Της Θεοδώρας Μιχαλολιάκου,
Η Ευρώπη αποτελούσε ανέκαθεν το λίκνο της δημοκρατίας, δεδομένου πως φιλελεύθερες δημοκρατικές αρχές και διαδικασίες γεννήθηκαν και άνθισαν στους κόλπους των ευρωπαϊκών κρατών, ενώ η παγίωση και ο σεβασμός του δημοκρατικού ιδεώδους συνιστούσαν και συνιστούν πρωταρχική επιδίωξη στο πλαίσιο χάραξης της ευρωπαϊκής πολιτικής.
Ωστόσο, στη σύγχρονη εποχή, κατά την οποία η δημοκρατία αρύεται τα νομιμοποιητικά της ερείσματα από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους του λαού, η δημοκρατική νομιμότητα και στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ερείδεται στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, που γίνεται, όμως, κατανοητή με τη μορφή έμμεσης δημοκρατίας. Η διαπίστωση αυτή καταδεικνύει, εν τοις πράγμασι, πως οι πολίτες αποκτούν λόγο για τα μείζονα ευρωπαϊκά ζητήματα μόνο διά των νόμιμων αντιπροσώπων τους και, ως εκ τούτου, σε περίπτωση που διαφωνούν με την αντιμετώπιση προβλημάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δύνανται απλώς να εκλέξουν διαφορετικούς εκπροσώπους στις εκλογές.
Σε αυτά τα πλαίσια, αποτελεί ευχάριστη έκπληξη το γεγονός, πως η Ευρώπη καλεί όλους τους πολίτες να λάβουν μέρος στη διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, αποτελώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ενσάρκωση της άμεσης δημοκρατίας, καθώς υπόσχεται πως τα αιτήματα, οι σκέψεις και οι φόβοι των Ευρωπαίων πολιτών που θα διατυπωθούν στη Διάσκεψη θα ληφθούν σοβαρά υπόψιν και μάλιστα θα συγκροτήσουν τον πυρήνα της ευρωπαϊκής πολιτικής στη μετά-COVID εποχή.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η διάσκεψη κατατείνει στην εξασφάλιση της επί ίσοις όροις μέθεξης των ευρωπαίων πολιτών σε ένα forum δημοσίου διαλόγου, στη διάρκεια του οποίου απλοί πολίτες θα διατυπώσουν τις απόψεις τους στα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Επιτροπής και του Ευρωκοινοβουλίου. Τα όργανα αυτά δεσμεύονται να αφουγκραστούν τους προβληματισμούς των πολιτών και ανάλογα με τις αρμοδιότητές τους να εξετάσουν τα αιτήματα και τις συστάσεις που θα διατυπωθούν στη Διάσκεψη. Περαιτέρω δε, όπως και η Ursula von der Leyen επισήμανε, η Διάσκεψη θα υπερβαίνει κατά πολύ μια απλή διαδικασία ακρόασης, εφόσον οι προτάσεις των πολιτών θα συλλεχθούν μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας και θα αποτελέσουν τη βάση για την απαρχή μιας σειράς διαβουλεύσεων μεταξύ βουλευτών, ευρωβουλευτών και εθνικών κυβερνήσεων, η οποία αναμένεται να απολήξει σε τροποποιήσεις και ριζικές μεταρρυθμίσεις, προδιαγράφοντας ένα πιο ευοίωνο μέλλον για την Ευρώπη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η Ευρώπη φαίνεται να αλλάζει πρόσωπο, προσεγγίζοντας με μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και ισχυρά πολιτική βούληση τα σύγχρονα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, απόρροια της πανδημίας, αλλά και της μακροχρόνιας οικονομικής ύφεσης. Έτσι, διαφαίνεται πως, μετά από μια εποχή αδιάλλακτης ευρωπαϊκής πολιτικής με έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη, η Ευρώπη αλλάζει ρότα, προσδοκώντας στην ενίσχυση όχι μόνο της διακρατικής συνεργασίας για την επίλυση των ευρωπαϊκών ζητημάτων, αλλά και της συνεργασίας των ίδιων των πολιτών. Κι αυτό αναμφίβολα συνιστά ένα εξαιρετικά φιλόδοξο εγχείρημα, μιας και περισσότερο από κάθε άλλη φορά η Ευρώπη προτάσσει τη θεμελιώδη αξία της δημοκρατίας και δη της άμεσης δημοκρατίας.
Πρόκειται, βέβαια, για μια μακρά διαδικασία, μιας και η Διάσκεψη θα ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2022. Έως τότε, θα συγκεντρωθούν οι προτάσεις των πολιτών και θα μεταφερθούν στις ομάδες της Ολομέλειας και σε επιτροπές αρμόδιες για ζητήματα περιβαλλοντικής πολιτικής, κοινωνικού κράτους και δημοκρατικής διακυβέρνησης, υγείας και ασφάλειας, κεντρικές παράμετροι επί τη βάσει των οποίων θα κινηθεί η Ευρωπαϊκή Διάσκεψη, καθώς η αντιμετώπισή τους μέλλει να καθορίσει το μέλλον της ΕΕ.
Η Ευρώπη, λοιπόν, δίνει το βήμα σε όλους εμάς που μπορούμε μέσα από τα δικά μας βιώματα να λάβουμε θέση εκφράζοντας ιδέες, προτάσεις και προβληματισμούς, που συνθέτουν το δικό μας όραμα για την Ευρώπη και την ΕΕ. Γι’ αυτό κι εμείς, όλοι ανεξαιρέτως, οφείλουμε να ανταποκριθούμε σε αυτό το δημοκρατικό κάλεσμα, λαμβάνοντας μέρος στη Διάσκεψη και εκθέτοντας τις δικές μας προτάσεις. Το μέλλον της Ευρώπης, άλλωστε, μάς αφορά όλους, αφού είναι το μέλλον της ίδιας της Ελλάδας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαθέσιμο εδώ
- Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης: Τι είναι και πώς θα λειτουργήσει;, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
- Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης: εναρκτήρια σύνοδος και εκδήλωση πολιτών τον Ιούνιο, Europe Direct ΕΛΙΑΜΕΠ, διαθέσιμο εδώ
