Της Μαρίας Λεβέντη,
Ανεκδιήγητα συμβάντα που αγγίζουν τα όρια της παραφροσύνης. Η συχνότητα του φαινομένου των catfish ακολουθεί καλπάζοντα ρυθμό, κάτι που επιβεβαιώνεται και από τα 11 επεισόδια της σειράς της Youtuber Dat Lilly, που έχουν ως θεματικό άξονα αφηγήσεις, αφενός θυμάτων, αφετέρου ατόμων, που με δεξιοτεχνία ως προς την διάπλαση μιας ψευδούς συνθήκης, προέβησαν στην εξαπάτηση κάποιου αγνώστου ή μη.
Απότοκο της απόκλισης ορισμένων ατόμων από τα πρότυπα ομορφιάς είναι η δημιουργία προσωπικοτήτων με χαμηλή αυτοπεποίθηση, που αδυνατούν δυστυχώς να «αγκαλιάσουν» τις ατέλειες τους. Η πλειονότητα των θυτών τέτοιων περιστατικών, έχοντας έντονη την ανάγκη για αποδοχή, οδηγούνται στην «κατασκευή» μιας πλαστής εικονικής ταυτότητας, η οποία προσεγγίζει περισσότερο τα καθιερωμένα πρότυπα της εκάστοτε εποχής. Ωστόσο, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις προσποίησης ενός άλλου «καθαρά για λόγους διασκέδασης», όπως εξήγησε και στο σχετικό βίντεο της προαναφερθείσας YouTuber μια κοπέλα θύτης. Ακόμα και σ’ αυτήν την περίπτωση, υποθάλπτονται στοιχεία χαμηλής αυτοεκτίμησης, οπότε η ενίσχυση του «εγώ» και της φιλαυτίας επιτυγχάνεται με αυτόν τον τρόπο, πληγώνοντας και εξαπατώντας κάποιον.
Η συναισθηματική εκμετάλλευση σε τέτοιες περιπτώσεις ίσως είναι το καλύτερο πιθανό σενάριο. Οι απειλές για διαρροή προσωπικών δεδομένων, βιασμό ή κατά της ζωής ανάγονται στο φαινόμενο της εκδικητικής πορνογραφίας κατά το οποίο, εάν το θύμα δεν υπακούσει στις διαθέσεις του εκάστοτε «καλοθελητή», θα υποστεί τον εξευτελισμό. Γι’ αυτόν τον λόγο, έχει μείζονος σημασίας ρόλο η συνεχής ενημέρωση από όλους τους φορείς κοινωνικοποίησης προς τους νέους -και όχι μόνο- σχετικά με τους κινδύνους που ελλοχεύει η χρήση των μέσων μαζικής δικτύωσης. Η υπόθαλψη εγκλημάτων που αφορούν τη γενετήσια εκμετάλλευση επιτυγχάνεται εύκολα μέσω του πλέον προσφιλούς μέσου που όλοι μας χρησιμοποιούμε…
Η εισαγωγή των τεχνολογιών στις ζωές μας, λόγω των υφιστάμενων υγειονομικών συνθηκών, καθιστά ανάγκη αδήριτη την εξ’ ολοκλήρου αλλαγή της νοοτροπίας του εκπαιδευτικού συστήματος. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σημαντική προϋπόθεση για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών ήταν η πολύωρη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Παρ’ όλ’ αυτά, η πλοήγηση στο διαδίκτυο και η περιέργεια που χαρακτηρίζει κατά κύριο λόγο τα άτομα νεαρής ηλικίας, ενδέχεται να οδηγήσουν κάποιο παιδί σε σελίδες ή εφαρμογές όπου ο κίνδυνος είναι αρκετά μεγάλος. Ο συγκερασμός ελεύθερου χρόνου και -μιας σχετικής- «εξοικείωσης» των νέων με τον κυβερνοχώρο είναι επικίνδυνος. Ωστόσο, στο μάθημα της πληροφορικής λόγου χάριν, θα ήταν ευεργετική η αφιέρωση κάποιων μαθημάτων στις παγίδες που μπορεί κάποιος να συναντήσει στο internet.
Όμως, καλό είναι να εστιάζουμε σ’ αυτόν που δημιουργεί το πρόβλημα και όχι στα θύματα του. Όπως και σε άλλου είδους περιπτώσεις παρενόχλησης, το «καρκίνωμα» είναι ο επίδοξος βιαστής και όχι μια κοπέλα με «προκλητικό» ντύσιμο. Άλλωστε, ποιος είναι αυτός που ορίζει τι είναι προκλητικό; Τα άσχημα νέα για όλους αυτούς που παρενοχλούν είναι πως η αιτία της έξαρσης φαινομένων κοινωνικής παθογένειας είναι αποκλειστικά οι ίδιοι… Επομένως, απόρροια της αδυναμίας του ατόμου για αποδοχή του εαυτού του είναι η έξαρση τέτοιων νοσηρών περιστατικών. Διότι, νοσηρότητα είναι η ύπαρξη συμπλεγμάτων κατωτερότητας και η πρόκληση ψυχικής ή οποιασδήποτε άλλης μορφής βλάβης και όχι φυσιολογικά και φυσικά σημάδια στο σώμα μας. Τόσο απλά!
Η παγκοσμιοποίηση του catfish αδιαμφισβήτητα αποτελεί μια αρνητική πτυχή του διαδικτύου. Αρωγός στην προσπάθεια εξάλειψης αυτού του είδους παθογένειας είναι ο επαναπροσδιορισμός των στόχων της εκπαίδευσης, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η συμμετοχή της πολιτείας ή της οικογένειας είναι ήσσονος σημασίας.
