Του Γιάννη Μπαλαμώτη,
Η πανδημία, που πλήττει πάνω από ένα χρόνο τον πλανήτη, δεν έχει αποκλειστικά υγειονομικές επιπτώσεις, αλλά σε ένα δεύτερο επίπεδο, όχι πάντα τόσο παρασκηνιακό, μαίνονται πόλεμοι, βασικά οικονομικοί αλλά και πολιτικοί. Ένας τέτοιος πόλεμος, με γεωπολιτικές διαστάσεις και φόντο τον εμβολιασμό κατά του Covid-19, έχει ξεσπάσει μεταξύ της Κίνας και της Ταϊβάν.
Η Ταϊβάν, το κράτος-νησί στα ανατολικά της Κίνας, μερικώς αναγνωρισμένο διεθνώς, περνάει αυτό το διάστημα μία φάση έξαρσης της πανδημίας, έχοντας εμβολιασμένο, με τουλάχιστον μία δόση, ένα πολύ μικρό ποσοστό, περίπου 4%, του πληθυσμού της, ο οποίος δεν φθάνει τα 24 εκατομμύρια. Οι λόγοι αυτής της χαμηλής επίδοσης, εκτός από τις ελλείψεις στο παγκόσμιο αποθεματικό και τις αρχικά λίγες παραγγελίες, είναι κυρίως πολιτικοί με την κυβέρνηση της χώρας να κατηγορεί την Κίνα ως τη βασική υπεύθυνη για την κατάσταση.
Ήδη από τον περασμένο Αύγουστο, η Ταϊβάν είχε έρθει σε συμφωνία με την BioNTech, τη γερμανική εταιρεία παραγωγής εμβολίων που συνεργάζεται με τη Pfizer για την «τροφοδοσία» της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών, για την παράδοση 5 εκατομμυρίων δόσεων εμβολίων. Αυτή η συμφωνία επρόκειτο να υπογραφεί και να δημοσιοποιηθεί τον Δεκέμβριο. Κατά την προετοιμασία της κοινής ανακοίνωσης, η BioNTech φέρεται ότι διέγραψε από το κείμενο του Δελτίου Τύπου τη λέξη ”country” και την αντικατέστησε με τη λέξη Ταϊβάν. Η συμφωνία αυτομάτως πάγωσε, ενώ η εταιρεία, αν και ρωτήθηκε, δεν σχολίασε ποτέ το γεγονός.
Στο σημείο αυτό, η Ταϊβάν κατηγορεί την Κίνα ότι επενέβη, προκειμένου να εμποδίσει τη γερμανική εταιρεία να προμηθεύσει τη χώρα με εμβόλια. Η βασική αιτία είναι ότι το Πεκίνο θεωρεί την Ταϊβάν κινέζικο έδαφος και επιδιώκει, εάν χρειαστεί και με τη βία, να την ενσωματώσει στη «Μία Κίνα» ως επαρχία της. Από την άλλη πλευρά η Ταϊβάν ακριβώς για τους ίδιους λόγους ή, μάλλον, τους ακριβώς αντίθετους δεν εμπιστεύεται καθόλου το Πεκίνο. Σύμφωνα με νόμο, απαγορεύεται η εισαγωγή εμβολίων ή άλλων βιολογικών προϊόντων από την Κίνα, εκτός και εάν αποδεδειγμένα δεν τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια της χώρας και δεν υπάρχει αρνητική επίπτωση στις βιομηχανίες της. Όπως είναι προφανές, ο νόμος θέτει ευθέως ζητήματα επιστημονικότητας και διαφάνειας, όσον αφορά στα κινέζικα εμβόλια.
Αυτό που η BioNTech/Pfizer αναφέρει είναι ότι έχει υπογράψει με την φαρμακευτική εταιρεία Fosun Pharma στη Σανγκάη αποκλειστική συμφωνία για τη διανομή του εμβολίου της στην Ανατολική Ασία και, συγκεκριμένα, στην Κίνα, το Χονγκ Κονγκ, το Μακάου και την Ταϊβάν και, φυσικά, επιθυμεί η Ταϊβάν να προμηθευτεί τα εμβόλια από τον επίσημο διανομέα της στην περιοχή. Η Ταϊβάν, όμως, αρνήθηκε να συνεργαστεί με τη Fosun, με την αιτιολογία ότι είναι κινέζικη εταιρεία και, καθώς δεν έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος ποιότητας, δεν εξασφαλίζεται η ασφάλεια της χώρας, όπως ο νόμος περιγράφει. Η Κίνα αλλά και η αντιπολίτευση της χώρας κατηγορούν την κυβέρνηση ότι θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, ειδικά σε μία περίοδο που η πανδημία είναι σε έξαρση και οι πολίτες «απροστάτευτοι». Το Πεκίνο, σε μία επίδειξη γενναιοδωρίας και αλληλεγγύης, προσφέρθηκε να εμβολιάσει όποιον Ταϊβανέζο πολίτη ταξιδέψει «απέναντι» στην Κίνα. Έτσι, η κυβέρνηση της Ταϊβάν είναι παγιδευμένη στο δίλημμα, να περιμένει τις καθυστερημένες παραγγελίες των εμβολίων Astra Zeneca ή να υποκύψει στο κινεζικό «φιλί του θανάτου», τον εκβιασμό του Πεκίνου, μπροστά στο φόβο μίας ενδεχόμενης, ακόμη μεγαλύτερης, υγειονομικής κρίσης.
Τα πράγματα, ωστόσο, περιπλέχτηκαν ακόμη περισσότερο, όταν η Ιαπωνία και οι Η.Π.Α. αποφάσισαν να προσφέρουν 1,2 εκατομμύρια και 750.000 δόσεις αντίστοιχα, για να βοηθήσουν τη χώρα. Η Ιαπωνία εξήγησε πως ήθελε να ανταποδώσει τη βοήθεια που της προσφέρθηκε από την Ταϊβάν στο τσουνάμι του 2011 αλλά και εξαιτίας των πολυάριθμων Ιαπώνων μεταναστών που ζουν εκεί. Από την άλλη μεριά, οι Η.Π.Α. δήλωσαν ότι με τον τρόπο αυτό εκφράζουν τις στενές φιλικές σχέσεις με τη χώρα και την πρόθεσή τους να βοηθήσουν. Οι κινήσεις των δύο χωρών εξόργισαν την Κίνα που κατηγόρησε την Ιαπωνία ότι εκμεταλλεύεται την πανδημία για πολιτικές σκοπιμότητες και τις Η.Π.Α. ότι παραβιάζουν την αρχή της «Μίας Κίνας», κατά την οποία η Ταϊβάν αποτελεί μέρος της. Οι δύο χώρες ισχυρίστηκαν ότι οι λόγοι έχουν καθαρά χαρακτήρα αλληλεγγύης και, επιπλέον, σημείωσαν ότι η Ταϊβάν αποτελεί σημαντικό εμπορικό εταίρο τους. Από την άλλη, είναι σκανδαλωδώς τυχαίο το γεγονός ότι η ιαπωνική βοήθεια έφτασε στην Ταϊβάν την ημέρα της επετείου της σφαγής στην πλατεία Τιενανμέν, ενώ οι 3 Αμερικανοί Γερουσιαστές πέταξαν με στρατιωτικό αεροπλάνο, για να ανακοινώσουν τη εμβολιαστική δωρεά της χώρας τους. Παρόλα αυτά, τα αμερικανικά εμβόλια φαίνεται ότι μάλλον θα καθυστερήσουν.
Η Κίνα, σε μία επίδειξη ισχύος, την Τρίτη 15 Ιουνίου του 2021, παραβίασε με πτήσεις 28 στρατιωτικών αεροσκαφών τον εναέριο χώρο της Ταϊβάν, μην αφήνοντας κανένα περιθώριο παρερμηνείας των προθέσεών της. Απομένει να δούμε, λοιπόν, τι στάση θα κρατήσει τελικά η κυβέρνηση της Ταϊβάν απέναντι στο φλέγον ζήτημα της προμήθειας εμβολίων, τη στιγμή που η πανδημία βρίσκεται σε έξαρση. Ενώ πιέζει για την παραγωγή και έγκριση εγχώριου εμβολίου, θα αποφασίσει να αντιμετωπίσει την Fosun ως διανομέα ευρωπαϊκού εμβολίου και μοιραία να υποκύψει στην Κίνα ή ως παραγωγό κινεζικού εμβολίου και να διακινδυνεύσει μία εκ νέου εθνική υγειονομική κρίση;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Taiwan accuses China of interfering with Covid vaccine deals, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- How Taiwan’s struggle for Covid vaccines is inflaming tensions with China, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Taiwan Wants German Vaccines. China May Be Standing in Its Way, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
