Του Μάριου Ντινάκους,
Η Γεωργία είναι μία χώρα που βρίσκεται στην διασταύρωση της Ανατολικής Ευρώπης και της Δυτικής Ασίας. Είναι ένα μέρος της περιοχής του Καυκάσου, όπου βρέχεται στα δυτικά από τον Εύξεινο Πόντο, και χερσαία συνορεύει στα βόρεια και ανατολικά με τη Ρωσία, την Τουρκία και την Αρμενία και στα νοτιοανατολικά με το Αζερμπαϊτζάν. Έχει πληθυσμό περίπου 4 εκατομμύρια κατοίκους, και πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη είναι η Τιφλίδα.
Εθνολογικά η χώρα αποτελείται από τους Γεωργιανούς, όπου πάντα ζούσαν σε εκείνη την περιοχή, και ονομάζουν τους εαυτούς τους Kartveli. Ωστόσο η σύγχρονη Γεωργία δεν είναι εθνικά ομοιογενής, αλλά αντανακλά την ποικιλομορφία της περιοχής του Καυκάσου, δηλαδή μικρότερες εθνοτικές ομάδες όπως οι Αρμένιοι, οι Ρώσοι, οι Έλληνες και οι Αμπχαζί. Επίσημη γλώσσα είναι η Γεωργιανή, η οποία είναι μέλος της γλωσσικής οικογένειας Kartvelian, όπου έχει το δικό της αλφάβητο και έχει εξελιχθεί από τον 5ο αιώνα. Παράλληλα ομιλούνται πολλές διάλεκτοι από μειονοτικές ομάδες. Επίσημα είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Επιπλέον, υπάρχουν και Μουσουλμάνοι και το Ισλάμ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη θρησκεία της χώρας.
Σχετικά με τις διεθνείς σχέσεις η χώρα αποτελεί μέλος σημαντικών ενώσεων, όπως των Ελεύθερων Συναλλαγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (αν και δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης), του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, της Οργάνωσης της Δημοκρατικής και Οικονομικής Ανάπτυξης (GUAM), καθώς και της Ένωσης για Οικονομική Συνεργασία της Μαύρης Θάλασσας (BSEC) και πολλών άλλων ενώσεων. Επίσημο νόμισμα που χρησιμοποιείται στην οικονομία είναι το Λάρι Γεωργίας, το οποίο εκδίδεται από την κεντρική τράπεζα της χώρας. Σημερινό πολίτευμα είναι η Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, με Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Ζουραμπισβίλι και πρωθυπουργό τον Γκαχάρια.
Ιστορικά η χώρα έχει μία μακρά διαδρομή, η οποία ξεκινά από τον 8ο αιώνα μ.Χ. με την ίδρυση πολλών βασιλείων και το πέρασμα διαφόρων πολιτισμών από τα εδάφη της. Ορόσημο αποτελεί η υιοθέτηση του χριστιανισμού προς τα τέλη του 4ου αιώνα, καθότι η θρησκεία αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα στον πολιτισμό και τα ήθη της χώρας. Μετά την Ρωσική Επανάσταση του 1917 η Γεωργία εμφανίστηκε ως μία ανεξάρτητη δημοκρατία υπό γερμανικό έλεγχο. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ο Κόκκινος Στρατός εισέβαλλε στη Γεωργία, η οποία και ενσωματώθηκε στην Σοβιετική Ένωση το 1922. Μετά από σημαντικά κινήματα που έλαβαν δράση κατά τη δεκαετία του 1980, πραγματοποιείται η απόσχιση της Γεωργίας από τη Σοβιετική Ένωση το 1991 με την ολοκληρωτική κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος.
Κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας, μετά την ανεξαρτησία, η Γεωργία υπέφερε από οικονομική κρίση, εμφύλιες συγκρούσεις, και πολέμους στην Αμπχαζία, τη Νότια Οσετία και την Αζαρία. Αποτέλεσμα των συγκρούσεων ήταν η φυγή αρκετών χιλιάδων προσφύγων στις χώρες του εξωτερικού. Το 2003 πραγματοποιείται σημαντική επανάσταση στη χώρα (Επανάσταση των Τριαντάφυλλων), η οποία πραγματοποιήθηκε λόγω των αμφισβητούμενων κοινοβουλευτικών εκλογών και κατέληξε στην εκδίωξη του τότε προέδρου Shevardnadze, όπου σηματοδότησε το τέλος της Σοβιετικής εποχής στη χώρα. Έπειτα από αυτά τα γεγονότα, η χώρα προσανατολίζεται στα δυτικά, με έντονη φιλοδυτική εξωτερική πολιτική, εισαγωγή μιας σειράς δημοκρατικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Γεωργία είναι μία αναπτυσσόμενη χώρα, η οποία ωστόσο βρίσκεται σε αρκετά υψηλό επίπεδο όσον αφορά τον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης και κατατάσσεται ως 61η. Είναι μία αναδυόμενη οικονομία, η οποία έχει μεταβεί από κεντρικά διαχειριζόμενη σε ελεύθερη και ανταγωνιστική οικονομία. Όπως αποτυπώνεται και στο παρακάτω διάγραμμα το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε απότομα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, από 5.000 δολάρια το 1989 στα 1.000 δολάρια το 1991, ωστόσο κατά τα μέσα της δεκαετίας του 2000 και μετά τις μεταρρυθμίσεις στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα, που επέφερε η επανάσταση των τριαντάφυλλων, παρατηρούμε ότι το ΑΕΠ έχει συνεχείς αυξητικές τάσεις και πλέον βρίσκεται στα επίπεδα πριν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Άλλωστε μία τέτοια πορεία στο εθνικό εισόδημα είναι χαρακτηριστική για τις χώρες που βρίσκονται στο στάδιο της μετάβασης. Τυπικά η απελευθέρωση των τιμών επιφέρει σε πρώτο στάδιο πληθωριστικές πιέσεις και μείωση του εισοδήματος. Όμως μετά τη διενέργεια των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων οι οικονομίες των χωρών επανέρχονται στην κατάσταση που βρίσκονταν πριν τη μετάβαση και έπειτα αναπτύσσονται ακόμη περισσότερο και μετατρέπονται σε σύγχρονες βιομηχανικές οικονομίες.
Η Γεωργία, λοιπόν, είναι μία χώρα η οποία εφαρμόζει σε υψηλό επίπεδο τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, και χαρακτηρίζεται από υψηλό επιχειρηματικό πνεύμα. Επίσης είναι το λιγότερο διεφθαρμένο έθνος στην περιοχή και τα ΜΜΕ θεωρούνται αρκετά αξιόπιστα, καθώς παρέχουν έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση. Γενικά χαρακτηριστικά της οικονομίας είναι η συγκέντρωση πόρων γύρω από τον τουρισμό, καθώς και τον πρωτογενή τομέα. Μετά την απόσχιση από τη Σοβιετική Ένωση όπως αναφέραμε, οικονομία της Γεωργίας πέρασε μία περίοδο απότομης οικονομικής ύφεσης, με υψηλό πληθωρισμό και μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα (χαρακτηριστικό των χωρών υπό μετάβαση), ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι πολεμικές συγκρούσεις για αυτονομία στην Αμπχαζία και στην Νότια Οσετία, οι οποίες παρεμπόδισαν οποιαδήποτε οικονομική ανάπτυξη.
Επίσης σημαντικό ρόλο έπαιξε και η ασιατική χρηματοπιστωτική κρίση του 1997. Ωστόσο για να γίνει μία ομαλή μετάβαση προς την οικονομία της αγοράς η κυβέρνηση απελευθέρωσε όλες τις τιμές και το εμπόριο, εισήγαγε ένα σταθερό εθνικό νόμισμα και μείωσε το μέγεθος των δημόσιων υπαλλήλων. Στο πλαίσιο της μετάβασης επίσης ιδιωτικοποιήθηκαν αρκετές επιχειρήσεις, ενώ πολύ σημαντικός ήταν ο παράγοντας της εξωτερικής βοήθειας, όπου με την βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, η χώρα έλαβε νομικές και τεχνικές συμβουλές για την μετάβαση της οικονομίας. Όλα αυτά αποτελούν τυπικές διαδικασίες της μετάβασης και εφαρμόστηκαν και σε άλλες ώρες μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, όπως για παράδειγμα η Βουλγαρία. Η επιτυχία των μέτρων αυτών ποικίλει από χώρα σε χώρα.
Τα τελευταία χρόνια η οικονομία της Γεωργίας αποτέλεσε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες, σε σχέση με τις χώρες που ανεξαρτητοποιήθηκαν μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Μετά το 2003, η κυβέρνηση εφάρμοσε ευρείες και ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις που άγγιξαν κάθε πτυχή της κοινωνίας και της οικονομίας. Βασικό θεμέλιο των μεταρρυθμίσεων ήταν η απελευθέρωση της οικονομίας από την κεντρική διαχείριση, η υπεροχή της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και η συγκέντρωση των οικονομικών πόρων στον ιδιωτικό τομέα με σκοπό τους υψηλούς ρυθμούς οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και την προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων.
Λόγω των μεταρρυθμίσεων και της απελευθέρωσης της οικονομικής πολιτικής, η Γεωργία, επέδειξε σημαντική ανθεκτικότητα σε εξωτερικούς κραδασμούς, όπως για παράδειγμα ο πόλεμος με τη Ρωσία το 2008 και η παγκόσμια οικονομική κρίση. Σε άλλες περιπτώσεις χωρών υπό μετάβαση, οι εξωτερικοί κραδασμοί αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξή τους. Επίσης η χώρα δεν εμφάνισε σημαντικά ελλείμματα, τόσο στο δημοσιονομικό κομμάτι όσο και στο εμπορικό, πράγμα το οποίο επίσης αποτελεί πολύ σημαντικό πρόβλημα της μετάβασης. Αρκετά σημαντικό πρόβλημα της οικονομίας αποτελεί ο πληθωρισμός, όπου κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010 υπήρξε αύξηση λόγω της σημαντικής αύξησης των τιμών των τροφίμων παγκοσμίως. Επίσης όταν διαβάζουμε τις μετρήσεις αυτές θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι στο καταναλωτικό καλάθι των νοικοκυριών της Γεωργίας σημαντικό μερίδιο έχουν τα τρόφιμα.
Εν κατακλείδι, όπως παρατηρούμε, η οικονομία της Γεωργίας τα τελευταία χρόνια έχει επιδείξει σημαντική βελτίωση σε όλους τους οικονομικούς δείκτες, λόγω της θέσπισης σημαντικών μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Παρά την αναπτυξιακή της πορεία όμως, αποτελεί μία χώρα μεσαίου εισοδήματος και μάλιστα εντάσσεται οριακά σε αυτή την κατηγορία. Ένα απρόβλεπτο γεγονός θα μπορούσε να την κατατάξει στις χώρες χαμηλού εισοδήματος, καθότι βρίσκεται ακριβώς στο μεταίχμιο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ:
- Georgia, Britannica, Retrieved from here
- The Political Economy of Georgia’s Rose Revolution, Vladimer Papava, Retrieved from here
- Georgia’s Economy, Vladimer Papava, Retrieved from here
- Georgia’s Economic Performance: Bright Spots and Remaining Challenges, Akhvlediani Tinatin, Havlik Peter, Retrieved from here
