Της Χριστίνας Σονούντα,
Ένα μάλλον πιεστικό ζήτημα που αφορά ολόκληρη την κοινωνία, αλλά κυρίως τις γυναίκες, είναι η ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών. Σε όλο τον κόσμο, οι στάσεις απέναντι στην ισότητα εξελίσσονται, αλλά, δυστυχώς, ακόμη και στα στερεότυπα της σημερινής νεότερης γενιάς, η μεροληψία και η ανισότητα των φύλων εξακολουθούν να υφίστανται, ειδικά στην αγορά εργασίας.
Η ισότητα των φύλων είναι μια από τις βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα τελευταία χρόνια, η ΕΕ σημείωσε σημαντική πρόοδο στην ισότητα των φύλων. Ωστόσο, το χάσμα μεταξύ των φύλων στην αγορά εργασίας εξακολουθεί να υφίσταται, επειδή οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε τομείς χαμηλού εισοδήματος και σε θέσεις λήψης αποφάσεων. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε την ισότητα των φύλων στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας της και ενέκρινε πρόσφατα μια φιλόδοξη στρατηγική για την ισότητα των φύλων (2020-2025) με στόχο την επίτευξη μιας Ευρώπης με ισότητα μεταξύ των φύλων.
Οι δράσεις αυτές για την ισότητα των φύλων περιλαμβάνουν διάφορους τομείς πολιτικής για τη διασφάλιση ίσων δικαιωμάτων, όπως: η ισότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και η εξάλειψη της βίας και των διαφορών στις αμοιβές μεταξύ των φύλων. Πιο συγκεκριμένα:
- Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το εισόδημα των γυναικών είναι κατά μέσο όρο 16% χαμηλότερο από τους άνδρες και υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών. Για την εξάλειψη του φαινομένου, η Ευρωπαϊκή Ένωση προέβη στην καθιέρωση της ημέρας για την ισότητα των αμοιβών στις 4 Νοεμβρίου κάθε έτους, ενώ θέσπισε και νόμους, όπως το δικαίωμα στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
- Η ανισότητα των φύλων στην εκπαίδευση εξακολουθεί να υπάρχει, για παράδειγμα όσον αφορά τις μαθησιακές προτιμήσεις. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά εξακολουθούν να εκπροσωπούνται υπερβολικά σε τομείς που σχετίζονται με τους παραδοσιακούς ρόλους των γυναικών (όπως η φροντίδα) και υποεκπροσωπούνται σε τομείς όπως η επιστήμη και η μηχανική. Λόγω αυτού έχει θεσμοθετηθεί από την ΕΕ το Βραβείο Καινοτομίας των Γυναικών, υποστηρίζεται και η Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας και των Κοριτσιών στην Επιστήμη, ενώ χρηματοδοτείται και το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», του οποίου το ζήτημα των φύλων αποτελεί οριζόντιο ζήτημα.
- Το 33% των γυναικών της Ευρώπης έχει υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία! Το εξαιρετικά ανησυχητικό αυτό φαινόμενο για ολόκληρη την ήπειρο, η Ένωση στοχεύει να το αντιμετωπίσει μέσω νομοθεσίας και πρακτικών μέτρων για τα δικαιώματα των θυμάτων.
- Τέλος, οι γυναίκες εκπροσωπούνται λιγότερο σε ηγετικές θέσεις σε διάφορους τομείς, όπως η πολιτική, η οικονομία, η επιστήμη και η έρευνα. Μόνο το 7,5 % των προέδρων των διοικητικών συμβουλίων και το 7,7 % των διευθυντικών στελεχών είναι γυναίκες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ωστόσο, έδειξε τον δρόμο με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να γίνεται η πρώτη γυναίκας πρόεδρος της Επιτροπής, βάζοντας τα θεμέλια για την επίτευξη της ισότητας των φύλων.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για την καταπολέμηση της ανισότητας των φύλων, οι οποίοι είναι διαθέσιμοι σε επίπεδο Ένωσης. Άλλωστε, ο εντοπισμός του προβλήματος είναι το πρώτο βήμα στη διαδικασία και σε αυτό βοηθάει η Eurostat, παρέχοντας σημαντικές πληροφορίες τόσο για ολόκληρη την ΕΕ όσο και για κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά. Στη συνέχεια, είναι η σειρά φορέων, όπως το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, το οποίο είναι υπεύθυνο για την δημιουργία καλύτερων πολιτικών, που προωθούν την παροχή ίσων ευκαιριών για άνδρες και γυναίκες. Ακόμη, το Ινστιτούτο δημοσιεύει έναν δείκτη ισότητας των φύλων, που μετρά την πολύπλοκη έννοια της ισότητας των φύλων και συμβάλλει στην παρακολούθηση της προόδου σε ολόκληρη την ΕΕ σε βάθος χρόνου.
Πάντως, συνεχώς γίνονται προσπάθειες για τη μείωση του χάσματος των φύλων. Η Ελβετία, η Γερμανία και η Αυστρία, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν καινοτόμα εργαλεία, όπως τους υπολογιστές μισθών, για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα ζητήματα που αφορούν την ισότητα των φύλων. Ευχή όλων, λοιπόν, δεν είναι άλλη από την ολοκληρωτική εξάλειψη του φαινομένου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Θανοπούλου, Μ. (2003). Ισότητα Αμοιβών ανδρών και γυναικών στον τουριστικό τομέα. Εμπειρική διερεύνηση της υπάρχουσας κατάστασης και επισημανση προοπτικών . Αθήνα: Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ).
- Παπαθεοδώρου, Χ. (2004). Εννοιολογικά και μεθοδολογικά ζητήματα στη μέτρηση της οικονομικής ανισότητας: Τι επίδραση έχουν οι εναλλακτικές παραδοχές και ερμηνείες. Στο Φτωχεια και κοινωνικός αποκλεισμός (σσ. 159-201). Αθήνα: Εξαντας.
- De Maio, F. (2007). Income inequality measures. Journal of Epidemiology & Community Health, 849-852.
