Της Βάλιας Πλακουδάκη,
Όταν κάνουμε λόγο για διεθνείς αντιπαλότητες, αξίζει να αναφερθεί κανείς σε αυτή μεταξύ της Σκωτίας και της Αγγλίας. Η ιστορία των πολέμων για την ανεξαρτησία της Σκωτίας είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα από αυτή που έχει αφηγηθεί η διάσημη ταινία Braveheart. Για παράδειγμα, η αιματοχυσία και οι συγκρούσεις μεταξύ των δύο εθνών θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, εάν ένα νεαρό κορίτσι δεν είχε πεθάνει την πλέον ακατάλληλη στιγμή.
Το κορίτσι αυτό ήταν η Μαργαρίτα της Νορβηγίας, η μελλοντική κληρονόμος του θρόνου της Σκωτίας. Ο βασιλιάς Αλέξανδρος Γ΄ της Σκωτίας πέθανε απρόσμενα χωρίς να έχει διαδόχους. Ως αποτέλεσμα, το στέμμα πέρασε στην εγγονή του Μαργαρίτα. Αναπάντεχα απεβίωσε και η ίδια κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της προς την Σκωτία, από μια θαλάσσια νόσο. Ο θάνατος της Μαργαρίτας άφησε τον θρόνο της Σκωτίας χωρίς διάδοχο και οδήγησε τη χώρα στο χάος. Οι διάφοροι διεκδικητές του στέμματος δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν για το ποιος δικαιούταν τον θρόνο. Την κατάσταση εκμεταλλεύτηκε ο βασιλιάς Εδουάρδος Α΄ της Αγγλίας, ο οποίος βρήκε την ευκαιρία να ορίσει ο ίδιος βασιλιά στη Σκωτία, τον υπό την επιρροή του αριστοκράτη, John Balliol. Ο Balliol δεν άργησε να λειτουργήσει αυταρχικά και προκάλεσε την δυσαρέσκεια του λαού της Σκωτίας.
Οι Σκωτσέζοι αντέδρασαν, συμμαχώντας με τη Γαλλία εναντίον του Άγγλου βασιλιά. Ο Εδουάρδος απάντησε στέλνοντας τα στρατεύματα του να λεηλατήσουν την συνοριακή πόλη Μπέργουικ με τον πλέον αδίστακτο τρόπο. Όπως καταγράφει ένας σύγχρονος χρονογράφος: «ο Εδουάρδος δεν έδειξε έλεος σε κανέναν, ανεξάρτητα από την ηλικία ή το φύλο, και για δύο ημέρες έρρεε το αίμα… έτσι ώστε οι μύλοι μπορούσαν να περιστραφούν από τη ροή του αίματος τους».
Σε αυτό το σημείο εμφανίζεται ο William Wallace. Δεν γνωρίζουμε πολλά για την πρώιμη ζωή του, αλλά η πρώτη καταγεγραμμένη πράξη που διαθέτουμε είναι η αιματηρή εξέγερση που οδήγησε εναντίον του Άγγλου σερίφη του Lanark, για να εκδικηθεί τον θάνατο της αγαπημένης του. Η εξέγερση του Wallace εξαπλώθηκε και συνδέθηκε με μια άλλη ομάδα επαναστατών με επικεφαλής τoν Andrew Moray, ο οποίος ήταν μέλος της αριστοκρατίας της Σκωτίας. Οι Wallace και Moray ένωσαν τις δυνάμεις τους και αντιμετώπισαν μαζί τον Αγγλικό στρατό στις 11 Σεπτεμβρίου 1297, στην θρυλική μάχη της γέφυρας του Stirling.
Παρόλο που οι Σκωτσέζοι στρατιώτες υστερούσαν αριθμητικά, εκμεταλλεύτηκαν τη μορφολογία του εδάφους. Περίμεναν υπομονετικά και παρακολουθούσαν τους Άγγλους στρατιώτες, καθώς διέσχιζαν τη γέφυρα για να φτάσουν στο πεδίο της μάχης. Η συμφόρηση του αγγλικού στρατεύματος στη γέφυρα σήμαινε πως η πρόοδος τους ήταν αργή. Ο Wallace και οι στρατιώτες του περίμεναν την κατάλληλη στιγμή για να επιτεθούν. Οι συνδυασμένες αγγλικές δυνάμεις των John de Warenne και Earl of Surrey του 6ου κατατροπώθηκαν, ενώ ο Sir Hugh de Cressingham, ο θησαυροφύλακας του Εδουάρδου στη Σκωτία, σκοτώθηκε στη μάχη.
Η νίκη στην μάχη του Stirling σφράγισε τον θρίαμβο του Wallace, ενώ ακολούθησαν περισσότερες νίκες στα αγγλικά εδάφη. Ωστόσο, ο θρίαμβος του ήταν σύντομος. Το 1298 ο στρατός του ηττήθηκε στη μάχη του Falkirk. Ακολούθησαν οι προσπάθειες του Wallace να λάβει τη μεγαλύτερη δυνατή υποστήριξη για τη συνέχιση του αγώνα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας. Τελικά, συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο Λονδίνο για να αντιμετωπίσει την τιμωρία του από τους Άγγλους. Ο Wallace αντιστάθηκε σθεναρά, δηλώνοντας «Δεν θα μπορούσα ποτέ να γίνω προδότης του Εδουάρδου, γιατί δεν ήμουν ποτέ υπήκοός του». Οι Άγγλοι προέβησαν σε μια βασανιστική εκτέλεση του Σκωτσέζου αγωνιστή. Η σαδιστική αγριότητά τους αντανακλούσε την απέχθεια που έτρεφε το αγγλικό σύστημα προς το πρόσωπό του. Όμως η διάθεση της Σκωτίας για ανεξαρτησία φαινόταν να είναι πιο ισχυρή από ποτέ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, την άνοδο του Robert Bruce στο θρόνο, μόλις τον επόμενο χρόνο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Graeme Morton (2014) A Nationalist Tale. In William Wallace: A National Tale, 174-96, Edinburgh: Edinburgh University Press
- Tony Pollard and Iain Banks (2010), Now the Wars Are Over: The Past, Present, and Future of Scottish Battlefields. International Journal of Historical Archaeology Vol. 14, No. 3: 414-41.
- Arnold Blumberg (2014), Scotland’s First War of Independence: Historical Introduction. Medieval Warfare Vol. 4, No. 3: 6-8.
