Της Βάλιας Πλακουδάκη,
Μετά τον θάνατο του Εδουάρδου ΣΤ΄ σε νεαρή ηλικία επικράτησε αναταραχή ως προς τη διαδοχή στον αγγλικό θρόνο. Η Λαίδη Τζέην Γκρέυ, εγγονή του Ερρίκου Η’ από τη μεριά της αδελφής του, Μαίρη, είχε οριστεί από τον Εδουάρδο ΣΤ’ πριν από τον θάνατό του ως διάδοχός του. Ανέβηκε στον θρόνο της Αγγλίας το 1553, ωστόσο η βασιλεία της κράτησε μόλις για εννέα ημέρες. Η κόρη του Ερρίκου Η’, πριγκίπισσα Μαίρη, η οποία εθεωρείτο ευρέως ως η πραγματική και νόμιμη κληρονόμος, σύμφωνα με την επιθυμία του πατέρα της, οδήγησε την εξέγερση εναντίον της Τζέην Γκρέυ -υπερασπιζόμενη τα συμφέροντά της- και την άμεση καταδίκη της για εσχάτη προδοσία.
Η Μαίρη Α΄ ήταν η πρώτη βασίλισσα της Αγγλίας, η πρώτη γυναίκα που βασίλεψε μόνη της στον θρόνο και όχι ως η σύζυγος κάποιου βασιλιά, φέρνοντας μια τεράστια αλλαγή στις μέχρι τότε παραδόσεις. Ήταν υπέρμαχος του Καθολικισμού και έμεινε στην ιστορία για την αδίστακτη δίωξη των Προτεσταντών, από όπου πήρε και το ψευδώνυμο «Αιμοσταγής Μαίρη» (Bloody Mary). Ωστόσο, παρά τον μη συμβατικό τρόπο με τον οποίο κατέλαβε την εξουσία και τον πόλεμο που κήρυξε στη Θρησκευτική Μεταρρύθμιση, το γεγονός ότι η Μαίρη δεν διέθετε διαδόχους (καθώς ο γάμος της με τον Φίλιππο Β’ της Ισπανίας δεν της χάρισε παιδιά) σήμαινε ότι ήταν γραφτό να την διαδεχθεί ένας Προτεστάντης, και πιο συγκεκριμένα η ετεροθαλής μικρότερη αδερφή της. Η Ελισάβετ Α’ ανέβηκε στον αγγλικό θρόνο το 1558 και εγκαινίασε μια μακρόχρονη βασιλεία, που κράτησε μέχρι και τον θάνατό της, το 1603. Στον τομέα της θρησκείας, η Ελισάβετ επανέφερε την Αγγλία στον Προτεσταντισμό, διατηρώντας, όμως, μια σχετικά πιο διαλλακτική στάση απέναντι στους Καθολικούς, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρχαν και συγκρούσεις.
Όπως ακριβώς και η Μαίρη Α΄, έτσι και η Ελισάβετ δεν απέκτησε διαδόχους, καθώς δεν παντρεύτηκε ποτέ, θέλοντας να αποφύγει τις επιπλοκές που θα μπορούσε να επιφέρει ο γάμος με έναν ξένο ηγεμόνα και να αφοσιωθεί στην ευημερία της Αγγλίας. Σε αντίθεση, όμως, με την αδερφή της, δεν είχε άλλα αδέρφια στα οποία θα μπορούσε να περάσει το πολυπόθητο στέμμα της Αγγλίας, περιπλέκοντας την κατάσταση. Η διαδοχική κρίση των Τυδώρ γινόταν όλο και πιο έντονη με κάθε καινούρια διαδοχή. Μετά τον θάνατο της Ελισάβετ, δεν υπήρχε κανείς άλλος άμεσος απόγονος του Ερρίκου Η΄ για να ανέβει στο θρόνο της Αγγλίας, γεγονός που οδήγησε την αναζήτηση του επόμενου μονάρχη στο πιο ευρύ περιβάλλον της βασιλικής οικογένειας.
Η μια πιθανή επιλογή ήταν η Λαίδη Κάθριν Γκρέυ, αδερφή της Τζέην Γκρέυ, η οποία ήταν απόγονος του Ερρίκου Ζ΄ μέσω της κόρης του, Μαίρη Τυδώρ (και αδερφής του Ερρίκου Η΄). Όμως, η Κάθριν είχε προκαλέσει την οργή της βασίλισσας Ελισάβετ, όταν παντρεύτηκε χωρίς τη βασιλική συγκατάθεσή της, παραβιάζοντας το πρωτόκολλο.
Η επόμενη φυσική επιλογή ήταν η Μαίρη Α΄ της Σκωτίας, η οποία –αν και καθολική– καταγόταν απευθείας από τον Ερρίκο Ζ΄, αυτή τη φορά μέσω της κόρης του, Μάργκαρετ Τυδώρ, η οποία είχε παντρευτεί τον βασιλιά της Σκωτίας. Τη Μαίρη, όμως, ακολούθησε μια σειρά από σκάνδαλα και κακουχίες, συμπεριλαμβανομένων της παραίτησης της από τον θρόνο της Σκωτίας και τη σύνδεση της με την καθολική συνωμοσία για τη δολοφονία της Ελισάβετ Α΄. Αυτά τα ταραχώδη γεγονότα δε μπορούσαν να μείνουν ατιμώρητα και την οδήγησαν στην αιχμαλωσία και τελικά στην οριστική καταδίκη της.
Ανάμεσα στους πιθανούς διαδόχους ήταν και ο Εδουάρδος Σέυμουρ, γιος της Κάθριν Γκρέυ, και η Λαίδη Αρμπέλλα Στιούαρτ, ανιψιά της Μαίρη της Σκωτίας, αλλά κανείς από τους δυο τους δεν μπόρεσε να λάβει το στέμμα. Τελικά, ήταν ο Ιάκωβος ΣΤ΄, απόγονος της Μάργκαρετ Τυδώρ και γιος της Μαίρης της Σκωτίας, που ανέβηκε στον αγγλικό θρόνο μετά τον θάνατο της Ελισάβετ Α΄, λύνοντας το πρόβλημα. Στέφθηκε βασιλιάς της Αγγλίας και της Σκωτίας το 1603 ως Ιάκωβος Α’, εγκαινιάζοντας την επόμενη αγγλική δυναστεία, αυτή των Στιούαρτ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Smith, Lacey Baldwin. “Henry VIII and the Protestant Triumph.” The American Historical Review 71, no. 4 (1966): 1237-264.
- Harris, Barbara J. “Women and Politics in Early Tudor England.” The Historical Journal 33, no. 2 (1990): 259-81.
- Richards, Judith M. “To Promote a Woman to Beare Rule”: Talking of Queens in Mid-Tudor England.” The Sixteenth Century Journal 28, no. 1 (1997): 101-21.
