Της Κωνσταντίνας Οικονόμου,
Έξι χρόνια πριν, οι αρχές στη Σαουδική Αραβία συνέλαβαν τον Mustafa Hashem al-Darwish και τον κατηγόρησαν για τη συμμετοχή του σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις τα προηγούμενα χρόνια, όταν ήταν μόλις 17 χρονών. Σύμφωνα με την Reprieve, ένα αγγλικό μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που διερευνά παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ένα δικαστήριο έκρινε τον al-Darwish ένοχο και τον καταδίκασε σε θάνατο, παρά το γεγονός ότι ήταν ανήλικος το χρονικό διάστημα που υποθετικά συμμετείχε στις πορείες.
Την προηγούμενη Τρίτη, χωρίς καμία απολύτως προειδοποίηση, το Υπουργείο Εσωτερικών της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσε ότι ο al-Darwish, πλέον 26 ετών, εκτελέστηκε. Η ανακοίνωση, που εκδόθηκε στα αραβικά, κατηγορούσε τον al-Darwish ότι «χρησιμοποίησε όπλα για να εξεγερθεί εναντίον του κυβερνήτη, αποσταθεροποιώντας την ασφάλεια και δημιουργώντας μία ομάδα οπλισμένων τρομοκρατών». Η οικογένεια του εκτελεσθέντος πληροφορήθηκε τη θανάτωσή του μέσα από μηνύματα και δημοσιεύσεις οργής και εναντίωσης στα social media, ενώ οι αρχές αρνούνται να αποκαλύψουν πού έχει θαφτεί η σωρός.
Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφερθεί ότι το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας ανέστειλε τον προηγούμενο χρόνο τη συνήθη πρακτική της εκτέλεσης των ανθρώπων που είχαν διαπράξει εγκλήματα ως ανήλικοι. Μάλιστα, μήνες πριν την εκτέλεση του al-Darwish, το βασίλειο ενημέρωσε το Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών ότι οι ανήλικοι παραβάτες θα τιμωρούνται πλέον με ανώτατη ποινή φυλάκισης τα 10 έτη, σε ειδικά αναμορφωτήρια για ανηλίκους, ενώ ο νέος νόμος θα λειτουργούσε αναδρομικά και για όσους είχαν καταδικαστεί έως τότε.
Η Διεθνής Αμνηστία δήλωσε ότι ο al-Darwish, που είχε συλληφθεί όταν ακόμη ήταν 20 ετών, είχε τοποθετηθεί στην απομόνωση χωρίς καμία επαφή με τον έξω κόσμο για διάστημα 6 μηνών και του απαγορευόταν η πρόσβαση σε νομική υποστήριξη μέχρι και την έναρξη της δίκης του 2 χρόνια αργότερα από το ειδικό δικαστήριο στο Riyadh, το οποίο αναλαμβάνει υποθέσεις κατά των τρομοκρατών.
Υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ισχυρίζονται ότι η δίκη του al-Darwish ήταν προδήλως άδικη. Έχουν προβεί σε αμέτρητες προσπάθειες, καλώντας το κράτος της Σαουδικής Αραβίας να αναστείλει τις εκτελέσεις τουλάχιστον ακόμη 9 ανθρώπων που έχουν καταδικαστεί με την εσχάτη των ποινών για εγκλήματα που διέπραξαν ως ανήλικοι. Επικαλούνται δε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, που αφορά στα δικαιώματα του παιδιού, η οποία απαγορεύει ρητώς τη θανατική ποινή ως τιμωρία για τους ανήλικους.
Εξάλλου, το επίσημο έγγραφο των κατηγοριών εναντίον του al-Darwish δεν συγκεκριμενοποιεί τις ημερομηνίες που τα υποτιθέμενα εγκλήματα έλαβαν χώρα, υποδεικνύοντας ότι ο κατηγορούμενος θα μπορούσε να είναι είτε 17 είτε μόλις να είχε κλείσει το 18ο έτος της ηλικίας του. Οι αρχές, βέβαια, επιμένουν ότι καταδικάστηκε και εκτελέστηκε για εγκλήματα που διέπραξε πάνω από την ηλικία των 19, παρά το γεγονός ότι εξακολουθούν να αρνούνται τη δημοσίευση των ακριβών ημερομηνιών.
Τον Μάιο, οι υπεύθυνοι του ΟΗΕ για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξέφρασαν τη βαθιά ανησυχία τους για την τύχη όσων βρίσκονταν σε σειρά για να τους επιβληθεί η θανατική ποινή, μιλώντας και για τον al-Darwish, του οποίου η ομολογία είχε αποσπαστεί μέσω βασανιστηρίων, σύμφωνα με τον ίδιο.
Ακτιβιστές από ολόκληρο τον κόσμο στέλνουν σήμα κινδύνου σε επιφανείς δημόσιους λειτουργούς, όπως τον Υπουργό Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Dominic Raab, προκειμένου να προωθήσουν παρόμοιες υποθέσεις στον πρίγκιπα της Σαουδικής Αραβίας, Mohammed bin Salman, καταδικάζοντας τις απάνθρωπες εκτελέσεις μικρών παιδιών. «Είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι το βλέμμα του κόσμου είναι στραμμένο εκεί και παρακολουθεί όλα όσα συμβαίνουν στη Σαουδική Αραβία», δηλώνουν.
Ταυτόχρονα, εγείρεται το ζήτημα της ρατσιστικής μεταχείρισης και του παραγκωνισμού της μουσουλμανικής μειονότητας της φυλής Shia. Ολόκληρη η οικογένεια του al-Darwish, ο ίδιος αλλά και φίλοι του ανήκουν στη μειονότητα, την οποία το βασίλειο έχει πολλές φορές στο παρελθόν κατηγορήσει ανοικτά ότι «λαμβάνει εντολές από εξωτερικούς παράγοντες», υπονοώντας τη συνεργασία με τις αρχές του Ισλάμ ή του Πακιστάν. Οι διαδηλώσεις στις οποίες ο al-Darwish φέρεται να έλαβε μέρος πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή του Qatif, όπου οι κάτοικοί της στην πλειονότητά τους είναι Σιίτες και στα κύρια αιτήματά τους συγκαταλέγονται η ίση μεταχείριση και οι ευκαιρίες στον εργασιακό και εκπαιδευτικό τομέα.
Το 2019, το κράτος της Σαουδικής Αραβίας εκτέλεσε 37 πολίτες, εκ των οποίων οι 34 αναγνωρίζονταν ως Σιίτες, σε μία μαζική εκτέλεση για υποτιθέμενα εγκλήματα που συνδέονταν με την τρομοκρατία. Το 2016 είχαν εκτελεσθεί άλλοι 47 μέσα σε μόλις μία ημέρα. Ανάμεσα σε αυτούς βρισκόταν και ένας επιφανής Σιίτης κληρικός και ακτιβιστής, του οποίου ο θάνατος προκάλεσε τεράστιες εξεγέρσεις από το Πακιστάν έως το Ιράν, καθώς και βανδαλισμούς στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη. Οι διπλωματικές σχέσεις Ιράν-Σαουδικής Αραβίας δεν έχουν ανακάμψει έκτοτε.
Νωρίτερα το φετινό έτος, η επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσε ότι το βασίλειο είχε μειώσει δραστικά τον αριθμό των ανθρώπων που εκτελέσθηκαν το 2020. Ωστόσο, η Reprieve ισχυρίζεται ότι το βασίλειο έχει αυτή τη στιγμή εκτελέσει τον ίδιο αριθμό ανθρώπων μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2021, σε σχέση με ολόκληρο το 2020. Συνεπώς, η ανησυχία του ΟΗΕ αλλά και των αρμόδιων ακτιβιστών είναι απολύτως λογική και εντείνεται μέρα με τη μέρα, καθώς η Σαουδική Αραβία δε φαίνεται καν να τιμά τους νόμους που θεσπίζει η ίδια προς την προστασία των ανηλίκων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Outcry as Saudi Arabia executes young Shia man for ‘rebellion’, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Mustafa al-Darwish: Saudi man executed for crimes committed as a minor, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Saudi Arabia executes man for crime potentially committed as minor, Deutsche Welle, διαθέσιμο εδώ
- A man was executed for an alleged crime when he was a teen. More Saudis could follow, National Public Radio, διαθέσιμο εδώ
