Της Ιωάννας Λυμιώτη,
Για πολλές δεκαετίες, η νοητική νοημοσύνη (iq) και η ακαδημαϊκή κατάρτιση θεωρούνταν από ειδικούς και μη ως τα κυριότερα εφόδια για την επαγγελματική επιτυχία. Τα τελευταία χρόνια, όμως, το ενδιαφέρον έχει στραφεί σε μια άλλη έκφανση της ανθρώπινης ευφυΐας, τη συναισθηματική νοημοσύνη (eq), η οποία φαίνεται να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στην ομαλή και αποτελεσματική λειτουργεία του χώρου εργασίας όσο και στην προσωπική ανέλιξη του ατόμου.
Ως συναισθηματική νοημοσύνη ορίζουμε την ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει, να κατανοεί και να διαχειρίζεται με ορθό τρόπο τόσο τα δικά του συναισθήματα όσο και των άλλων. Πρόκειται για μια έννοια πολυδιάστατη, που περιλαμβάνει τις πολύτιμες αρετές της αυτογνωσίας, αυτοδιαχείρισης, κοινωνικής επίγνωσης και διαχείρισης σχέσεων. Ενώ, όμως, η αξία των δεξιοτήτων αυτών είναι προφανής για την ψυχική ισορροπία και τη δημιουργία υγειών κοινωνικών σχέσεων, δεν ισχύει το ίδιο και στον επαγγελματικό χώρο, στον οποίο συχνά το συναίσθημα αντιμετωπίζεται ως ένδειξη αδυναμίας. Για πολλούς εργοδότες η ενσυναίσθηση δεν αποτελεί πάρα εμπόδιο στην ορθή σκέψη του εργαζομένου, επηρεάζοντας αρνητικά τη συμπεριφορά του. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που η αποδεδειγμένη υψηλότερη κατά μέσο όρο ενσυναίσθηση των γυναικών αποτέλεσε αρκετές δεκαετίες νωρίτερα, ένα από τα κυριότερα επιχειρήματα για τον αποκλεισμό τους από την αγορά εργασίας!
Η συναισθηματική ευφυΐα, όμως, όχι μόνο δεν θα έπρεπε να εκλαμβάνεται ως εμπόδιο, αλλά επιβάλλεται να συγκαταλέγεται ανάμεσα στα σημαντικότερα επαγγελματικά εφόδια. Καθώς η εργασιακή εμπειρία, ανεξαρτήτως του είδους της, συνίσταται, στην ουσία, από ένα πλέγμα κοινωνικών σχέσεων και στηρίζεται στην ανθρώπινη επικοινωνία και αλληλεπίδραση, η καλύτερη εγγύηση επαγγελματικής αποκατάστασης δεν είναι η εξειδικευμένη γνώση και τα πτυχία, αλλά οι αναπτυγμένες κοινωνικές δεξιότητες. Έτσι, μόνο κάποιος που κατέχει κοινωνική επίγνωση είναι σε θέση να κατανοήσει γρήγορα ένα εργασιακό περιβάλλον, τις απαιτήσεις, που γεννώνται μέσα σε αυτό, και τις προσδοκίες, που οφείλει να εκπληρώσει. Ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη, επομένως, σημαίνει προσαρμοστικότητα, η οποία αποτελεί το Άλφα και το Ωμέγα στον σύγχρονο χώρο εργασίας, όπου οι εξελίξεις τρέχουν καθημερινά.
Πέραν, όμως, από την εύκολη προσαρμογή στη νέα εργασιακή θέση, η συναισθηματική ευφυΐα εγγυάται και την καλύτερη διεκπεραίωση καθηκόντων. Αποδεδειγμένα, άτομα με υψηλή ενσυναίσθηση μπορούν να αναλάβουν μεγαλύτερο βάρος ευθύνης, λαμβάνοντας καλύτερες αποφάσεις και διαχειριζόμενοι καλύτερα τυχόν προβλήματα, που προκύπτουν. Ταυτόχρονα, είναι πιο ανοικτοί στην κριτική και απαλλαγμένοι από δογματισμό λαμβάνουν υπόψη τους συμβουλές και καθοδήγηση από άλλους. Για τον λόγο αυτό, είναι πιο πρόθυμοι να εργαστούν σε ομάδα και να χτίσουν με τους συναδέλφους τους μια υγιή συνεργασία. Επίσης, πάρα την αντίληψη πολλών, ότι το συναίσθημα εμποδίζει τη λογική σκέψη, οδηγώντας σε λανθασμένες αποφάσεις (ιδιαίτερα σε κρίσιμες περιστάσεις), στην πραγματικότητα, η ορθή κατανόηση των συναισθημάτων βοηθάει στη διατήρηση της ψυχραιμίας σε περιόδους ταραχής ή αυξημένης πίεσης, ενισχύοντας την καθαρή σκέψη και την ανεπηρέαστη κρίση του ατόμου.
Ιδιαίτερα σε επαγγέλματα που στηρίζονται κατεξοχήν στην επικοινωνία, όπως οι πωλήσεις, η εξυπηρέτηση πελατών και η διαφήμιση, η υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη ξεχωρίζει έναν καλό επαγγελματία. Η ενσυναίσθηση βοηθάει το άτομο να διεισδύσει στην ψυχολογία του καταναλωτή, να αφουγκραστεί τις ανάγκες του και να κατανοήσει τα «θέλω» του. Προσεγγίζοντας τον πελάτη συναισθηματικά, κερδίζεται η εμπιστοσύνη του και ο ίδιος καθίσταται πιο ανοικτός στην επεξεργασία των μηνυμάτων που δέχεται. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι η επιτυχία στην προώθηση ενός προϊόντος βασίζεται περισσότερο στη συναισθηματική προσέγγιση από ότι σε λογικές τακτικές.
Ακόμα, όμως, και σε θέσεις διεύθυνσης, που προϋποθέτουν ηγετικές δεξιότητες, η συναισθηματική ευφυΐα συγκαταλέγεται στα απαραίτητα προσόντα, που οφείλει να διαθέτει ένας υποψήφιος. Η ικανότητα ορθής λήψης αποφάσεων, η ανάληψη πρωτοβουλιών, η καθοδήγηση του προσωπικού, ο διαμοιρασμός του φόρτου εργασίας, η συνεννόηση με συνεργάτες και εργαζομένους, καθώς και το σύνολο σχεδόν των αρμοδιοτήτων συνδέονται άρρηκτα με τις συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες. Ως εκ τούτου, ένας ηγέτης με υψηλό δείκτη ”eq” αντιλαμβάνεται την ψυχολογική κατάσταση του συνομιλητή του και λειτουργεί στον ίδιο συναισθηματικό τόνο μαζί του, βρίσκεται κοντά στους εργαζομένους του, ενώ αποπνέει εμπιστοσύνη και σταθερότητα, δημιουργώντας ένα ασφαλές, ευχάριστο και οπωσδήποτε πιο αποτελεσματικό περιβάλλον εργασίας.
Αναμφισβήτητα, λοιπόν, η ενσυναίσθηση αποτελεί κλειδί τόσο για την αποτελεσματική λειτουργεία του σύγχρονου εργασιακού χώρου όσο και για τη χάραξη μιας επιτυχημένης επαγγελματικής πορείας. Όπως αποδεικνύουν έρευνες, τόσο το iq όσο και το eq είναι κατεξοχήν έμφυτα χαρακτηριστικά, προκαθορισμένα από τη στιγμή της γέννησής μας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω τις συναισθηματικές και κοινωνικές μας δεξιότητες, απλώς ότι δεν είναι δυνατόν να τις εξελίξουμε όλοι στον ίδιο βαθμό. Ο καθένας μας, ωστόσο, είναι σε θέση να προσπαθήσει να αποκτήσει μεγαλύτερη κατανόηση και έλεγχο του εσωτερικού του κόσμου. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη σταθερή επεξεργασία των συναισθημάτων και τη σύνδεσή τους με τις πράξεις που τα προκαλούν. Ταυτόχρονα, βοηθάει σημαντικά να παρατηρήσουμε τι ψυχικό αντίκτυπο έχουν οι πράξεις μας στους γύρω μας, αναλογιζόμενοι πως διαφέρει η προσωπική μας αντίληψη για τη συμπεριφορά μας με αυτή του κοινωνικού μας περίγυρου. Η παρατηρητικότητα και η ορθή και συνεχής επεξεργασία των κοινωνικών ερεθισμάτων που δεχόμαστε καθημερινά δείχνουν, συνεπώς, τον δρόμο προς την καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης.
Προκειμένου, λοιπόν, να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες εργασιακές απαιτήσεις και να ανέλθουμε επαγγελματικά, είναι απαραίτητο αφενός να έρθουμε σε επαφή με τον εαυτό μας, γνωρίζοντας τον συναισθηματικό μας κόσμο, και αφετέρου να ανοίξουμε την πόρτα στους ανθρώπους γύρω μας, προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τη συμπεριφορά τους και να δημιουργήσουμε σταθερές σχέσεις εμπιστοσύνης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Importance Of Emotional Intelligence in the Work Place, michaelpage.com, διαθέσιμο εδώ
- Συναισθηματική νοημοσύνη στην εργασία, mariospagkratis.gr, διαθέσιμο εδώ
- Πώς θα αναπτύξετε τη συναισθηματική σας νοημοσύνη (EQ), worldsecrets.gr, διαθέσιμο εδώ
