δείχνει να συνεχίζεται ακάθεκτη. Επιπρόσθετα, ο Bertrand επανεκλέχτηκε στην περιφέρεια Hauts-de-France, επιβεβαιώνοντας την υποψηφιότητά του στις προεδρικές εκλογές του 2022. Στον αντίποδα, οι Σοσιαλιστές και οι Πράσινοι σύμμαχοί τους, χαράσσουν μια σταθερή πορεία στις φετινές περιφερειακές εκλογές και ανοίγουν τον δρόμο για μελλοντικές συμμαχίες. Τέλος, υποψήφιος για τις περιφερειακές εκλογές του κόμματος του Εθνικού Συναγερμού ετέθη ο Thierry Mariani, ο οποίος ήρθε δεύτερος μετά τον Muselier. O Mariani είχε εγκαταλείψει το 2019 τους Ρεπουμπλικάνους και εισχώρησε στον Εθνικό Συναγερμό, ενώ διετέλεσε Υπουργός Μεταφορών επί προεδρίας Sarkozy. Λέγεται πως, εάν η Marine Le Pen εκλεγεί πρόεδρος της Γαλλίας τον Απρίλιο του 2022, πρόκειται να διοριστεί Υπουργός Εξωτερικών.

Όπως όλα δείχνουν, οι φετινές περιφερειακές εκλογές απασχόλησαν την επικαιρότητα λόγω ανατροπής της καθεστηκυίας διττής αντιπαλότητας Macron-Le Pen, φέρνοντας στην επιφάνεια τους Ρεπουμπλικάνους σε μεγάλα ποσοστά, ομοίως και τους Σοσιαλιστές και τους Πρασίνους. Σε μια περίοδο μόλις μετά την έξοδο από ισχυρά lockdowns και απαγορεύσεις κυκλοφορίας λόγω της έξαρσης της πανδημίας του κορωνοϊού, η αποχή που σημειώθηκε ειδικά από τους ψηφοφόρους των κομμάτων του Macron και της Le Pen και στους δυο γύρους των περιφερειακών εκλογών αγγίζει ποσοστά μεγαλύτερα από το 68%, και στις ηλικίες 18-24 πάνω από το 80%. Η αιτία; Οι περισσότεροι θεώρησαν πως έχουν να διευθετήσουν άλλες υποχρεώσεις παρά να συμμετέχουν ενεργά στις πολιτικές υποθέσεις, όπως οφείλει να κάνει κάθε πολίτης που επιθυμεί να συμβάλει στο να έρθει ξανά στο προσκήνιο η ισορροπία των πολιτικών δυνάμεων. Επομένως, οι Γάλλοι πολίτες έδειξαν με τον τρόπο τους πως κανένας σχηματισμός πλέον δεν τους εκφράζει, διότι αντιλαμβάνονται πως η έγνοια των υποψηφίων είναι περισσότερο η εκλογή τους παρά η ενασχόλησή τους με τα ζητήματα που ταλανίζουν την εκάστοτε περιφέρεια της Γαλλίας. Καταστάσεις ρευστές, μέλλον αβέβαιο, αλλά και ένα αίσθημα ανασφάλειας πλανάται στην ατμόσφαιρα, τουλάχιστον μέχρι τις επερχόμενες εκλογές του 2022, όπου θα καθοριστεί και το πολιτικό μέλλον της Γαλλίας.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Has Marine Le Pen’s ‘normalisation’ strategy taken the French far-right out of the running?, Euronews, διαθέσιμο εδώ
• French far-right TV personality Eric Zemmour mulls presidential bid, alarming Marine Le Pen, Euronews, διαθέσιμο εδώ
• Το «δημοκρατικό χαστούκι» και η ανάσταση των Γκολικών, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
• Γαλλία: το ανεύρετο Κέντρο, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
• Μάχη για… τρεις πλέον οι προεδρικές στη Γαλλία, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
• Και αν οι αντίπαλοι το 2022 δεν είναι Μακρόν και Λεπέν;, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
• «Η Μαρίν Λεπέν ήταν ανέκαθεν αριστερή» (!), ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
• Η τελευταία ευκαιρία να μετρήσουν δυνάμεις, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
• Ηττημένη η Λεπέν, στον «αέρα» ο Μακρόν, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
• Μαρίν Λεπέν: Η γυάλινη οροφή, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ