Της Κατερίνας Φιλακούρη,
Πρόκειται για τον αγαπημένο μου, έναν ηθοποιό που από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου λάτρευα και ο θαυμασμός μου αυξάνεται με την κάθε του σωστή υποκριτική επιλογή. Το άρθρο αυτό αποτελεί ένα μόνο πρώτο μέρος του αφιερώματος, αφού δύσκολα θα μπορούσε κανείς να καλύψει την γκάμα των ταινιών του κ. Pitt σε λιγότερες από χίλιες λέξεις. Πολλοί είναι αυτοί που τον αντιμετωπίζουν μονάχα ως ένα όμορφο πρόσωπο κι αυτό αποδεικνύει πόσο στην επιφάνεια επιλέγουν να σταθούν. Δεν είναι απαραίτητο, όμως, να είναι κάποιος σινεφίλ για να συνειδητοποιήσει πως ο Brad Pitt είναι κάτι παραπάνω από απλώς ένας όμορφος άνδρας. Μπορεί τα γονίδια του υποκειμενικά -ή και αντικειμενικά- να αγγίζουν την τελειότητα, αλλά η εναλλαγή των προσωπικοτήτων που επιλέγει να υποδυθεί είναι εντυπωσιακή.
Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, με μια αναδρομή σε δύο από τις πρώτες του επιτυχίες της δεκαετίας του ’90. Ντροπιαστικά πρόσφατα είδα το δυστοπικό φιλμ επιστημονικής φαντασίας “12 Monkeys” (1995), με πρωταγωνιστές τους Bruce Willis και Brad Pitt και σκηνοθέτη τον Terry Gilliam. Ο τελευταίος επέλεξε τους δύο ηθοποιούς, γνωρίζοντας ότι ήθελε να σπάσει το καλούπι τους. Να δημιουργήσει μια εικόνα διαφορετική από τα στεγανά που τους είχε φυλακίσει η «βιομηχανία». Εν συντομία, βρισκόμαστε σ’ έναν μελλοντικό κόσμο συντετριμμένο από μια πανδημία, που έχει αφανίσει πάνω από πέντε δις ανθρώπους (ένα καμπανάκι χτυπά για τους απανταχού συνωμοσιολόγους αυτή τη στιγμή!). Έτσι, ένας κατάδικος ταξιδεύει πίσω στον χρόνο με σκοπό να συλλέξει πληροφορίες για τον ανθρωπογενή ιό. Εκεί, συλλαμβάνεται και κλείνεται σε μια ψυχιατρική κλινική, όπου γνωρίζει τον ψυχικά ασθενή Jeffrey Goines (ο χαρακτήρας του Pitt).
Επιστρέφοντας στη -συνειδητή- επιλογή των ηθοποιών από τον σκηνοθέτη, να σημειωθεί πως ο Gilliam γνώριζε ότι έπαιρνε ένα ρίσκο. Ο Willis έπρεπε να αφήσει πίσω του τον “movie star” και να φέρει στο πλατό τον «ηθοποιό». Ο λακωνικός, καρδιοκατακτητής Brad Pitt έπρεπε να χαλαρώσει και να ψάξει τον καλλιτέχνη μέσα του. Πράγμα που έκανε. Μεθοδικός και γεμάτος ενέργεια για πρώτη φορά στην καριέρα του υποδύθηκε έναν ψυχικά ασταθή χαρακτήρα. Ένας ρόλος πραγματικά απροσδόκητος. Πιο εύκολα θα φανταζόταν κανείς τον Leto ή τον Phoenix. Κι όμως, η ερμηνεία του Pitt είναι συνταρακτική. Αληθοφανής, χωρίς να είναι υπερβολική. Αυτός είναι απόλυτα απρόβλεπτος και αλλοπρόσαλλος. Τρέχει πάνω-κάτω με μανιασμένη ενέργεια, έχει τικ, μιλάει ακατάπαυστα, ακολουθώντας τον ειρμό του χαρακτήρα του, ενώ κηρύσσει για τα «κακά» του καπιταλισμού ή ακόμη και τα μικρόβια. Και δεν «σπάει» ούτε στιγμή, δεν χρησιμοποιεί τα όμορφα χαρακτηριστικά του ως εργαλείο, αλλά αντ’ αυτού περιβάλλεται από μια αύρα όλο ηλεκτρισμό! Κάπως έτσι, κέρδισε την πρώτη του Χρυσή Σφαίρα και υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερου Β’ ρόλου.
Τρία χρόνια μετά, πρωταγωνίστησε πλάι στον Antony Hopkins στο φιλμ Meet Joe Black (1998), βασισμένο στο κλασικό έργο “Death Takes a Holiday” (1934). Μάλλον, θα ανέμενε κανείς η επόμενη ταινία που θα περιλαμβανόταν σε αυτό το άρθρο να είναι το “Fight Club” ή το “Seven”, όμως όχι. Αφορμώμαι από την ευκαιρία αυτή για να αναδείξω μια ερμηνεία, μάλλον παρεξηγημένη, αν όχι υποτιμημένη. Με λίγα λόγια, ο χαρακτήρας του Pitt αυτή τη φορά είναι ο ίδιος ο Θάνατος, ο οποίος αποφασίζει να ζήσει για πρώτη φορά την επίγεια εμπειρία. Να γευτεί τη ζωή. Με οδηγό έναν άνθρωπο ασυνήθιστα εξαιρετικό, που χαρακτηρίζεται από ήθος, ακεραιότητα και πάθος. Πριν, λοιπόν, κόψει το νήμα της ζωής του τελευταίου έχει αποφασίσει να νιώσει μια χούφτα από πρωτιές. Και ερχόμαστε να παρακολουθήσουμε έναν απαράμιλλα γοητευτικό Pitt. Ποτέ στην ιστορία του κινηματογράφου ο Θάνατος δεν ήταν πιο σαγηνευτικός. Αν αυτός ήταν ο Άδης, μάλλον θα δεχόμουν να γίνω μια Περσεφόνη.
Αλλά αν σταθεί κανείς μόνο σε αυτό το στοιχείο, εξακολουθεί να μένει στην επιφάνεια και να μην αντιλαμβάνεται το δύσκολο έργο που έχει αναλάβει ο ηθοποιός. Το βαθύτερο -κατά τη γνώμη μου- νόημα της ταινίας πέρα από τη θνητότητα -και ίσως το αξιακό σύστημα- είναι οι πρώτες εμπειρίες. Με κάποιον αξιοθαύμαστο τρόπο μετατρέπεται σε έναν οριακά αθώο έφηβο. Αγνοεί με αφέλεια την εντυπωσιακή του όψη και βυθίζεται σε συναισθήματα πρωτόγνωρα. Όταν δοκιμάζει, για παράδειγμα, πρώτη φορά φυστικοβούτυρο, ενθουσιάζεται με έναν τρόπο που θυμίζει τις εμμονές των παιδικών μας χρόνων. [Ίσως μ’ αυτήν την ταινία ξεκίνησε η συνήθεια του να τρώει σχεδόν σε κάθε ταινία!] Δεν μπορώ να σκεφτώ άλλον ηθοποιό να μεταβαίνει με λεπτότητα και χάρη από την παιδικότητα του χαρακτήρα στην κυνικότητα του θανάτου. Ενώ άλλο παράδειγμα αποτελεί η ερωτική σκηνή των πρωταγωνιστών (ο “Pitt” ερωτεύεται την κόρη του “Hopkins”), όπου με πραγματική δεξιοτεχνία κατορθώνει να αποτυπώσει την ευαλωτότητα της «πρώτης φοράς». Παρά το ακαταμάχητο παρουσιαστικό του, μεταμορφώθηκε σ’ έναν άνδρα σεμνό με τον πιο γοητευτικό τρόπο, που βιώνει τον έρωτα.
P.S. Οι δύο αυτές απόλυτα αντικρουόμενες ερμηνείες αποδεικνύουν την πολυπλοκότητα του ταλέντου του και το θάρρος των επιλογών του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Brad Pitt ‘exploded on the set’ for his first day of filming 12 Monkeys, ew.com, διαθέσιμο εδώ.
- ’12 Monkeys’ was Brad Pitt’s Career-Defining Performance, flimschoolrejects.com, διαθέσιμο εδώ.
