Της Κωνσταντίνας Κουλοπούλου,
Στις 2 με 4 Ιουλίου 2021 επρόκειτο να γίνει το «πολυσυζητημένο», πλέον, «1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Γονιμότητας και Αναπαραγωγικής Αυτονομίας: Όρια και Επιλογές», στα Ιωάννινα. Και λέω «επρόκειτο», διότι, όπως όλοι καταλαβαίνουμε, μετά το σάλο που προκλήθηκε στα media, σχετικά με το σεξιστικό στοιχείο που προωθούσε το διαφημιστικό σποτ, πολλοί από τους συμμετέχοντες απέσυραν τη συμμετοχή τους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, υπό την αιγίδα της οποίας είχε τεθεί το εν λόγω Συνέδριο.
Για να γίνω πιο σαφής, το τηλεοπτικό σποτ παρουσιάζει μια γυναίκα που κλείνει τα 40, η οποία βρίσκεται στο στάδιο του απολογισμού, σκεπτόμενη τι πέτυχε και τι δεν πέτυχε στη ζωή της. Ανάμεσα στις «αποτυχίες», και ίσως η μοναδική εξ αυτών, είναι το γεγονός ότι δεν κατάφερε να γίνει μητέρα, ενώ το νούμερο «4» στην ηλικία της δεν της αφήνει και πολλά περιθώρια.
Το βίντεο χαρακτηρίστηκε από πλήθος κόσμου ως σεξιστικό, ενοχοποιητικό, στερεοτυπικό, οπισθοδρομικό και ό,τι άλλο σε κατάληξη -o μπορείτε να φανταστείτε. Αμέσως, η οργανωτική επιτροπή έσπευσε να άρει τις «συκοφαντίες», λέγοντας πως πρόκειται απλώς για ένα παρερμηνευμένο νόημα, μια παρεξηγημένη γνώμη. Και ερωτώ εγώ: Πόσο παρεξηγημένο μπορεί να είναι ένα σποτ που στα περιγραφικά του στοιχεία περιλαμβάνει τη φράση: «αρχίζει ο απολογισμός, όχι για αυτά που έκανες ΑΛΛΆ για αυτά που θα ΈΠΡΕΠΕ να κάνεις»; Και τέλος πάντων, τι είναι αυτό το «πρέπει», ποιος καθορίζει το «πρέπει» σε σώμα και ζωή πέραν του δικού του, ποιος αποφασίζει και με τι αξίωμα; Αρχιεπισκόπου, πρωθυπουργού, σουλτάνου ή κρεοπώλη;
Ας μιλήσουμε, λοιπόν, ξανά για τα αυτονόητα, για το ότι η γυναίκα έχει πάψει πια να έχει το ρόλο της αναπαραγωγικής μηχανής και της αιώνιας νταντάς. Κάθε γυναίκα και κάθε άνθρωπος ορίζει τη ζωή του, όπως επιθυμεί. Με πανεπιστήμιο ή χωρίς, με καριέρα ή χωρίς, με σύντροφο ή όχι, με παιδιά ή χωρίς παιδιά. Η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός και, μάλιστα, γεννά την υποχρέωση από την κοινωνία, τον περίγυρο και τους ίδιους τους θεσμούς να σέβονται αυτό το δικαίωμα και να μην θέλουν να έχουν τον πρώτο λόγο επ’ αυτού. Δεν μπορούμε να μιλάμε για «λάθος ζωής» σε μια γυναίκα που δεν απέκτησε παιδί είτε επειδή δεν ήθελε είτε δεν μπορούσε ή οτιδήποτε άλλο. Το λάθος δεν είναι η άτεκνη γυναίκα, αλλά τα κουτάκια της κοινωνίας, στα οποία αν δε χωράς, δεν είσαι σωστός, καλός, φυσιολογικός και εν πάση περιπτώσει, «κανονικός». Η ευτυχία, η επιτυχία και το χαμόγελο δεν γεννώνται μόνο με τη γέννηση ενός παιδιού, αλλά με αυτό που κάνει κάθε γυναίκα και κάθε άνδρα να αισθάνεται πλήρης, ζωντανός και πραγματικά χαρούμενος. Μπορεί αυτό να ονομάζεται παιδί, μπορεί και όχι. Μπορεί να είναι η εργασία, η μόρφωση, η καριέρα, η συντροφικότητα, οι φιλίες, οι παρέες, ο εθελοντισμός, η προσφορά και πολλά άλλα που σε αυτά ο καθένας αναγνωρίζει τον εαυτό του και νιώθει όμορφα.
Ας μιλήσουμε, όμως, και για την οικονομική-κοινωνική πλευρά του θέματος. Η υπογεννητικότητα αποτελεί, πράγματι, ένα καίριο ζήτημα στη χώρα μας, το οποίο με τα χρόνια χειροτερεύει εξαιτίας πλήθους παραγόντων. Τα ζευγάρια, που επιθυμούν να γίνουν γονείς, αδυνατούν οικονομικά να υποστηρίξουν την επιλογή τους, λόγω του ασταθούς εργασιακού πλαισίου, του χαμηλού μισθού και των απαιτητικών οικονομικά υποχρεώσεων που καλούνται να καλύψουν κάθε μήνα -πόσο μάλλον, έχοντας παιδιά. Ανησυχούν για τα έξοδα του προγεννητικού σταδίου, του τοκετού, αλλά και αργότερα, για το αν το σύστημα υγείας θα υποστηρίξει το παιδί σε όλα τα θέματα που αυτό έχει ανάγκη. Επιπλέον, δεν υπάρχει ενισχυτική κυβερνητική στήριξη, που να δίνει τουλάχιστον ένα κίνητρο σε όσους επιθυμούν να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί και αυτή που λέγεται ότι θα υπάρξει, με το ενισχυτικό επίδομα 2.000 ευρώ για κάθε παιδί, βρίσκεται ακόμα στα χαρτιά και δεν αποπνέει την εμπιστοσύνη, που έχουν ανάγκη οι μελλοντικοί γονείς. Πώς, λοιπόν, χωρίς, έστω, καλές οικονομικές συνθήκες και ιδιαίτερα τώρα, την επαύριο της πανδημίας, μπορεί και θέλει μια οικογένεια να μεγαλώσει, να γεννήσει ένα, δύο ή τρία παιδιά;
Όταν, ακόμα, κατάπτυστα κοινωνικά φαινόμενα πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα στη χώρα μας, γεννούν ακόμα περισσότερες αμφιβολίες στους μέλλοντες γονείς και φυσικά, όχι άδικα. Όταν κάθε μέρα ακούμε και από μια ρατσιστική επίθεση, έναν φόνο και βία, πολλή βία έναντι πολλών, πώς είναι δυνατόν να θελήσει ο οποιοσδήποτε και η οποιαδήποτε να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί; Η κοινωνία, μέρα με τη μέρα, παρουσιάζει όλο και περισσότερο το αληθινό, σάπιο πρόσωπό της σε όσους θέλουν να την αλλάξουν, να την κάνουν πραγματικά βιώσιμη και φιλική προς όλους και για όλους. Αυτό το σάπιο πρόσωπο είναι που αναπαράγεται στο βίντεο. Η σημερινή ελληνική κοινωνία. Με τις περίεργες ερωτήσεις και τις παράξενες αντιδράσεις, την επίκριση σε ό,τι κάνει ένας άνθρωπος διαφορετικά από τη μάζα, στην επιλογή μιας γυναίκας να ακολουθήσει το όνειρό της και όχι το ένα και μοναδικό, κατά την κοινωνία, σκοπό ύπαρξης της γυναίκας, τη μητρότητα.
Η επιλογή του να γίνει μια γυναίκα μητέρα είναι αποκλειστικά δική της. Η απόφαση ενός ζευγαριού για το αν θα κάνει παιδί, είναι αποκλειστικά δική του. Δεν υπάρχουν «πρέπει» και «μη», ούτε υποχρέωση απολογισμού σε κανέναν. Ναι στην ενημέρωση για την υπογονιμότητα, για τα θετικά και αρνητικά στοιχεία της εγκυμοσύνης σε κάθε ηλικία, με ιατρικά, τονίζω, κριτήρια. Όχι στην επίκριση, τον εξαναγκασμό, την κοινωνική υποκρισία και τα στερεότυπα γύρω από τη μητρότητα.
Βρισκόμαστε στο 2021 και ακόμα μιλάμε για τα αυτονόητα. Θα μιλάμε, όμως, για αυτά για όσο χρειαστεί!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Συνέδριο Γονιμότητας: Ακυρώθηκε μετά τον σάλο για το διαφημιστικό σποτ, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ακυρώθηκε το Συνέδριο Γονιμότητας μετά τις σφοδρές αντιδράσεις, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Υπογεννητικότητα: Το νέο πρόβλημα της Ελλάδας, parallaximag.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ποιοι Παράγοντες Ευθύνονται για την Υπογεννητικότητα στην Ελλάδα;, eurolife.gr, διαθέσιμο εδώ
