Της Μαρίλιας Κατσιβελάκη,
Εκατοντάδες χιλιάδες Ευρωπαίοι πολίτες θα αντιμετωπίσουν προβλήματα με τον νόμο, εάν το βρετανικό Υπουργείο Εσωτερικών δεν καταφέρει να επεξεργαστεί περισσότερες από 300.000 αιτήσεις, πριν από το κλείσιμο του συστήματος διευθέτησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 30 Ιουνίου. Ωστόσο, η εν λόγω καθυστέρηση των 305.000 αιτήσεων του προγράμματος διακανονισμού μετά το Brexit απαιτεί την παράταση της προθεσμίας αυτής. Σύμφωνα με τον Γουίαρντ Στερκ, μέλος της ομάδας “the3million”, που αγωνίζεται μέσω εκστρατειών για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών της Ε.Ε. στο Ηνωμένο Βασίλειο, ανέφερε πως «ακόμη και αν το 70 έως 80% των πολιτών της Ε.Ε. στο Ηνωμένο Βασίλειο υπέβαλαν αίτηση για εγκατεστημένο καθεστώς εγκαίρως, αυτό θα άφηνε ακόμη έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων χωρίς προστασία από τα δικαιώματα που απολαμβάνουν επί του παρόντος».
Με περίπου τρεις εβδομάδες, πριν από την λήξη της προθεσμίας, να απομένουν για την υποβολή αίτησης μόνιμης διαμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο από τους εργαζόμενους της Ε.Ε. και τις οικογένειές τους, όσοι αγωνίζονται για περαιτέρω παράταση της προθεσμίας, υποστηρίζουν ότι παραμένει το άγχος και η σύγχυση για τα δικαιώματα των εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων, που έχουν υποβάλει αίτηση και περιμένουν ακόμα για την απόφαση. Η ουαλική κυβέρνηση είπε ότι «δεσμεύτηκε να στηρίξει» χιλιάδες ανθρώπους που επλήγησαν, ενώ ο Υπουργός Μετανάστευσης, Κέβιν Φόστερ, τόνισε πως, εφόσον τα άτομα που είναι επιλέξιμα για το πρόγραμμα διακανονισμού έχουν εύλογους λόγους να χάσουν την προθεσμία, θα τους δοθεί περαιτέρω ευκαιρία να υποβάλουν αίτηση.
Παρόλα αυτά, με τις τελευταίες κυβερνητικές στατιστικές να δείχνουν ότι από τις 5.423.300 αιτήσεις μόνο οι 5.118.300 έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία και παρά το γεγονός πως το Υπουργείο Εσωτερικών προσπαθεί να καθησυχάσει τους πολίτες της Ε.Ε. ότι ακόμη και αν δεν έχουν λάβει απόφαση σχετικά με την αίτησή τους έως τις 30 Ιουνίου δεν θα χαθούν τα δικαιώματά τους, οι αγωνιστές δεν έχουν πειστεί. Ο Γουίαρντ Στερκ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για ένα πιθανό “Windrush-plus”, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως η κατάσταση προσομοιάζει με αυτή της γενιάς Windrush, «όπου οι άνθρωποι μπορεί να βρεθούν χωρίς έγγραφα τα επόμενα χρόνια, ενώ έχουν ζήσει όλη τους τη ζωή σε αυτήν τη χώρα ή το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους».
Το σκάνδαλο Windrush ξέσπασε τον Απρίλιο του 2018 και, κατά τη διάρκειά του, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου απείλησε να απελάσει τα παιδιά των πολιτών της Κοινοπολιτείας, τα οποία, παρά το ότι ζούσαν και εργάζονταν στο Ηνωμένο Βασίλειο για δεκαετίες, κατηγορήθηκαν ότι ήταν εκεί παράνομα λόγω της έλλειψης επίσημων εγγράφων. Εν τέλει, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου απολογήθηκε για τις απειλές απέλασης που εξαπέλυσε, όμως, η παρούσα κατάσταση φαίνεται να έχει αναζωπυρώσει την ανησυχία για μία επανάληψη της ιστορίας.
Ωστόσο, αυτό που εξακολουθεί να προκαλεί την περισσότερη αναταραχή είναι ο αριθμός των Ευρωπαίων πολιτών που δεν έχουν ακόμη υποβάλει αίτηση, όπως οι ηλικιωμένοι, οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν θεμελιώδη νομικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας εργασίας, ενώ από την 1η Ιουλίου αντιμετωπίζουν την απειλή της «δράσης επιβολής του Υπουργείου Εσωτερικών».
Το κίνημα επισημαίνει, επίσης, πως πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι οι γονείς πρέπει να διασφαλίσουν πως τα παιδιά, ακόμη και τα μωρά, θα υποβάλουν αίτηση για διακανονισμό αυτό το μήνα. Αυτό το σημείο θυμίζει το σκάνδαλο του Windrush, καθώς όταν οι άνθρωποι, που τώρα είναι παιδιά, βγουν στην αγορά εργασίας, θα διαπιστώσουν ότι χρειάζονταν έγγραφα μόνιμης εγκατάστασης, έτσι ώστε να εργαστούν ή να σπουδάσουν. Η λήξη της προθεσμίας ισοδυναμεί με απώλεια δικαιωμάτων ενοικίασης, εργασίας και πρόσβασης σε νοσοκομειακή περίθαλψη.
Η παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων θα ήταν μία χρήσιμη λύση, ωστόσο, ίσως θα ήταν καλύτερο να καταργηθεί εντελώς η προθεσμία, να αφαιρεθεί, δηλαδή, ο υποχρεωτικός χαρακτήρας αυτής της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων και να μετουσιωθεί σε μια διαδικασία εγγραφής.
Η Κυβέρνηση, παρόλα αυτά, φαίνεται να μην έχει βλέψεις ούτε για περαιτέρω παράταση αλλά ούτε και για κατάργηση της προθεσμίας. Συγκεκριμένα, ο Πιέρ Μάκλουφ φαίνεται να προσπαθεί να δώσει στους πολίτες να καταλάβουν πως αυτή είναι η νέα πραγματικότητα, δηλώνοντας: «Η ικανότητα του Υπουργείου Εσωτερικών να αρνηθεί την είσοδο, να κρατήσει και να απελάσει ανθρώπους είναι η εμπειρία του Brexit που, δυστυχώς, όλοι οι υπήκοοι της Ε.Ε. αναγκάζονται να μάθουν, τώρα που αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, όπως οι υπήκοοι τρίτων χωρών.».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Fears for rights of EU citizens still waiting for UK settled status, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Brexit: EU citizens in the UK ‘at risk of deportation’, BBC, διαθέσιμο εδώ
