Της Τερψιχόρης Κουδούνα,
Καλοκαίρι 2021, ένα καλοκαίρι για το οποίο εύχονταν αλλεπάλληλα, όχι μόνο ο ελληνικός πληθυσμός αλλά και η κάθε γωνία του πλανήτη. Αμέτρητος κόσμος παρακαλούσε να βγει από το σπίτι του ασφαλής, χωρίς φόβο και τα παρελκόμενα του ιού. Ο 21ος αιώνας στην απαρχή του, επέφερε σοβαρή γενική ύφεση, με επίπτωση στην υγεία χιλιάδων ανθρώπων. Ανυπολόγιστες ζωές χάθηκαν, χιλιάδες γιατροί κατέθεσαν τα όπλα τους, νοσοκόμοι και όλη η ιατρική ομάδα καθημερινά παλεύουν να εξολοθρεύσουν τη δύναμη του κορωνοϊού. Η καραντίνα που υπέστη ο πληθυσμός, αν μη τι άλλο, μπορεί να ελαχιστοποίησε τα κρούσματα του ιού, αλλά αύξησε τα κρούσματα ψυχικής ανισορροπίας.
Σαφώς και ο κάθε άνθρωπος είναι εφικτό να αντιδράσει διαφορετικά σε κάποιο ερέθισμα, αλλά η διαδικασία αυτή, δυσκόλεψε την ψυχαγωγία του, την εργασία του, ακόμα και τις διαπροσωπικές του σχέσεις. Ωστόσο, ένα αναπάντεχο άνοιγμα, όχι μόνο των συνόρων, των εγχώριων μετακινήσεων, αλλά και ολόκληρου του τουρισμού, αποτέλεσε το έναυσμα για την διάνοιξη των συναυλιών, των θεάτρων και γενικότερα του χώρου του θεάματος. Αυτό, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μεγίστης σημασίας στη ψυχοσύνθεση του λαού ολόκληρου, διότι, δίχως τους διασκεδαστές, δεν θα είχαμε την ίδια αντιμετώπιση στο ζήτημα του εγκλεισμού. Βεβαίως και πρόκειται για σοβαρό ζήτημα, καθώς πρόκειται για ιδρυματοποίηση του ανθρώπου, για δυσκολίες συναναστροφής και δια ζώσης επαφής, τόσο στη σφαίρα των υποχρεώσεων, όσο και στη σφαίρα των διαπροσωπικών σχέσεων.
Οι νέοι, οι μπροστάρηδες του πνεύματος, δυσκολεύτηκαν να έρθουν σε επαφή με τους καθηγητές τους, τις παρέες τους, τους ανθρώπους με τους οποίους νιώθουν πως ανήκουν σε μια εξαιρετική κοινωνική ομάδα και στερήθηκαν δικαιώματα τα οποία, υπό άλλες συνθήκες, θα ήταν ανήκουστο να εκλείπουν. Όλα αυτά για ένα σκοπό, την προστασία της υγείας αυτών και των οικείων τους, γεγονός που ήταν πέρα για πέρα σωστό, σε κάθε περίπτωση όμως, οι δυσκολίες συναναστροφής επέφεραν και δυσκαμψία ψυχοσύνθεσης. Ποιος θα μπορούσε, όμως, χωρίς την πολύπλευρη στερητική των διασκεδαστών, να αντέξει σε μία τέτοια παγκόσμια ισορροπία;
Σε όλη τη διάρκεια της καραντίνας, οι άνθρωποι που αδικήθηκαν περισσότερο στην αρχή της πανδημίας, δηλαδή οι καλλιτέχνες, μας παρείχαν συντροφιά, προετοιμάζοντας διαδικτυακές παραστάσεις, τις περισσότερες φορές αφιλοκερδώς. Ο κόσμος ωστόσο, στερήθηκε να υψώσει τα χέρια του ψηλά, να φωνάξει το αγαπημένο του τραγούδι και να δώσει συγχαρητήρια με τον τρόπο του στον διασκεδαστή που καταθέτει την ψυχή του πάνω στη σκηνή. Τα συναισθήματα τα οποία προκαλεί η διάνοιξη των θεάτρων και του χώρου του πνεύματος είναι τόσο μεγάλα και ποικίλα, όσο εκείνα που μπορεί αντίστοιχα να αισθάνεται ο διασκεδαστής και ο τραγουδιστής που αποθεώνεται από το κοινό του. Η φρενίτιδα της πανδημίας υποχωρεί και επιτρέπει σε αυτούς που διατηρούν την ελπίδα μέσα από την τέχνη να δημιουργήσουν ξανά και να συνεχίσουν το πνευματικό, καλλιτεχνικό και πολύτροπο έργο τους. Η διαδικασία αυτή απαιτεί σαφώς υποχωρήσεις, παραδείγματος χάριν οικονομικές, αλλά πώς αλλιώς θα μπορέσει ο κόσμος να αλληλεπιδράσει ηχηρά;
Μέσα από ένα τραγούδι, ένα καλλιτεχνικό έργο, οι τραγουδιστές ή οι ηθοποιοί συνεργάζονται με δεκάδες ακόμη άτομα και μαζί με το κοινό δημιουργούνται η σύνθεση, ο χορός, το τραγούδι και ο διάλογος. Ας στηρίξουμε την προσπάθεια αυτή και ας διαδώσουμε το μήνυμα πως η ζωή χωρίς τέχνη είναι μονότονη. Ας στηρίξουμε τους καλλιτέχνες που αδικήθηκαν οικονομικά και ας διαδώσουμε το μήνυμα που κρύβουμε όλοι μέσα μας. Η παιδεία ξεκινά και αναπαράγεται και μέσα από την τέχνη. Το θέατρο, η μουσική και οι συναυλίες δεν είναι μόνο αφορμή εκτόνωσης και διασκέδασης, αλλά χρήζουν και αμέτρητου σεβασμού στα ιδεώδη μας («Η ποιότητα ενός θεατρικού έργου είναι η ποιότητα των ιδεών του», σύμφωνα και με τον Τζόρτζ Μπέρναρντ Σω), στον πολιτισμό μας και στην καταρρακωμένη κοινωνία μας που προσπαθεί να ανελιχθεί.
Ποιος, πότε και σε ποια κοινωνία κατάφερε να στερήσει το θέαμα; Η διαδικασία παράστασης είναι ταυτόσημη με ένα αντάξιο χειροκρότημα που δίνει παλμό να συνεχίσει κανείς το έργο του και ο κόσμος την καθημερινότητα του. Όλοι γίνονται ένα για λίγο, ώστε να αποθεώσουν κάτι κοινό. Η παγκόσμια κοινωνία βίωσε μέγιστο πλήγμα και τα θέατρα και οι συναυλίες τώρα μόνο αναβιώνουν. Ο κόσμος ενδεχομένως να δει φανερότερα την αξία τους και να ενεργοποιηθεί στα κοινά με τρόπο σαν να ζει την τελευταία καλλιτεχνική του παρουσία. Άλλωστε, «η επιτυχία απαιτεί να φλερτάρεις με το κοινό», όπως ισχυρίστηκε ο Τζώρτζ Μπέρναρντ Σω.
