Της Μαντώς Μανώλη,
Ιούνιος και αντί για καλοκαίρι, μυρίζει άγχος εξεταστικής. Αλλά εκτός από τα πάμπολλα δεινά των Πανελληνίων εξετάσεων -όπως η μοιραία αποτυχημένη προσπάθεια να συμπυκνώσουν τα δύο ψηφία του βαθμού την αξία ενός ανθρώπου- τουλάχιστον μας φέρνουν σε επαφή με ωραία ποιήματα, όπως το φετινό «Στο Σείριο υπάρχουνε παιδιά» του Ν. Γκάτσου.
Η ερώτηση που κλήθηκαν να απαντήσουν οι εξεταζόμενοι ήταν: Γιατί «Στον Σείριο δακρύσαν τα παιδιά και βάλαν από εκείνη τη βραδιά μιαν έγνοια στη μικρούλα τους καρδιά»; Γιατί αντίκρυσαν τη γη, την πραγματικότητα, «του σύμπαντος αρρώστια και πληγή» και αν αντίκρυζαν τη σημερινή πραγματικότητα, σίγουρα θα είχαν πολλούς λόγους να δακρύσουν.
Θα έβλεπαν, για παράδειγμα, τους γονείς τους να εξουθενώνονται από τον νέο «φιλεργατικό» νόμο. Ή μάλλον δε θα τους έβλεπαν λόγω των απλήρωτων υπερωριών, παρά μόνο στα υποσχόμενα ρεπό. Και όσο η Ευρώπη συζητάει το 6ωρο στην εργασία, κάτω από το πέπλο του εκσυγχρονισμού καθιερώνουμε το 10ωρο (+ το μισάωρο διάλειμμα για να… φορτίσουν τα μηχανήματα). Υπό αυτό το εργατικό κλίμα, θα δουν γυναίκες να κατηγορούνται για την υπογεννητικότητα της χώρας, σεξιστικά σποτάκια να αντιμετωπίζουν την έλλειψη παιδιού ως αποτέλεσμα κακών επιλογών και παπάδες να μας διαφωτίζουν για τη μητρότητα.
Θα είχαν λόγο να δακρύσουν, για ανθρώπους ξεχασμένους λόγω φουστανιών στα νεκροτομεία. Αλλά κυρίως, θα δάκρυζαν για τις φρικτά δολοφονημένες μητέρες τους, τις «παράπλευρες απώλειες» της πατριαρχίας, για τους ευτυχισμένους συζύγους, που τυχαίνει να είναι και γυναικοκτόνοι, αλλά μπορούν να είναι καλοί πατέρες, όπως διδάσκει ο κ. Λοβέρδος, για τους «βλάκες» που θα μπορούσαν να τη γλυτώσουν με 4–5 χρόνια σύμφωνα με τον “How to get away with murder” οδηγό προς γυναικοκτόνους του κ. Μπαλάσκα.
Τουλάχιστον δε θα είχαν μόνο λόγους να δακρύσουν, αλλά ίσως και να γέλαγαν από τις τραγελαφικές προσπάθειες των τηλεοπτικών καναλιών να απαθανατίσουν (ή να προκαλέσουν εξ αρχής) την ταλαιπωρία των πολιτών λόγω της πρόσφατης απεργίας. Μπορεί και να παθιάζονταν από το πάθος ενός λαού που αρνείται να ξεχάσει χρόνια αγώνων και εργατικών διεκδικήσεων.
Πολλά και ανάμεικτα, λοιπόν, τα συναισθήματα των παιδιών από το Σείριο, συναισθήματα που βίωσαν μόνο και μόνο, επειδή πήγαν και ρωτήσαν τον δάσκαλό τους. Διάλεξαν να παραμερίσουν την ευτυχία του φωτεινού άστρου, «διάλεξαν να βάλουν μια έγνοια στη μικρούλα τους καρδιά», παρ’ όλο που κανείς δεν το περιμένει από αυτά –μόνο να μπορούν ξαφνικά να ψηφίζουν «σωστά» στις εκλογές στα 17 τους χρόνια.
Και για να δώσουμε μια σύντομη απάντηση στην ερώτηση της έκθεσης «με ποιες συγκεκριμένες δράσεις θα μπορούσατε εσείς οι νέοι να βελτιώσετε τον κόσμο;», μπορούμε αφ’ ενός να θυμόμαστε τα παιδιά του Σείριου. Μπορούμε να αποποιηθούμε το τρυφερό μας δικαίωμα στην άγνοια, όσο ακόμα μας βαραίνει, και να δούμε την πραγματικότητα όπως είναι, δίχως ελαφρυντικά για δήθεν βρασμό ψυχής και φτιασιδώματα εξευρωπαϊσμού· και όταν «δακρύσουμε» και εμείς και αναλάβουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν, όχι μόνο θα αντικρύσουμε τα όσα άσχημα της πραγματικότητας στη γη, αλλά θα ακούσουμε και θα εμπνευστούμε από όσους «…τραγούδια λένε, γράφουν στίχους κι ακούραστοι του ονείρου κυνηγοί κεντάνε με συνθήματα τους τοίχους».
Στο ντοκιμαντέρ «Mr. Dimitris and Mrs. Dimitroula», η Δημήτρης της Λέσβου στην ερώτηση πώς να τον αποκαλούμε, απάντησε «Δημήτρη, δεν αλλάζει τίποτα, το ρόδο όπως και να το πεις είναι ρόδο». Το ρόδο επιλέχθηκε και από τον Ουμπέρτο Έκο, για να ονοματοδοτήσει το μυθιστόρημά του Το όνομα του ρόδου, ως ένα σύμβολο «τόσο πλούσιο σε νοήματα που είναι ζήτημα, αν έχει μείνει κάποιο νόημα που να μην του έχει αποδοθεί». Ψάχνοντας, λοιπόν, για δράσεις προς τη βελτίωση του κόσμου, μπορούμε να θυμόμαστε τη Δημήτρη στη δική μας αναζήτηση για το όνομα του ρόδου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Το Όνομα του Ρόδου, βιβλίο του Ουμπέρτο Έκο, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Mr Dimitris and Mrs. Dimitroula, youtube.com, διαθέσιμο εδώ
- «Στο Σείριο υπάρχουνε παιδιά», stixoi.info, διαθέσιμο εδώ
