Του Αλεξάνδρου Κίφορ,
Τους τελευταίους μήνες, ο κάθε καταναλωτής έχει έρθει αντιμέτωπος με μια «περίεργη» πραγματικότητα. Μισογεμάτο καλάθι αγορών, υψηλότερες τιμές στα προϊόντα διατροφής, αλλά ίδιος μισθός. Ωστόσο, ποια είναι η αλήθεια πίσω από αυτήν την σκληρή πραγματικότητα; Ποιες είναι οι δυνάμεις που προκαλούν αυτό το φαινόμενο; Όπως φαίνεται, οι τιμές των προϊόντων διατροφής αυξάνονται με τον ταχύτερο μηνιαίο ρυθμό τους την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Επίσης, σύμφωνα με μετρήσεις του ΟΗΕ, και πιο συγκεκριμένα με τη χρήση ενός ευρύ δείκτη του παγκόσμιου κόστους των τροφίμων, παρατηρείται πως ο συγκεκριμένος δείκτης αυξάνεται τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ παράλληλα αυξάνονται και οι τιμές των τροφίμων. Τι ευθύνεται όμως για την αύξηση του συγκεκριμένου δείκτη και τη γενικότερη αύξηση των τιμών;
Ένας από τους βασικούς λόγους φαίνεται να είναι το γεγονός πως οι προμηθευτές σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τις διαταραχές που έχουν προκληθεί στην παραγωγή, την εργασία, αλλά και τις μεταφορές λόγω της πανδημίας. Επιπλέον, ένας από τους σημαντικότερους λόγους που οδηγούν σε αυτήν την αύξηση είναι και η αύξηση του πληθωρισμού παγκοσμίως. Ο πληθωρισμός, ο οποίος έχει αρχίσει να διαχέει όλες τις κατηγορίες αγαθών, όχι μόνο τα προϊόντα διατροφής, αλλά και άλλα βασικά προϊόντα όπως για παράδειγμα το φυσικό αέριο, η βενζίνη, το πετρέλαιο, τα ρούχα, μέχρι και τα αυτοκίνητα. Αλλά αξίζει να παρατηρήσουμε με προσοχή διάφορους δείκτες οι οποίοι θα μας δώσουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για αυτό το «φαινόμενο» της αύξησης των παγκόσμιων τιμών.
Σε πρώτη φάση, έχουμε τον δείκτη πρώτων υλών, τροφίμων και ποτών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Commodity Food and Beverage Price Index Monthly Price), ο οποίος έχει καταγράψει σε ένα χρόνο μια αύξηση η οποία είναι πάνω από 30%. Επίσης, υπάρχουν και άλλα ευρήματα τα οποία προκύπτουν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO). Σε αυτήν την περίπτωση, ο δείκτης τιμών τροφίμων FAO-Food Price Index (FFPI), ο οποίος μετράει τη μηνιαία μεταβολή στις διεθνείς τιμές ενός καλαθιού πρώτων υλών, κατέγραψε για 12ο συνεχόμενο μήνα αύξηση στην τιμή του, φτάνοντας με αυτόν τον τρόπο στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών. Για την ακρίβεια, από τον Απρίλιο του 2020 και τις 92,42 μονάδες, έχει φτάσει πλέον στις 127,10 μονάδες.
Ωστόσο, σε αυτό το σημείο προκύπτουν και διάφορα ερωτήματα, όπως για παράδειγμα, για πόσο καιρό ακόμα θα συνεχίσουν να αυξάνονται οι τιμές σε παγκόσμιο επίπεδο; Από τη μια πλευρά, πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι θεωρούν πως η απάντηση βρίσκεται στους λόγους που κυοφόρησαν τις πληθωριστικές πιέσεις, ενώ τονίζουν πως αυτές οι μεταβολές οφείλονται, όπως αναφέραμε και παραπάνω, στην πανδημία και τις δυσκολίες τις οποίες προέκυψαν και πως είναι θέμα χρόνου η επαναφορά της ισορροπίας στις εφοδιαστικές αλυσίδες αφού φαίνεται πως οι εμβολιασμοί προχωρούν με ικανοποιητικό ρυθμό και είμαστε έτοιμοι να επανέλθουμε στην κανονικότητα. Βέβαια, αρκετοί είναι και αυτοί οι οποίοι εκτιμούν πως θα αργήσει να επέλθει η ισορροπία, καθώς φαίνεται πως απαιτούνται τουλάχιστον 2-3 χρόνια προκειμένου να αποκατασταθούν πλήρως οι εφοδιαστικές αλυσίδες παγκοσμίως.
Σε κάθε περίπτωση, και παρατηρώντας αυτήν την κατάσταση, η οποία απασχολεί εκατομμύρια καταναλωτών, μπορούμε να πούμε με σιγουριά πως το μέλλον είναι αβέβαιο όσον αφορά τις μεταβολές των τιμών των βασικών προϊόντων, αλλά και γενικότερα όλων των προϊόντων. Μια κατάσταση η οποία φαίνεται πως επηρεάζεται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες της αγοράς και της οικονομίας γενικότερα, αλλά και από πολλούς «εξωγενείς» και απρόβλεπτους παράγοντες, όπως για παράδειγμα στην περίπτωσή μας, του παράγοντα που ακούει στο όνομα του κορωνοϊού και στις ευρύτερες επιπτώσεις που προκάλεσε αυτός.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Το κόστος των τροφίμων αυξάνεται με τον ταχύτερο ρυθμό σε πάνω μια δεκαετία, Ναυτεμπορική. Διαθέσιμο εδώ.
- Η έκρηξη σε εμπορεύματα, πρώτες ύλες φέρνει ακρίβεια και ταράζει τις αγορές, Liberal. Διαθέσιμο εδώ.
