Της Σοφίας Κασσαβού,
Η Διάσκεψη του Βερολίνου, ήδη από το προηγούμενο έτος, αποτέλεσε μία προσπάθεια από πλευράς Γερμανίας να εξομαλύνει την κατάσταση στη Λιβύη και να αποκαταστήσει την τάξη και την ασφάλεια στην περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη Διάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2020 στο Βερολίνο με τη συμμετοχή ηγετών των αντιμαχόμενων πλευρών της Λιβύης, καθώς και τους Προέδρους της Ρωσίας, της Τουρκίας, της Γαλλίας και της Αιγύπτου, είχε στόχο την προώθηση της ειρήνης στην πληγείσα από τις συγκρούσεις περιοχή. Αποτέλεσμα της Διάσκεψης ήταν οι ηγέτες να δεσμευτούν για τον τερματισμό οποιασδήποτε ξένης παρέμβασης στις συγκρούσεις και τη διάταξη εμπάργκο όπλων. Στη συνέχεια, ακολούθησε τον περασμένο Οκτώβριο μία επίσημη ανακωχή και η δημιουργία προσωρινής κυβέρνησης, με βασική αρμοδιότητα την προετοιμασία εθνικών εκλογών τον Δεκέμβριο.
Ωστόσο, τα όσα συμφωνήθηκαν φαίνεται να μην τέθηκαν σε απόλυτη εφαρμογή, δεδομένης της στασιμότητας που επικράτησε έκτοτε σχετικά με την αποχώρηση των ξένων δυνάμεων. Αν και υπήρξε πρόοδος ως προς την κατάπαυση πυρός, τον Δεκέμβριο, ο ΟΗΕ υπολόγιζε σε περίπου 20.000 τον αριθμό των μισθοφόρων και των ξένων μαχητών στη Λιβύη.
Ακόμα, πριν από την έναρξη της Συνόδου, ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών, Heiko Maas, συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, Mevlüt Çavuşoğlu. Όπως ανακοίνωσε η τουρκική πλευρά, οι δύο άνδρες συζήτησαν το προσφυγικό και τις σχέσεις Τουρκίας-Ε.Ε., με έμφαση στον τουρισμό και τη συμφωνία για την τελωνειακή ένωση.
Η δεύτερη Διάσκεψη του Βερολίνου, ενάμιση χρόνο μετά την πρώτη, επικεντρώνεται περισσότερο στην πολιτική μετάβαση στη Λιβύη, ούτως ώστε να επέλθει ασφάλεια και ειρήνη, και πραγματοποιήθηκε στις 23 Ιουνίου, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Σε αυτήν, συμμετείχε για πρώτη φορά η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης. Επιπλέον, συμμετείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, η Τουρκία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Γερμανία. Σε δηλώσεις του πριν από την έναρξη της συνόδου, ο Heiko Maas επεσήμανε: «Είναι ανάγκη να αποχωρήσουν όλα τα ξένα στρατεύματα, μαχητές και μισθοφόροι, από τη Λιβύη, ώστε οι ίδιοι οι Λίβυοι να αποφασίσουν ειρηνικά και ανεπηρέαστοι από ξένες παρεμβάσεις για το μέλλον της χώρας τους».
Την ίδια στιγμή, ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του γερμανικού Κοινοβουλίου, Roderich Kiesewetter, εξέφρασε την άποψή του, σύμφωνα με την οποία η μελλοντική ασφάλεια της Λιβύης μπορεί να εγγυηθεί από μία διεθνή δύναμη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής ή της Αφρικανικής Ένωσης, εφόσον κάτι τέτοιο θα είναι αποδεκτό από τους ίδιους τους Λιβύους. Θέμα συζήτησης υπήρξαν και οι επικείμενες εκλογές, στις οποίες οι ηγέτες εναποθέτουν τις ελπίδες τους για οριστική λύση στη χώρα, 10 χρόνια μετά την ανατροπή του Muammar Gaddafi. Μάλιστα, ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Anthony Blinken, τάχθηκε υπέρ της διεξαγωγής ελεύθερων εκλογών, τονίζοντας την ανάγκη τήρησης του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος, το οποίο συνεπάγεται της διευθέτησης των συνταγματικών και νομικών εκκρεμοτήτων.
Από την πλευρά της, η Ελλάδα έδειξε ενοχλημένη για τη μη συμμετοχή της στην εν λόγω Διάσκεψη, καθώς η ίδια εκτιμούσε ότι, και λόγω του τουρκολιβυκού μνημονίου, η παρουσία της κρινόταν απαραίτητη. Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, εξέφρασε την δυσαρέσκειά του, λέγοντας: «Είμαστε εξαιρετικά δυσαρεστημένοι από το γεγονός ότι η Γερμανία, εμμένοντας σε μία τακτική, δεν μας κάλεσε και αυτή τη φορά στη συνάντηση για τη Λιβύη». Ο Γερμανός πρέσβης Ernst Reichel στο Regional Growth Conference, απαντώντας στο ερώτημα γιατί δεν προσεκλήθη η Ελλάδα, ανέφερε πως στόχος της Διάσκεψης είναι να παρευρεθούν μόνο χώρες που έχουν εμπλακεί στη χώρα με στρατεύματα.
Εν κατακλείδι, μέσω αυτής της δεύτερης Διάσκεψης προσδοκάται μία αλλαγή σελίδας στα τεκταινόμενα της Λιβύης την τελευταία δεκαετία. Εκτιμάται ότι οι εκλογές και η απουσία ξένων στρατευμάτων θα επιφέρουν σταθερότητα και ειρήνη στη περιοχή και ότι θα αφήσουν πίσω τα μελανά σημεία της ιστορίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Γερμανική παρέμβαση για τη Λιβύη, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
- Berlin conference: A step toward peace in Libya?, Deutsche Welle, διαθέσιμο εδώ
- What does the Second Berlin Conference mean for Libya?, Daily Sabah, διαθέσιμο εδώ
- Libyan foreign minister cites progress on mercenaries in Berlin talks, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Στο Βερολίνο η δεύτερη διάσκεψη για τη Λιβύη με φόντο την πολιτική μετάβαση, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
