Του Νικόλαου Τσελέντη,
Η πανδημία του κορωνοϊού αποτελεί μία νέα πραγματικότητα, στην οποία εδώ κι ενάμιση χρόνο τα κράτη προσπαθούν να βρουν τις απαιτούμενες ισορροπίες. Καθώς έχει ανατρέψει την οιαδήποτε «κανονικότητα» γνωρίζαμε -με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό-, πλέον καλούμαστε να προσαρμοστούμε στις ιδιαίτερες συνθήκες. Οι εν λόγω συνθήκες συναντώνται σε κάθε τομέα της καθημερινής ζωής, δημιουργώντας πολλάκις δυσλειτουργίες σε μείζονα ζητήματα. Ένα από αυτά τα ζητήματα, το οποίο κατατάσσεται υψηλά στις ατζέντες των κυβερνήσεων, είναι η ανάκαμψη της οικονομίας, δεδομένων των σκοπέλων που ανέκυψαν από τα αλλεπάλληλα lockdown και τα αυστηρά μέτρα συλλήβδην. Μάλιστα, μεσούσης της καλοκαιρινής τουριστικής περιόδου, κρούει ο κώδων σε αρκετές χώρες που στηρίζονται κατά ένα μεγάλο ποσοστό στην παροχή τουριστικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Το βασικότερο πρόβλημα στον κλάδο του τουρισμού απαντάται στην έλλειψη ομοιογένειας, αναφορικά με τις πολιτικές κατευθύνσεις που έχουν λάβει τα κράτη της ευρωπαϊκής ηπείρου. Οι διαφορετικές τακτικές δεν συνιστούν από μόνες τους μία παραφωνία, αλλά στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται πως κάτι τέτοιο κοστίζει αδρά. Παρόλο που η ΕΕ ανησυχεί εντόνως για την οικονομική πορεία των μελών της, εντούτοις δεν μπορεί να επεμβαίνει στο εσωτερικό τους, περιοριζόμενη απλώς στην παρακολούθηση των μεμονωμένων δράσεών τους. Έτσι, επιδιώκουν τα κράτη να καταστούν ελκυστικά για τις υπόλοιπες χώρες, ανοίγοντας τα σύνορά τους και αναμένοντας μία αυξημένη κινητικότητα, υπό την προϋπόθεση της υγειονομικής προόδου τους. Όμως, υπάρχει κι εκείνη η μερίδα χωρών που εμφανίζεται διστακτική ως προς την χαλάρωση των περιορισμών, δυσχεραίνοντας τω όντι το κεφάλαιο «τουρισμός».
Η περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου
Με την αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θεωρήθηκαν απευκταίες οι διαφορές της με τους πρώην συνεργάτες της, δηλαδή τα κράτη της Ένωσης. Η περίπτωση η δική της, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες χώρες που συναποτελούν το επονομαζόμενο Ηνωμένο Βασίλειο (Βόρεια Ιρλανδία, Ουαλία, Σκωτία), προξενεί εμπόδια, καθότι χαράζει πλέον πολιτικές που εξυπηρετούν τα δικά της εθνικά συμφέροντα. Ως εκ τούτου, ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Boris Johnson, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος εξάπλωσης του ιού, επιτρέπει ορισμένους ταξιδιωτικούς προορισμούς προς το παρόν, βάσει ενός καταστατικού που έχει δημιουργήσει.
Το ανωτέρω καταστατικό χωρίζει τις υποψήφιες χώρες υποδοχής των παραθεριστών σε τρεις κατηγορίες: στη λεγόμενη πράσινη λίστα, την πορτοκαλί και την κόκκινη. Όσα κράτη ανήκουν στην πράσινη λίστα μπορούν να δεχθούν τους κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου, αν φυσικά το επιτρέπουν οι κυβερνήσεις τους, διότι υπάρχουν ορισμένα εξ αυτών, όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία που, ενώ βρίσκονται στην πράσινη λίστα, δεν δέχονται ακόμη ξένους ταξιδιώτες. Το πλεονέκτημα των «πράσινων» χωρών είναι πως οι τουρίστες δεν θα χρειαστούν να εισέλθουν σε καραντίνα κατά την επιστροφή τους στην πατρίδα τους, γλιτώνοντας έτσι τουλάχιστον 10 ημέρες εγκλεισμού. Ενδεικτικά, εντοπίζονται στην πράσινη λίστα κυρίως μικρά κρατίδια της Καραϊβικής και κάποιες υπερπόντιες πρώην βρετανικές αποικίες, με τη Μάλτα και τις Βαλεαρίδες Νήσους να αποτελούν τις εξαιρέσεις από την Ευρώπη.
Η πορτοκαλί λίστα αποτελεί ένα ενδιάμεσο στάδιο, αφού ναι μεν μπορούν οι Βρετανοί να επισκεφθούν τις χώρες αυτές, χωρίς ωστόσο να ενδείκνυται από την πολιτική ηγεσία. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, οι ταξιδιώτες που θα επιστρέφουν από την πορτοκαλί ζώνη, θα καλούνται να μπουν σε καθεστώς καραντίνας εντός της οικίας τους για περίπου 10 ημέρες. Ως πορτοκαλί θεωρούνται η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία. Τέλος, η κόκκινη λίστα σχεδόν αποκλείει το ενδεχόμενο να ταξιδέψει κανείς προς εκείνες τις περιοχές, εκτός αν υφίσταται κάποια οικογενειακή υποχρέωση. Γυρνώντας, βέβαια, από τις «κόκκινες» χώρες, όπως η Τυνησία, η Αϊτή, η Μογγολία, η Ουγκάντα, η Δομινικανή Δημοκρατία, θα πρέπει να διαμείνουν σε ένα ξενοδοχείο για 10 ημέρες, το κόστος του οποίου επωμίζεται ο εκάστοτε ιδιώτης (η τιμή των ειδικών αυτών καταλυμάτων κυμαίνεται στα 2.500 δολάρια).
Γίνεται αντιληπτό ότι η Μεγάλη Βρετανία πασχίζει να βρει μία μέση οδό, όπου οι ταξιδιωτικές εταιρείες θα ξεκινήσουν να εργάζονται με κανονικούς ρυθμούς, αλλά συν τω χρόνω το κράτος θα μπορεί να ελέγχει την επικίνδυνη νόσο σε χαμηλά επίπεδα. Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι πως τα περισσότερα κράτη της Ευρώπης βρίσκονται σε καλύτερη μοίρα από αυτήν της Βρετανίας, στην οποία εμφανίστηκε η μετάλλαξη Δέλτα του κορωνοϊού, καταγράφοντας 18.270 κρούσματα μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο (την 27η Ιουνίου). Αναπόφευκτα, η Γηραιά Ήπειρος αμφιταλαντεύεται για το μέλλον της τουριστικής περιόδου, εφόσον καθίσταται πιθανή μία νέα μαζική επιδημιολογική εξάπλωση.
Ο αγώνας της Ελλάδας και της Ισπανίας
Η Ελλάδα εξαρτάται οικονομικά σε τεράστιο βαθμό από τον τουρισμό και προσπαθεί να ολοκληρώσει όσο το δυνατόν συντομότερο το εμβολιαστικό της πρόγραμμα. Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης Μητσοτάκη να εστιάσει πρωτίστως στα νησιά αποδείχθηκε σωστή, έχοντας καταφέρει να αναδείξει 32 μικρά νησιά ως “covid-free”, με 36 ακόμη να ακολουθούν ως το τέλος αυτού του μήνα. Παρά τη μεγάλη πρόοδο που σημειώνει η χώρα μας, τα ξένα κράτη είναι επιφυλακτικά, εξαιτίας του ανοίγματος των εγχώριων μετακινήσεων πολύ νωρίτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη, με αποτέλεσμα να φοβούνται για εξάπλωση εντός της επικράτειας.
Στον αντίποδα, η ισπανική κυβέρνηση περιόρισε δραστικά τις μετακινήσεις των πολιτών της από περιοχή σε περιοχή, αφήνοντας απρόσβλητες, ως ένα σημείο, από τον ιό τις Βαλεαρίδες Νήσους, που αποτελούν ένα σύμπλεγμα 11 νησιών. Κατά συνέπεια, το Ηνωμένο Βασίλειο ενέταξε τις Βαλεαρίδες στην πράσινη λίστα, μολονότι η Ισπανία εν συνόλω βρίσκεται στην πορτοκαλί. Το κέρδος της Ισπανίας αναμένεται αξιόλογο, αν αναλογιστεί κανείς πως τα προηγούμενα χρόνια η Μαγιόρκα, η Ίμπιζα, η Μενόρκα και η Φορμεντέρα (αυτόνομες κοινότητες που ανήκουν στις Βαλεαρίδες) προσέλκυαν περίπου 14 εκατομμύρια τουρίστες.
Ο προβληματισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, εκφράστηκαν ποικίλες απόψεις όσον αφορά την αντιμετώπιση του ερχομού των Βρετανών ταξιδιωτών. Συγκεκριμένα, η Γερμανίδα Καγκελάριος, Angela Merkel, πρότεινε να επιβάλλεται υποχρεωτική καραντίνα στους Βρετανούς που εισέρχονται εντός της ΕΕ, για να αποφευχθεί μία μαζική διασπορά του ιού. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός απέρριψε κατηγορηματικά τις εκκλήσεις της Καγκελαρίου, τονίζοντας πως δεν χρειάζονται επιπλέον περιοριστικά μέτρα αλλά επιτάχυνση του εμβολιαστικού προγράμματος, ένθεν και ένθεν. Την ίδια άποψη συμμερίστηκε ο Γάλλος Πρόεδρος, Emmanuel Macron, επιτρέποντας την είσοδο σε πλήρως εμβολιασμένους Βρετανούς, δίχως την επιβολή καραντίνας. Ακόμη, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, επεσήμανε ότι ο συντονισμός των πολιτικών της ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί σε λιγότερο αυστηρούς κανόνες περί εγκλεισμού, δίνοντας έμφαση στον υποχρεωτικό εμβολιασμό, τη διατήρηση της μάσκας και την τήρηση των αποστάσεων.
Συνοψίζοντας, η οικονομία των ευρωπαϊκών κρατών παραπαίει. Μία ακόμη χαμένη τουριστική περίοδος ενδέχεται να αποβεί μοιραία για την Ελλάδα, η οποία χρειάζεται τη βρετανική αρωγή για να ορθοποδήσει. Καθώς η περιβόητη βρετανική λίστα ανανεώνεται ανά τρεις εβδομάδες, μέχρι τα τέλη Ιουλίου η χώρα μας θα αναμένει καρτερικά, προχωρώντας στο μεταξύ τους εμβολιασμούς. Η ΕΕ καλείται να εναρμονίσει τις πολιτικές των μελών της, υπενθυμίζοντας πως η αλληλεξάρτησή τους είτε θα τα ευνοήσει είτε θα τα ρίξει όλα, όπως γίνεται στο ντόμινο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The new travel rules for UK residents, CNN, διαθέσιμο εδώ
- UK to add Malta, Balearic Islands to travel ‘green list’, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- What are the rules for travelling to green, amber and red list countries?, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Greek PM rejects calls for EU-wide quarantine of British tourists, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
