Της Ειρήνης Μπούλια,
Το Βιετνάμ, μία χώρα μικρή σε έκταση μα ευρέως γνωστή λόγω της παρελθοντικής σύγκρουσής της με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, έχει επανέλθει τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο. Ο λόγος αυτή την φορά έχει θετικότερο πρόσημο, αφού το Βιετνάμ αποτελεί έναν από τους καλύτερους προορισμούς για τις επιχειρήσεις. Η συγκεκριμένη δήλωση ίσως να προκαλεί έκπληξη, καθώς το πολίτευμα της χώρας, ακόμη και σήμερα, δεν παύει να είναι κομμουνιστικό. Εντούτοις, το Βιετνάμ από το 1986, μέσω των μεταρρυθμίσεων “Doi Moi”, έχει υπεισέλθει σε μία διαδικασία οικονομικής (και όχι πολιτειακής) μεταστροφής, η οποία γιγαντώθηκε κατά την παρελθούσα δεκαετία.
Όμως, τι έκανε το Κομμουνιστικό Κόμμα και πέτυχε αυτό το «θαύμα»;
Όπως προαναφέρθηκε, οι ατμομηχανές της οικονομίας άρχισαν να τίθενται σε λειτουργία τη δεκαετία του 1990, οπότε υπήρξε εσωτερική γαλήνη και το κράτος είχε τη δυνατότητα να ανοικοδομήσει τα πάντα από την αρχή. Ο αδιαμφισβήτητος θρίαμβος του κομμουνισμού στη χώρα, σε συνδυασμό με την έλλειψη κάποιας μορφής αντιπολίτευσης, άνοιξε τον δρόμο προς την ανάπτυξη. Ενδεικτικά, το 1992 επετράπη η αποκρατικοποίηση των κρατικά ελεγχόμενων εταιριών, ενώ το 1999 δόθηκε η δυνατότητα ιδιωτικών επενδύσεων στις νέες μετοχικές εταιρίες. Η μεγάλη και ουσιαστική «έκρηξη», όμως, δεν ήρθε μέχρι περί το 2010 κι ενώ είχαν προηγηθεί μεγάλες αναθεωρήσεις των νόμων σχετικών με τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Πλέον, οι επιχειρήσεις γνώριζαν πως το Βιετνάμ αποτελούσε κράτος στο οποίο μειωνόταν όλο και γρηγορότερα το επιχειρηματικό ρίσκο, ενώ άρχισε να εξισώνεται η αντιμετώπιση προς τις δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Αναλυτικότερα, το Κομμουνιστικό Κόμμα Βιετνάμ (ΚΚΒ) έχει αποφασίσει να ακολουθήσει την πολιτική του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας ως προς το «επιχειρείν». Έχει απομακρυνθεί αρκετά από το πλάνο της κεντρικά ελεγχόμενης οικονομίας, μα συνεχίζει να ελέγχει και να αποτελεί το «κλειδί» της οργάνωσης κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας. Από το 2014 έχει παρατηρηθεί σημαντική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος συλλήβδην. Η γραφειοκρατία έχει απλοποιηθεί θεαματικά, οι διαδικασίες έχουν ψηφιοποιηθεί και υπάρχει τάση για περισσότερη διαφάνεια.
Ακόμη, το ΚΚΒ κατόρθωσε, μέσα σε χρόνια αβεβαιότητας εξαιτίας της πανδημίας του Covid-19, να διατηρήσει δυναμική οικονομική παρουσία στα διεθνή τεκταινόμενα. Αυτή του η επιτυχία μπορεί να συνοψιστεί σε μία σημαντικότατη κρατική απόφαση. Η χώρα έκλεισε νωρίς τα σύνορά της σε ξένους ταξιδιώτες, υπολογίζοντας το κόστος της διαχείρισης μίας ενδεχόμενης έξαρσης της πανδημίας ως ανώτερο της καταστροφής του τομέα του τουρισμού. Χάρη σε αυτή τη γρήγορη δράση του, το Βιετνάμ κατάφερε να περιορίσει τη διασπορά της νόσου και σήμερα έχει συμπληρώσει ένα έτος δίχως εφαρμογή lockdown.
Εντούτοις, το «επιχειρείν» δύναται και χρειάζεται να γίνει ελκυστικότερο, όχι μόνο για τους ξένους επενδυτές αλλά και για τον ντόπιο πληθυσμό. Η ισότητα δημόσιων-ιδιωτικών και εγχώριων-ξένων εταιριών έχει προβληματίσει αρκετούς, καθώς αν και έχει υπάρξει βελτίωση, εξακολουθούν να υπάρχουν φωνές παραπόνων. Παράλληλα, κάποιες περιφέρειες της επικράτειας δεν έχουν καλές υποδομές, γεγονός που απωθεί τη δραστηριοποίηση υποψηφίων επενδυτών σε αυτές. Η διαφθορά αλλά και η κατάληψη καίριων θέσεων από άτομα δίχως το απαραίτητο όραμα λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας της ανάπτυξης. Η διαφάνεια ως προς τις διαδικασίες ίδρυσης και φορολόγησης των επιχειρήσεων επιδέχεται περιθώρια βελτίωσης. Επιπροσθέτως, οι ψηφιακές δομές δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές και εύχρηστες, ενώ πολλά έγγραφα χρειάζονται και σε έντυπη μορφή. Η γραφειοκρατία, λοιπόν, αν και λιγότερη και πιο εκσυγχρονισμένη, αποτελεί ακόμη διαδικασία περίπλοκη και δυσνόητη για πολλούς.
Η επιτυχία του Βιετνάμ και η ανάδειξή του σε μία ταχέως αναπτυσσόμενη οικονομία δεν οφείλεται στην τύχη. Η περίπτωσή του έχει ενδιαφέρον, διότι εντείνει τον θαυμασμό της Δύσης, η οποία μέχρι πρότινος είχε συνδέσει την οικονομική άνθιση με την εγκαθίδρυση δημοκρατικού καθεστώτος. Εάν κάποιοι είχαν περαιτέρω αμφιβολίες και έσπευσαν να αποκαλέσουν την άνοδο της Κίνας μία μοναδική περίπτωση στην υφήλιο, η ανάπτυξη του Βιετνάμ τους αναγκάζει να αναθεωρήσουν τις θέσεις τους. Το Ανόι έχει ακόμα μεγάλο δρόμο, ώστε να μπορέσει πραγματικά να συγκριθεί με το Πεκίνο σε όρους οικονομίας, μα αδιαμφισβήτητα έχει διατελέσει τιτάνιο έργο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Focusing on improving the business climate, Nhan Dan, διαθέσιμο εδώ
- Vietnam: From rising star to regional superpower, ITEQ Vietnam, διαθέσιμο εδώ
- Time to upgrade corporate governance in Vietnam, East Asia Forum, διαθέσιμο εδώ
- Vietnam’s Improving Business Environment Amid Pandemic: Provincial Competitive Index 2020, Vietnam Briefing, διαθέσιμο εδώ
