Συνέντευξη στη Δέσποινα Χρίστινα,
Πρόκειται για τη συγγραφέα των 1.200.000 αντιτύπων. Έχει κυκλοφορήσει 17 μυθιστορήματα και περισσότερα από 200 παιδικά βιβλία τόσο με τις Εκδόσεις Ψυχογιός όσο και με άλλους εκδοτικούς οίκους. Κάθε βιβλίο της είναι σίγουρη επιτυχία και δηλώνει, πως για εκείνη η συγγραφή δεν είναι επάγγελμα, αλλά μια ανάγκη έκφρασης. Επίσης, την ξεχωρίζει ανάμεσα στους συγγραφείς η διαδραστική της σχέση με το αναγνωστικό της κοινό, το οποίο συνεχώς μεγαλώνει και αποτελεί για εκείνη αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της.
Η καταξιωμένη συγγραφέας Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη με χαρά αποδέχτηκε την πρόσκληση του OffLine Post και μας παραχώρησε μια συνέντευξη, απαντώντας σε ερωτήσεις για το καινούριο της βιβλίο Ολίβια, για το αν το διάστημα της καραντίνας ήταν παραγωγικό για εκείνη και τέλος για την όμορφη σχέση που έχει αναπτύξει με τον κάθε αναγνώστη ξεχωριστά.
- Είστε ομολογουμένως μία ιδιαίτερα γνωστή και αγαπημένη συγγραφέας της χώρας μας. Πώς, όμως, ξεκινήσατε να γράφετε και ποια ήταν τα νεανικά σας ερεθίσματα, που σας ενέπνευσαν, για να στραφείτε στον χώρο της συγγραφής;
Το συγγραφικό μου ταξίδι ξεκίνησε πολύ νωρίς. Έστω και νοερά. Από μικρό παιδί, γύρω στα τέσσερα χρόνια, από τότε δηλαδή που θυμάμαι τον εαυτό μου, γινόμουν ένας μικρός συγγραφέας. Έφτιαχνα κάθε βράδυ ιστορίες μέσα στο μυαλό μου, επειδή είχε πεθάνει η μητέρα μου κι ένιωθα έντονα την απουσία της. Έπλαθα παραμύθια, χρησιμοποιώντας τη φαντασία μου, δημιουργούσα τη ζωή που ήθελα, άλλαζα την πραγματικότητα. Ζωντάνευα μέσα στο μυαλό μου μια μαμά που με έπνιγε στα φιλιά, έφτιαχνε τα αγαπημένα μου φαγητά, με συμβούλευε…
Γεννήθηκα ανάμεσα στα βιβλία, ο πατέρας μου είχε εκδοτικό οίκο, τις Εκδόσεις «Ρώσση». Μεγάλωσα μυρίζοντας χαρτί, αυτή τη μοναδική μυρωδιά των μαγικών ταξιδιών στη χώρα της φαντασίας, μεγάλωσα διαβάζοντας πολύ. Έμαθα πως δεν αξίζει η ζωή χωρίς να ανοίγεις καθημερινά ένα βιβλίο.
Άρχισα να γράφω και στο χαρτί στην ηλικία των δέκα χρονών περίπου, για να μιλάω με τον εαυτό μου. Ήμουν ευαίσθητο και κλειστό παιδί, μου έλειπε η αγκαλιά. Αυτή την αγκαλιά, τώρα που μεγάλωσα, κατάλαβα πως την αναπλήρωνε το γράψιμο. Ο κόσμος ο φανταστικός, ο παραμυθένιος, με μάγευε. Μπορεί να με έσπρωξε ασυνείδητα η παράδοση της οικογένειάς μου, μπορεί να συνδυάστηκε με την έλλειψη της μητέρας. Όμως η συγγραφή δεν αποτελεί για μένα μια επαγγελματική επιλογή, αλλά μια βαθιά ανάγκη έκφρασης του εσωτερικού μου κόσμου.
- Πείτε μας λίγο για το νέο σας βιβλίο Ολίβια. Πώς σας γεννήθηκε η ιδέα για αυτό;
Η Ολίβια, η υπαστυνόμος, ήταν ένας από τους δευτερεύοντες χαρακτήρες στο περσινό μου βιβλίο, το Τιρκουάζ από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, αυτούς που εμφανίζονται λίγο, για να επηρεάσουν την πλοκή. Κι όσο περισσότερο τη «χρησιμοποιούσα», τόσο πιο πολύ κέρδιζε τον θαυμασμό μου. Φαινόταν ευφυής, δυναμική και ταυτόχρονα ευάλωτη. Υπεύθυνη, γεμάτη αυτοπεποίθηση, με άριστες επικοινωνιακές δεξιότητες, είχε μάθει να θέτει από την αρχή τα όριά της. Το επάγγελμα που είχε διαλέξει ήταν δύσκολο, απαιτητικό. Το είχε επιλέξει συνειδητά όμως, γιατί μεγάλωσε μαζί του, έμαθε να το αγαπάει.
Ξαφνικά, συνειδητοποίησα πως δεν μπορούσα να σταματήσω να γράφω για εκείνη, πως θα ήταν η βασική ηρωίδα του επόμενου μυθιστορήματός μου. Και κάπως έτσι γεννήθηκε η Ολίβια. Βούτηξα στο παρελθόν της, συμμερίστηκα όλα τα εμπόδια στον διάβα της, ακολούθησα τα βήματά της, βήματα τα οποία με οδήγησαν σε γεγονότα συγκλονιστικά. Μικρούλα ήταν, όταν οι αστυνομικοί συνέλαβαν τον πατέρα της, τον έκλεισαν στη φυλακή. Ένας απ’ αυτούς τη λυπήθηκε. Και την υιοθέτησε. Για χάρη του, έγινε κι εκείνη αστυνομικός. Στα μάτια του Αντώνη συνάντησε τον έρωτα, τον δυνατό, τον σαρωτικό. Ώσπου ήρθε αντιμέτωπη με τα κρυμμένα μυστικά της ζωής της, αλλά και με την Ελεάνα και την εκδικητική της μανία. Και τότε ήταν που την κατηγόρησαν για ανθρωποκτονία!
- Ο εγκλεισμός μέσα στο σπίτι λειτούργησε παραγωγικά για εσάς; Πέραν του προσφάτου σας βιβλίου, σας γεννήθηκαν ιδέες και για επόμενα;
Ένας συγγραφέας υποβάλλει αναγκαστικά τον εαυτό του σε κάποιο είδος καραντίνας. Οπότε είμαι συνηθισμένη στη μοναξιά, για να καταφέρω να ενωθώ με τους ήρωές μου, να δημιουργήσω. Αυτό που βίωσα όμως ήταν κάτι πρωτόγνωρο, που χαράχτηκε βαθιά στη μνήμη μου. Υπήρχαν στιγμές που νόμιζα πως ζω έναν εφιάλτη, στιγμές που δεν μπορούσε να τις συλλάβει ο νους μου. Λαχταρούσα κάθε μέρα και πιο πολύ την ουσιαστική επικοινωνία, τις αγκαλιές, τα φιλιά κι έκανα υπομονή και κάνω ακόμα υπομονή. Με επηρέασε αφάνταστα και τις στιγμές που λύγιζα ευχαριστούσα τον Θεό για το δικό μου σωσίβιο, τη γραφή. Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού, ήμουν κάτι παραπάνω από δημιουργική, δεν μπορώ να πω όμως πως όλα όσα βιώσαμε με βοήθησαν να γεμίσω ιδέες για επόμενα βιβλία μου. Αντίθετα με προέτρεψαν να διαλέξω διαφορετικά μονοπάτια πλημμυρισμένα ελπίδα, λύτρωση, φως.
- Από τα βιβλία που έχετε γράψει, υπάρχει κάποιο στο οποίο έχετε μία, ας πούμε, περισσότερη αδυναμία;
Αγαπώ όλους τους ήρωες και τις ηρωίδες μου και στα 17 μυθιστορήματά μου. Ακόμα και να μην ταυτίζεται η προσωπικότητά μου μαζί τους, είναι όλοι τους κομμάτι του εαυτού μου. Είναι παράξενο, αλλά κάθε φορά ξεχωρίζω το τελευταίο βιβλίο που γράφω. Γι’ αυτό και θα διαλέξω την Ολίβια. Νιώθω ακόμα ένα με τους ήρωες, συνεχίζουν να είναι «ζωντανοί» στα μάτια μου, δεν έχω ξεχάσει τα έντονα συναισθήματα, που βίωσα παρέα τους.
Η Ολίβια είναι μια ηρωίδα που αγάπησα πολύ. Με συνάρπασαν τα αντιφατικά στοιχεία της προσωπικότητάς της, ο κοινωνικός της ρόλος. Ακτινοβολεί δυναμισμό αυτή η κοπέλα, αντιμετωπίζει κατάματα τους φόβους της και δεν είναι μόνο εμφανίσιμη εξωτερικά, η ομορφιά της ψυχής της ήταν ολοφάνερη. Ξέρει, όπως όλοι μας, πως τα ψυχικά τραύματα δεν επουλώνονται, αν τα αγνοήσουμε. Απλά γιγαντώνονται ολοένα. Πιστεύω πως όλοι μας κρύβουμε μια Ολίβια μέσα μας. Σαν κι εκείνη αποζητούμε κάποιον να αρπάξει από το βλέμμα μας τον πόνο, να τον κάνει δικό του και μετά να τον ξορκίσει. Είναι μια ηρωίδα που βαδίζει συνειδητά στα χνάρια του στόχου του βιβλίου: Πως ο κόσμος μας υπάρχει μονάχα όταν τον μοιραζόμαστε…
- Έχουμε ήδη δει δύο σειρές στη μικρή οθόνη βασισμένες σε βιβλία σας. Σας ικανοποίησε η απόδοση του έργου σας στην τηλεοπτική του μεταφορά και ποιες δυσκολίες θεωρείτε ότι αντιμετωπίζει ένας σκηνοθέτης, προσπαθώντας να αποδώσει το περιεχόμενο ενός βιβλίου κινηματογραφικά ή τηλεοπτικά;
Είναι μεγάλη τιμή για μένα, που επέλεξαν τα Δίδυμα Φεγγάρια και τα Αστέρια στην άμμο, για να τα μεταφέρουν στην τηλεόραση. Το τηλεοπτικό αποτέλεσμα με μάγεψε! Υπέροχοι όλοι οι ηθοποιοί, που έλαβαν μέρος, ο ένας πιο ταλαντούχος από τον άλλον. Οι παραγωγοί, οι σεναριογράφοι, οι σκηνοθέτες, όλοι οι συνεργάτες μπροστά και πίσω από τις κάμερες ήταν παθιασμένοι με τη δουλειά τους και στις δύο σειρές. Ταξίδεψα αρκετές φορές στη λατρεμένη μου Κύπρο, όπου γίνονταν τα περισσότερα γυρίσματα, είδα το μεράκι τους. Κάθε φορά που βλέπω τη μεταφορά ενός βιβλίου μου στην τηλεόραση, δεν το πιστεύω. Νιώθω πως ζω ένα όνειρο!
Κι ας επισημάνω εδώ, πως άλλο είναι ένα μυθιστόρημα κι άλλο μια σειρά βασισμένη σε αυτό. Το καθένα χαρίζει κάτι διαφορετικό στον αναγνώστη και τον τηλεθεατή. Γι’ αυτό κι ο ρόλος του σκηνοθέτη ή ακόμα και του σεναριογράφου είναι απίστευτα δύσκολος. Πρέπει να αποδώσει τον στόχο και το περιεχόμενο του βιβλίου, αλλά ταυτόχρονα να μείνει πιστός στο δικό του όραμα, να το φιλτράρει μέσα από τη δική του οπτική, να το «διαβάσει» και να το αποδώσει σε εικόνες, να αποδώσει το ύφος του συγγραφέα και ταυτόχρονα να ξεφύγει από αυτό. Είναι μια πολύπλοκη, μαγευτική διαδικασία.
- Πώς βιώνετε τη σχέση σας με το αναγνωστικό κοινό και ποιο είναι το ωραιότερο πράγμα που σας είπε ποτέ ένας αναγνώστης;
Έχασα μωρό σχεδόν τη μητέρα μου, πέρασα δύσκολη παιδική ηλικία κι ένα μόνο ζήτησα από τον Θεό: να με πλημμυρίζει η αγάπη. Είμαι ευτυχισμένη, γιατί την ανακάλυψα γράφοντας. Η συναισθηματική ανταπόκριση των αναγνωστών μου, αυτή η πολύτιμη αγάπη, που μου προσφέρουν απλόχερα και καθημερινά, είναι ένα από τα μεγαλύτερα βραβεία της ζωής μου. Κι είναι ευθύνη βαριά. Κάθε μέρα παλεύω να τους χαρίζω κι εγώ την αγάπη μου, να μην τους απογοητεύσω ποτέ. Λατρεύω να έρχομαι σε επαφή με αναγνώστες μου, γεμίζω εμπειρίες, γίνομαι σοφότερη. Σέβομαι κάθε σχόλιο που γίνεται καλοπροαίρετα για οποιοδήποτε βιβλίο μου. Τους θεωρώ φίλους μου, με επηρεάζουν αφάνταστα, πάντα με θετικό τρόπο και δεν με έχουν φέρει ποτέ σε δύσκολη θέση. Πολλές φορές έχω ξεκινήσει ένα μυθιστόρημα με κάποια δική τους προσωπική εμπειρία. Αχ, δεν μπορείτε να φανταστείτε το τι μου γράφουν. Δεν έχω λόγια… Βουρκώνω διαβάζοντάς τα καθημερινά και φυσικά απαντώ σε όλους. Με αποκαλούν «Ρένα της καρδιάς τους», μου αναφέρουν πως τα μυθιστορήματά μου τους βοηθούν να ταξιδεύουν στον ίδιο τους τον εαυτό, να γίνουν καλύτεροι γονείς, να βουτάνε στα πιο βαθιά συναισθήματά τους. Τις φυλάω τις κριτικές τους στο ντοσιέ της δική μου καρδιάς. Και σκέφτομαι αν στ’ αλήθεια το αξίζω και γράφω, γράφω προσπαθώντας να φανώ αντάξιά τους.
Την ώρα που απαντούσα στην ερώτησή σας, η Γιώτα, μια αναγνώστρια μου, μού έστειλε το παρακάτω σχόλιο στο Facebook, διαβάζοντας την Ολίβια: «Είσαι απίστευτη! Είμαστε πολύ περήφανοι όλοι οι φίλοι μαζί σου, αγαπημένη μου Ρένα, αυτή είναι η αλήθεια. Καλοτάξιδα να είναι όλα τα ωραία βιβλία σου. Δόξα τω Θεώ που έχουμε ανθρώπους σαν εσένα στην Ελλάδα μας που μας χαρίζουν αυτή την περηφάνια!».
Είναι ποτέ δυνατόν να μην ευχαριστώ τον Θεό, κάθε ώρα, κάθε λεπτό;
- Ο χώρος του βιβλίου είναι, κατά γενική ομολογία, αρκετά απαιτητικός. Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο δημιουργό, ο οποίος προσπαθεί να πορευτεί επαγγελματικά στον χώρο αυτό;
Ο δρόμος της συγγραφής απαιτεί υπομονή, κατάθεση ψυχής, κουράγιο, περιορισμούς, ρυθμό, συνεχή έρευνα, ενσυναίσθηση. Αλλά και συνεχή επαφή με τις ανάγκες της καθημερινότητας, τους ανθρώπους γύρω μας, τη χαρτογράφηση της ψυχής τους. Πάνω απ’ όλα και πρώτα απ’ όλα, ο νέος δημιουργός πρέπει να σέβεται το κοινό του, να πασχίζει με όλη τη δύναμη της ψυχής του να φανεί αντάξιος των προσδοκιών του. Γιατί το κοινό «νιώθει». Να μην αντιμετωπίζει τη συγγραφή ως επαγγελματική επιλογή, αλλά σαν ανάγκη έκφρασης του εσωτερικού του κόσμου. Να παλεύει να γράψει ένα «καλό» βιβλίο. Ένα βιβλίο που θα χαρίσει χαμόγελα καρδιάς, θα μας στηρίξει, για να τα καταφέρουμε να αντικρίζουμε τον κόσμο με ένα καθάριο βλέμμα, παρά τις καθημερινές μας δυσκολίες. Να «εκτίθεται» στο κοινό του, να είναι αληθινός, να καταθέτει τις προσωπικές του εμπειρίες. Και να γράφει, προσπαθώντας, όσο μπορεί, να τιμήσει τα λόγια του λατρεμένου, Νίκου Καζαντζάκη: «Δεν πρέπει να τελεύει το μεροκάματο ο συγγραφέας, δεν πρέπει να μαζεύει τα σύνεργά του, αν δεν είναι σίγουρος πως δεν έχει ακουμπήσει έστω κι ένα λιθαράκι, για να χτιστεί πάνω στην άβυσσο ένα νησί…».
- Μιλήστε μας για τα μελλοντικά σας σχέδια. Ετοιμάζετε κάτι καινούριο αυτό το διάστημα;
Από τον περασμένο Οκτώβριο, γράφω το καινούργιο μυθιστόρημά μου, που θα κυκλοφορήσει από τις Eκδόσεις Ψυχογιός, τον Μάιο του 2022. Ονομάζεται Αλμύρα και διαπραγματεύεται τη σχέση μητέρας-κόρης, την πάλη ανάμεσα στο χτες και το σήμερα, πλαισιωμένο από μια «μυστηριακή» ατμόσφαιρα. Είναι πλημμυρισμένο με την αρχέγονη ομορφιά της Μάνης κι άλλων πολλών πόλεων της Ελλάδας και του εξωτερικού, γεμάτο με ήρωες, που παλεύουν με τα πάθη και τα λάθη τους.
Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη για την παραχώρηση αυτής της συνέντευξης!
