Της Μαρίλιας Κατσιβελάκη,
Ο Πρόεδρος του Αφγανιστάν, Ashraf Ghani, φαίνεται να αντικατέστησε δύο υψηλόβαθμους Υπουργούς, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για τη διαχείριση της ασφάλειας της χώρας, εν όψει των πιέσεων που ασκούν οι Ταλιμπάν με την εκστρατεία τους, αποσκοπώντας στην κατάληψη νέων εδαφών μέσω έντονων συγκρούσεων με τις κυβερνητικές δυνάμεις. Τα χαρτοφυλάκια του Υπουργείου Άμυνας και Εσωτερικών δείχνουν μεγάλη ανησυχία, καθώς, εκτός από το γεγονός πως η ένταση μοιάζει να αυξάνεται, οι ειρηνευτικές συνομιλίες παραμένουν άκαρπες. Οι αξιωματούχοι από τη μεριά τους έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους για τις καθυστερημένες διαπραγματεύσεις και έχουν δηλώσει ότι οι Ταλιμπάν δεν έχουν υποβάλει ακόμη γραπτή πρόταση ειρήνης, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως αφετηρία για πιο ουσιαστικούς διαλόγους.
Η προεδρία ανακοίνωσε το Σάββατο ότι ο στρατηγός Bismillah Khan Mohammadi διορίστηκε ως νέος Υπουργός Άμυνας. Ο τελευταίος αγωνίστηκε υπό τον εκλιπόντα διοικητή, Ahmad Shah Massoud, εναντίον των Ταλιμπάν κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου τη δεκαετία του 1990, ενώ κατείχε και παλαιότερα χαρτοφυλάκια του Υπουργείου Άμυνας και Εσωτερικών. Ακόμα, είχε υπηρετήσει ως αρχηγός του στρατού μετά την πτώση του καθεστώτος των Ταλιμπάν, έπειτα από εισβολή που έγινε υπό από την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών το 2001. Ο Mohammadi αντικατέστησε τον Asadullah Khalid, ο οποίος κατείχε τη θέση αυτή από το 2018, όμως, λόγω τραυματισμού, που επήλθε από επίθεση βομβιστή αυτοκτονίας το 2012, έπρεπε να αφήνει συχνά τη χώρα για τη θεραπεία του.
Σύμφωνα με την προεδρία, ως Υπουργός Εσωτερικών διορίστηκε ο στρατηγός Abdul Sattar Mirzakwal, ο οποίος είχε αναλάβει προηγουμένως κι άλλες περιφερειακές θέσεις. Οι τελευταίες αυτές αλλαγές του Υπουργικού Συμβουλίου, για τις οποίες απαιτείται έγκριση από το Κοινοβούλιο, είναι λογικές και επόμενες, αν ληφθεί υπόψιν το μέγεθος αύξησης της βίας, ειδικά από τις αρχές Μαΐου, μετά από την επίσημη απόσυρση των τελευταίων στρατευμάτων του αμερικανικού στρατού.
Την 11η Σεπτεμβρίου έθεσε ο Joe Biden, Πρόεδρος των Η.Π.Α., ως προθεσμία για την απόσυρση Αμερικανών στρατιωτών. Το μεγάλο κύμα των επιθέσεων με στόχο τις κυβερνητικές δυνάμεις φαίνεται πως ξεκίνησε όταν το Πεντάγωνο άρχισε την τελική απόσυρση των στρατευμάτων, την 1η Μαΐου. Οι Ταλιμπάν ισχυρίζονται πως έχουν καταλάβει περισσότερες από 40 περιοχές τις τελευταίες εβδομάδες στην τραχιά ύπαιθρο, αναγκάζοντας τους στρατιωτικούς ηγέτες να υποχωρήσουν στρατηγικά από ορισμένες αγροτικές περιοχές.
Πηγή εικόνας: Evan Vucci // Associated Press
Στις 19 Ιουνίου, μάλιστα, τοπικοί αξιωματούχοι ενημέρωσαν ότι οι Ταλιμπάν έχουν καταλάβει τουλάχιστον 6 ακόμη περιοχές της χώρας από την προηγούμενη Παρασκευή, αναγκάζοντας τις δυνάμεις της κυβέρνησης να παραδοθούν ή να οδηγηθούν σε εκκένωση των περιοχών Takhar, Faryab, Jawzjan, Samangan, Farah and Paktia. Κατά τα λεγόμενα αξιωματούχων στο πρακτορείο ειδήσεων AFP, στις 16 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε επίθεση, όπου τουλάχιστον 20 μέλη μιας ελίτ κομάντο έπεσαν νεκρά από τα πυρά των Ταλιμπάν σε ενέδρα στη βόρεια επαρχία Faryab.
Με τις νέες γοργές εξελίξεις, οι Ταλιμπάν δείχνουν να είναι παρόντες σε σχεδόν όλες τις επαρχίες του Αφγανιστάν -το οποίο απαρτίζεται από 34 κεντρικές επαρχίες και περίπου 400 άλλες περιοχές- περικυκλώνοντας αρκετά μεγάλες πόλεις, υιοθετώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο μία στρατηγική που χρησιμοποιούσαν στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν και κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος του κράτους.
Έτσι, εξαιτίας των παραπάνω γεγονότων, πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ του Αμερικανού Προέδρου Joe Biden, του Προέδρου του Αφγανιστάν Ashraf Ghani και του Προέδρου του Ύπατου Συμβουλίου του Αφγανιστάν για την Εθνική Συμφιλίωση, Abdullah Abdullah, στον Λευκό Οίκο, την Παρασκευή 25 Ιουνίου. Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων εν μέσω μιας έντονης σύγκρουσης μεταξύ αφγανικών δυνάμεων και Ταλιμπάν σε ολόκληρη τη χώρα.
Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο Λευκός Οίκος, στην πρώτη τους συνάντηση ο Biden επεδίωξε να καθησυχάσει τον Ghani και τον Abdullah για την υποστήριξη των Η.Π.Α. στον αφγανικό λαό, συμπεριλαμβανομένης της διπλωματικής, οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας και, ταυτόχρονα, τόνισε τη δέσμευσή του να διασφαλίσει ότι η χώρα δεν θα γίνει ποτέ ασφαλές καταφύγιο για ένοπλες ομάδες. Στον αντίποδα, οι Ταλιμπάν απάντησαν ότι η επίσκεψη ήταν «άχρηστη» και συγκεκριμένα ο εκπρόσωπός τους, Zabihullah Mujahid, δήλωσε: «Αυτοί (ο Ghani και ο Abdullah) θα μιλήσουν με τους αξιωματούχους των Η.Π.Α. για τη διατήρηση της εξουσίας και του προσωπικού τους συμφέροντος […] Δεν θα ωφελήσει το Αφγανιστάν». Η απάντηση από το γραφείο του Ghani δεν ήταν άμεση, όμως, ένας ανώτερος αξιωματούχος του Αφγανιστάν δήλωσε πως ο Αφγανός Πρόεδρος ζήτησε τη διαβεβαίωση των Η.Π.Α. για τη συνεχή υποστήριξή τους στις αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας, μετά την απόσυρση και των τελευταίων στρατευμάτων.
Ένα άλλο θέμα που έχει ανακύψει είναι ο φόβος των Αφγανών, που εργάστηκαν για τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια της διετούς ανάπτυξης στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ, ότι οι ένοπλες ομάδες θα στοχοποιήσουν τόσο τους ίδιους όσο και τις οικογένειές τους, ως αντίποινα για τη βοήθεια στις ξένες δυνάμεις. Για το λόγο αυτό, η κυβέρνηση Biden αναφέρει ότι προσέλαβε επιπλέον προσωπικό για να επισπευσθεί η διαδικασία της έκδοσης βίζας για τους Αφγανούς. Παρόλα αυτά, οι υποστηρικτές των προσφύγων και μερικά άλλα μέλη του Κογκρέσου, υπογραμμίζουν ότι η προσπάθειά τους υπολείπεται των προσδοκιών τους.
Όσον αφορά τις περιοχές που έχουν καταληφθεί από τους Ταλιμπάν, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου, Rohullah Ahmadzai, ενημέρωσε πως «υπάρχει ένα νέο, στιβαρό και αποτελεσματικό σχέδιο για την ανάκτηση των εδαφών απ’ όπου έχουν υποχωρήσει οι κυβερνητικές δυνάμεις». Εξάλλου, ο ίδιος αρνείται τις διάφορες φημολογίες πως πληθώρα στρατιωτών έχουν παραδοθεί στους Ταλιμπάν.
Εν κατακλείδι, όπως προκύπτει και από τη συνάντηση των ηγετών των 2 εμπλεκόμενων μερών, τον τελευταίο λόγο τον έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, αναφορικά με την πολύπλοκη επικρατούσα κατάσταση στο Αφγανιστάν. Ωστόσο, παρά τις όποιες προθέσεις και τις συνεχείς δηλώσεις του ιδίου του Προέδρου και των εκπροσώπων Τύπου εντός του Λευκού Οίκου για καθησυχασμό, ο φόβος της αφγανικής κυβέρνησης αλλά και των Αφγανών πολιτών εξακολουθεί να είναι μεγάλος. Επομένως, αυτή τη φορά θα χρειαστούν απτές πράξεις και διαβεβαιώσεις, προκειμένου να επέλθει μία γενική ανακούφιση στο πολύπαθο κράτος της ευρύτερης Μέσης Ανατολής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Afghan President Ghani to meet Biden as violence surges, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Biden to meet with Afghan President Ghani as violence surges, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Afghan president replaces security ministers amid Taliban advance, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
