Της Αναστασίας Χαλβατζοπούλου,
Αναρίθμητες καλλιτεχνικές προσωπικότητες έχουν περάσει ανά τους αιώνες από το προσκήνιο, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα τους στον εκάστοτε χώρο τους. Ωστόσο, εκτός από τα έργα τους, τα οποία αποτελούν παρακαταθήκη και μέσο έκφρασης του εσωτερικού τους κόσμου, όταν οι ζωές τους μεταφέρονται στην κινηματογραφική οθόνη, προκαλείται ένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για να τους γνωρίσεις λίγο καλύτερα. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με την Φρίντα Κάλο ή αλλιώς την Μαγδαλένα ντελ Κάρμεν Κάλο ι Καλντερόν, σε σκηνοθεσία Τζούλι Τέιμορ, με την Σάλμα Χάγιεκ να ερμηνεύει την εν λόγω καλλιτέχνιδα.
Γεννήθηκε στις 6 Ιουλίου του 1907 από Γερμανο-Εβραίο πατέρα και Ισπανή μητέρα, με ρίζες από μεξικανούς ιθαγενείς. Έζησε μια πολυτάραχη ζωή, με τα θέματα υγείας να αρχίζουν από μικρή ηλικία και πιο συγκεκριμένα από τα 6, αφού διαγνώστηκε με πολιομυελίτιδα. Παρόλα αυτά, το περιστατικό, το οποίο τής κόστισε ανεπανόρθωτα, είναι το ατύχημα που είχε, καθώς ήταν επιβάτης σε ένα λεωφορείο, με αποτέλεσμα να χρειαστεί 30 χειρουργεία για να μπορέσει να αποκαταστήσει την υγεία της. Παντρεύεται με τον διάσημο μεξικανό ζωγράφο και πρωτεργάτη των γκράφιτι Ντιέγκο Ριβέρα, με τον οποίο έχουν μια ταραχώδη σχέση με απιστίες, τσακωμούς, όμως πάντα ο ένας δίπλα στον άλλο. Αμφότεροι είχαν αριστερές πεποιθήσεις, ενεργά πολιτικοποιημένοι (προσφέρθηκαν να φιλοξενήσουν τον Τρότσκι, όταν το Μεξικό τού έδωσε πολιτικό άσυλο). Παράλληλα με τα όσα συμβαίνουν γύρω της, η Φρίντα δημιουργεί έργα, τα οποία ουσιαστικά είναι η βιογραφία της. Προσωπογραφίες με έντονα χρώματα που αντικατοπτρίζουν τον πόνο και τα σκληρά της βιώματα. Τους τελευταίους μήνες της ζωής της είναι φανερά καταβεβλημένη, καθώς η κατάσταση της υγείας της είχε επιδεινωθεί κι ενώ γίνεται έκθεση με τα έργα της, αποφασίζει να παρευρεθεί με το κρεβάτι της. Πεθαίνει στις 13 Ιουλίου του 1954.
Στην ταινία παρουσιάζονται τα σημαντικότερα γεγονότα της ζωής της ζωγράφου, σε ένα διάστημα περίπου 30 ετών, από το μοιραίο ατύχημα της με το λεωφορείο σε ηλικία 18 ετών μέχρι και την πρώτη έκθεση των έργων της στο Μεξικό. Παράλληλα, παρακολουθούμε την πολυτάραχη σχέση ζωής με τον Ντιέγκο Ριβέρα, τις απιστίες τους, με την Φρίντα να τον απατά άλλοτε με άντρες κι άλλοτε με γυναίκες. Ακολουθούν το ταξίδι τους στη Νέα Υόρκη, οι δύο αποβολές της ζωγράφου, ο αλκοολισμός της, το ερωτικό της ειδύλλιο με τον Λέων Τρότσκι, το ταξίδι της στο Παρίσι, το διαζύγιο με τον Ριβέρα, η δολοφονία του Τρότσκι που θα καταστήσει ύποπτους Φρίντα και Ριβέρα, με την πρώτη να βρίσκεται και υπό κράτηση. Τέλος, βλέπουμε τον δεύτερο γάμο της Φρίντα με τον Ριβέρα και τον θάνατο της.
Πρόσθετα, παρουσιάζονται πολλές φορές με εικαστικό τρόπο και πολλά από τα σημαντικότερά της έργα: “Self portrait in a velvet dress”, “Self portrait time flies”, “Frida and Diego”, “Portrait of Lupe Marin”, “Self portrait with cropped hair”, “The two Fridas”, “The broken column”, “Henry Ford Hospital”, “The suicide of Dorothy Hale”, “What the water gave me”, “My dress hangs there”, “Four inhabitants of Mexico”, “My nurse and I”, “The wounded deer”, “Girl with death mask”, “Portrait of Christina my sister”, “Portrait of my father”, “Roots”, “The dream”. Η ταινία ήταν υποψήφια για έξι Όσκαρ, ωστόσο κατάφερε να κερδίσει δύο, αυτό για το καλύτερο μακιγιάζ, αλλά και για την καλύτερη μουσική επένδυση, επιμελούμενη από τον Έλιοτ Γκολντένθαλ. Για την μουσική βραβεύτηκε επίσης με Χρυσή σφαίρα, αλλά και με το βραβείο Satellite, ενώ βραβεύτηκε και με το βραβείο BAFTA στην κατηγορία καλύτερου μακιγιάζ και κομμώσεων. Ακόμη, δέχτηκε εξαιρετικές κριτικές για τα κοστούμια και το art direction.
Οι κριτικοί σχολίασαν την ερμηνεία της Σάλμα Χάγιεκ με ιδιαίτερη ζέση, ίσως επειδή και η ίδια εναρμονίστηκε αμέσως με την ξεχωριστή προσωπικότητα της συμπατριώτισσάς της. Δύσκολο εγχείρημα, όταν μιλάμε για μια γυναίκα-διαχρονικό σύμβολο, με ένα μοναδικό χάρισμα να δίνει φως σε όλες τις σκοτεινές πλευρές, που της επιφύλασσε η ζωή. Εξαιρετικά σχόλια απέσπασε και ο συμπρωταγωνιστής της, Άλφρεντ Μολίνα, αν και φυσιογνωμικά δεν υπάρχει μεγάλη χημεία μεταξύ τους. Επιπλέον, καταξιωμένοι ηθοποιοί του χώρου κάνουν το πέρασμα τους μέσα στην ταινία, έστω και για λίγο, όπως ο Edward Norton, υποδυόμενος τον Nelson Rockefeller, ο Geoffrey Rush ως Leon Trotsky, ο Αντόνιο Μπαντέρας ως David Alfaro Siqueiros και η Άσλεϊ Τζαντ ως την Τίνα Μοντότι.
Η ταινία σέβεται και τιμά την εν λόγω καλλιτέχνη και την εργογραφία που άφησε στον χώρο της εικαστικής τέχνης. Ο Αντρέ Μπρετόν συμπεριέλαβε το έργο της στο ρεύμα των υπερρεαλιστών. Πρόκειται για μια αξιόλογη προσπάθεια προσέγγισης αυτής της γυναίκας, μιας γυναίκας που πάλευε σε όλη της τη ζωή με τα κοινωνικά πρότυπα, πάντα εκτός καλουπιών και συμβιβασμών. Αποδέχτηκε και συμφιλιώθηκε με τον εαυτό της σε όλες τις εκφάνσεις του, με αποτέλεσμα αυτό να βγαίνει σε δυναμισμό και πείσμα για να ζήσει, να προλάβει να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Άλλωστε, όπως είπε και η ίδια : «Εάν μπορούσα να σου δώσω μόνο ένα πράγμα, θα ήθελα να σου δώσω την ικανότητα να δεις τον εαυτό σου μέσα από τα μάτια μου. Μόνο τότε θα καταλάβεις πόσο ξεχωριστός είσαι για μένα».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Frida (2002), imdb.com, διαθέσιμο εδώ
