Της Μαρίας Τάκη,
Μπορείτε να σκεφτείτε πώς τα μπισκότα με ταχίνι συνδέονται άμεσα με τις ψεύτικες αξίες των (κατά βάση) δυτικών κοινωνιών; Ή γιατί το MasterChef, ως τηλεοπτικό προϊόν, μας δείχνει πώς οι χαρακτήρες των ανθρώπων (ανα)διαμορφώνονται με βάση το περιβάλλον, στο οποίο βρίσκονται την εκάστοτε στιγμή; Ξέρατε ότι για όλα τα δεινά του σύγχρονου κόσμου φταίει η πολυαγαπημένη, πολυπαιγμένη και πολύκροτη σειρά “Friends”; Όχι; Μην ανησυχείτε, ξέρει ο Γιάννης Σαρακατσάνης!
Το YouTube είναι μια πλατφόρμα που δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και μέσα σε λιγότερο από 20 χρόνια κατάφερε να «σπάσει» το μονοπώλιο της τηλεόρασης όσον αφορά την ψυχαγωγία, την ενημέρωση, τη δημιουργία. Το νεανικό κοινό έφυγε με ταχείς ρυθμούς από την απαρχαιωμένη, με συγκεκριμένους κανόνες και καθόλου ανοιχτή σε νέα πρότζεκτ τηλεόραση και εδραιώθηκε στο Youtube, όπου βρήκε πρόσφορο έδαφος για να πει τη γνώμη του, να δημιουργήσει περιεχόμενο χωρίς να χρειάζεται έγκριση από κανέναν καναλάρχη, να μιλήσει ελεύθερα, χωρίς να φοβάται τη λογοκρισία. Τα κανάλια στο Youtube πολλαπλασιάστηκαν με ραγδαίους ρυθμούς, η ποιότητα των βίντεο βελτιώθηκε αισθητά και το κοινό απέκτησε μια ευρεία γκάμα ψυχαγωγικών, και όχι μόνο, βίντεο. Από συνταγές μαγειρικής μέχρι επιστημονικές εξηγήσεις για τα εμβόλια και από μακιγιάζ και vlogs μέχρι κοινωνικά ζητήματα, τη δεδομένη χρονική στιγμή στο Youtube μπορείς να βρεις (σχεδόν) τα πάντα.
Έλειπε μια κατηγορία όμως! Αυτή της εκλαϊκευμένης επιστήμης, σε συνδυασμό με ψυχολογία, κοινωνικές προσεγγίσεις, φιλοσοφία και χιούμορ. Και αυτόν ακριβώς το χώρο αποφάσισε να κατακτήσει εδώ και περίπου έναν χρόνο (συνειδητά ή ασυνείδητα δεν ξέρω) ο Γιάννης Σαρακατσάνης!
Ο τίτλος του πρώτου του βίντεο «Οι αξίες (της κοινωνίας) και τα μπισκότα» με έπεισε να το δω σε κλάσματα δευτερολέπτου. Θεωρούσα πως ήταν clickbait, αλλά διαψεύστηκα πανηγυρικά! Ο Γιάννης, πράγματι, σε 10 μόλις λεπτά ανέδειξε πως οι κοινωνίες δίνουν περισσότερη έμφαση στις μετρήσιμες από τις μη μετρήσιμες αξίες, πως τα (πολλά) λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία και πως οι ψυχικές ασθένειες βρίσκονται σε έξαρση στις χώρες οι κάτοικοι των οποίων αυτοπροσδιορίζονται ως «πλούσιοι». «Έχουμε να μάθουμε πολλά από δαύτον», είπα μόλις έκλεισα το βίντεο. Κι εδώ, ευτυχώς, δεν διαψεύστηκα!
Τον Γιάννη Σαρακατσάνη τον ήξερα ως ηθοποιό και ως μέρος του «Κάψε το σενάριο» με τον Λάμπρο Φισφή, Δημήτρη Μακαλιά, Ζήση Ρούμπο και Γιώργο Αγγελόπουλο. Τον είχα ξεχωρίσει για τον τρόπο που μιλάει και την οπτική που έχει στα πράγματα, ενώ με είχε εντυπωσιάσει η ευγλωττία που διαθέτει και η σωστή και καθαρή του άρθρωση. Όμως, θεωρώ πως το κανάλι του στο YouΤube απογείωσε τη δυναμική του, του πρόσφερε μια αλληλεπίδραση με το κοινό, που δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο σε ζητήματα τέχνης, του έδωσε το βήμα που του έλειπε για να εκφράσει τις απόψεις του με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Γιατί, πράγματι, το κάθε του βίντεο, εκτός του ότι είναι άρτιο από τεχνικής πλευράς και με εξαιρετικό μοντάζ, ξεδιπλώνει και μια διαφορετική πτυχή του. Χιουμοριστική, διδακτική, επιστημονική και η λίστα δεν έχει τελειωμό.
Ο Γιάννης μέσω του “The Unbooking Project” (The UBP Project) με έπεισε ότι η «Άννα Καρένινα», «Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του είναι» και «Ο δρόμος ο λιγότερο ταξιδεμένος» θα με κάνουν καλύτερο άνθρωπο, καθώς και γιατί ο Stephen King είναι ο νούμερο ένα συγγραφέας ιστοριών μυστηρίου παγκοσμίως. Με ενημέρωσε για το πώς μια διαφήμιση για βαφές μαλλιών μπορεί να αλλάξει την θέση των γυναικών στην Αμερική και καθησύχασε τις τελειομανείς σκέψεις μου για το πόσο τέλεια δεν είμαι, λέγοντας μου ότι το όριο των 10.000 ωρών θέλει χρόνο και υπομονή. Μου εξήγησε γιατί οι άνθρωποι είμαστε επιρρεπείς σε θεωρίες συνωμοσίας, αλλά και για το πώς μεγάλες Γαλλίδες γυναίκες άλλαξαν τον κόσμο, με τη συνεισφορά τους στην επιστήμη, τον πολιτισμό, την μόδα. Μου έμαθε γιατί ο ανθρώπινος νους είναι επιρρεπής στην αρνητική σκέψη (ήταν θέμα επιβίωσης στην εποχή των σπηλαίων και ως ένστικτο δεν έχει αποβληθεί ακόμη, για όσους δεν έχετε δει το βίντεο του) και πώς η ενσυναίσθηση αποτελεί προσόν κλειδί για έναν ηγέτη.
Κάθε βίντεο του είναι και μια έκπληξη, διότι ανυπομονείς να δεις πώς και σε τι έχει στηρίξει τη γνώμη του, χωρίς ταυτόχρονα να υποβιβάζει όποιον δεν είναι προσκείμενος στη δική του. Γελάς με τα λογοπαίγνια του, κάποια εκ των οποίων δεν είναι και τα καλύτερα (συγγνώμη Γιάννη), παραδεχόμενος, ωστόσο, ότι ακόμη κι αυτά χρειάζονται μια κάποια ευστροφία προκειμένου να τα σκεφτεί κανείς. Προβληματίζεσαι, το μυαλό σου γεμίζει με ένα σωρό «βρε, λες;» και «δεν το είχα σκεφτεί έτσι» και σίγουρα το τέλος κάθε βίντεο σου αφήνει μια μικρή ή μεγάλη δόση αμφιβολίας για τα πράγματα που ήξερες (ή πίστευες) μέχρι τώρα.
Τα μυαλά λειτουργούν καλύτερα, όταν είναι ανοιχτά (κλισέ, αλλά ισχύει). Και ανοίγουν, μόνο αν τους φυτέψεις την αμφιβολία. Γιατί για να την διαχειριστούν, να την επεξεργαστούν, να την οικειοποιηθούν ή να την πετάξουν, θα χρειαστεί να σκεφτούν, να απομυθοποιήσουν, να ψάξουν.
Χρειαζόμαστε κι άλλα ανοιχτά μυαλά. Και ανθρώπους που όταν μιλάνε ξέρεις πως ακόμη κι αν διαφωνείς μαζί τους, ο τρόπος που θα εκφραστούν σίγουρα θα σου αφήσει κάτι.
Χρειαζόμαστε περισσότερο Γιάννη Σαρακατσάνη!
