Του Νικόλαου Τσελέντη,
Το Ισραήλ ταλανίζεται εδώ και δύο χρόνια από μία πολιτική αστάθεια άνευ προηγουμένου. Ο Πρωθυπουργός της χώρας, Benjamin Netanyahu, αρνείται να εγκαταλείψει το πηδάλιο της εξουσίας και επιδιώκει να εδραιωθεί στο σύστημα, μέσω οποιωνδήποτε ευέλικτων χειρισμών. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, έχει προσπαθήσει στο παρελθόν να συνεργαστεί με άσπονδους εχθρούς, μόνο και μόνο για να μπορεί να καθορίζει τη μοίρα ενός έθνους. Η έντονη, όμως, επιθυμία του για την ηγεσία καθαυτή, σε συνδυασμό με τις κατηγορίες περί διαφθοράς και απάτης που τον βαραίνουν, έχουν οδηγήσει σε έναν βαθύ εσωτερικό διχασμό, αποκτώντας υποστηρικτές, μα κυρίως επικριτές.
Κάτω υπό αυτές τις συνθήκες, γίνεται αντιληπτό ότι ο Netanyahu έχει χάσει πολύτιμους πολιτικούς συμμάχους, οι οποίοι θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση συνασπισμού του. Μάλιστα, για πρώτη φορά στην πολυετή του θητεία βρέθηκε προ τετελεσμένου γεγονότος, τη στιγμή δηλαδή που το δεύτερο σε ψήφους κόμμα, Yesh Atid με αρχηγό τον Yair Lapid, έλαβε το χρίσμα για σχηματισμό κυβέρνησης εντός 30 ημερών, πριν από ένα μήνα. Ο κεντρώος πολιτικός δεν άφησε την ευκαιρία ανεκμετάλλευτη και ήρθε σε επικοινωνία με όλα τα κόμματα που ήθελαν να απομακρύνουν τον Netanyahu, προκειμένου να εξασφαλίσει το πολυπόθητο όριο των 61 εδρών στο ισραηλινό Κοινοβούλιο, ονόματι Knesset. Όπερ και εγένετο.
Το μεγαλύτερο στοίχημα του Yair Lapid ήταν να εντάξει στον κυβερνητικό συνασπισμό του το κόμμα του τέως Υπουργού Αμύνης και Παιδείας Naftali Bennett. Ο Bennett ηγείται του δεξιού εθνικιστικού κόμματος Yamina, το οποίο είχε κερδίσει στις τελευταίες εκλογές μόλις 7 έδρες, ερχόμενο στην πέμπτη θέση. Ωστόσο, η ανάγκη εξασφάλισης των 61 εδρών δεν επέτρεπε σε κανένα από τα δύο ισχυρότερα κόμματα, το Likud και το Yesh Atid, να μην συμπεριλάβουν το Yamina στα σχέδιά τους. Έχοντας, φυσικά, τη γνώση των ανωτέρω, ο Bennett προέβη στην άσκηση πιέσεων για την αποκόμιση των περισσότερων δυνατών οφελών. Έτσι, του έγιναν προτάσεις ένθεν και ένθεν για την ανάληψη της εκ περιτροπής πρωθυπουργίας της χώρας, σε κάθε μία από τις υφιστάμενες συμμαχίες. Η πλάστιγγα έγειρε προς το μέρος του Yair Lapid.
Τριάντα οκτώ λεπτά πριν το πέρας της προθεσμίας των 30 ημερών, 8 ισραηλινά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του Yamina, ανακοίνωσαν το βράδυ της Τετάρτης την απόφασή τους να δημιουργήσουν κυβέρνηση, εκδιώκοντας τον Netanyahu μετά από 12 συναπτά έτη πρωθυπουργίας. Τούτο το αποτέλεσμα σήμανε τη θέληση των τελείως διαφορετικών κομμάτων να υπερισχύσουν έναντι του μέχρι πρότινος δυνάστη τους, ο οποίος έχει προξενήσει τη διπλωματική απομόνωση του Ισραήλ, πολλώ δε μάλλον τώρα που ο Αμερικανός Πρόεδρος Joe Biden βρίσκεται στην κεφαλή της παγκόσμιας υπερδύναμης. Στον αντίποδα, η ιδιόμορφη συμμαχική κυβέρνηση κρούει τον κώδωνα στο διεθνές στερέωμα, καθότι ο μελλοντικός Πρωθυπουργός φαίνεται πως ακούει στο όνομα Naftali Bennett.
Ποιος είναι, πράγματι, ο Naftali Bennett;
Γεννημένος το 1972 στο Ισραήλ, από γονείς που ζούσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Bennett αποτελεί έναν πρώην στρατιώτη των ειδικών δυνάμεων και αυτοδημιούργητο επιχειρηματία, που έστησε μία start-up εταιρεία, ειδικευόμενη σε προηγμένες τεχνολογίες. Η καινοτομία του αυτή επέφερε την προσέλκυση ξένων επενδυτών και συγκεκριμένα μίας αμερικανικής εταιρείας ασφάλειας, η οποία αγόρασε την εφαρμογή του Bennett έναντι 145 εκατομμυρίων δολαρίων, το 2005. Η ενασχόλησή του με την πολιτική επήλθε έναν χρόνο αργότερα, όταν υπηρέτησε ως προϊστάμενος του προσωπικού του Benjamin Netanyahu για μία διετία.
Η τότε ρήξη του με τον Netanyahu τον ανάγκασε να αποχωρήσει από τους κόλπους του Likud και να στραφεί προς το εθνικό, θρησκευτικό κόμμα Εβραϊκής Εγχώριας Τάξης (Jewish Home Party), με το οποίο κατάφερε να μπει στο Κοινοβούλιο το 2013. Με το εν λόγω προνόμιο, αποτέλεσε γρανάζι των μετέπειτα συμμαχικών κυβερνήσεων, εκτελώντας χρέη Υπουργού Άμυνας, Παιδείας, Οικονομικών, Θρησκευμάτων, διαδραματίζοντας καίριο ρόλο στο πολιτικό γίγνεσθαι. Η σημαντικότερη δε θέση του κατέστη εκείνη του επικεφαλής του Συμβουλίου Yesha, της πολιτικής αντιπροσωπευτικής ομάδας για τους Εβραίους εποίκους, υποστηρίζοντας ένθερμα την εγκατάσταση των Εβραίων σε 140 περίπου οικισμούς στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Είναι ευρέως γνωστό πως ο Bennett θρέφει απεριόριστο μίσος προς τους Παλαιστίνιους και δεν διστάζει να το αποδεικνύει σε κάθε ευκαιρία. Επί παραδείγματι, σε μία εμφάνισή του στην εγχώρια τηλεόραση απάντησε σε ένα αραβικό μέλος του Κοινοβουλίου, σχετικά με τον χαρακτηρισμό του εβραϊκού εποικισμού ως «παράνομου» από τη διεθνή κοινότητα, πως όταν οι Ισραηλινοί είχαν δικαίωμα εγκατάστασης στην περιοχή, οι Παλαιστίνιοι κρέμονταν από τα δέντρα. Στο ίδιο μήκος κύματος κυμαίνονται αρκετές του δηλώσεις, με την άποψή του για τους Ισραηλινούς βομβαρδισμούς κατά αμάχων να ξεχωρίζει: «Δεν βομβαρδίζουμε παιδιά. Δεν είναι παιδιά. Είναι τρομοκράτες και ξεγελιόμαστε».
Παραδόξως, ο εθνικιστής αυτός πολιτικός παρουσιάζεται λιγότερο συντηρητικός σε θέματα που αφορούν τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας, αλλά και στη σχέση κράτους και θρησκείας. Επιπλέον, πιστεύει πως το κράτος χρειάζεται οικονομική αναδιάρθρωση, την οποία στοχεύει να επιτύχει μέσω της φιλελευθεροποίησης της αγοράς, της μείωσης της γραφειοκρατίας και τους φόρους της κυβέρνησης προς τους Ισραηλινούς πολίτες. Αξίζει να σημειωθεί πως η «μετριοπάθειά του» στο ζήτημα της θρησκείας έχει προκαλέσει την οργή ορισμένων πιστών οπαδών του κόμματός του, κατηγορώντας τον για αλλαγή των πεποιθήσεων, ούτως ώστε να ανέλθει στην εξουσία.
Τούτων λεχθέντων και με μόλις μία εβδομάδα περιθώριο για τη λήψη ψήφου εμπιστοσύνης από το Knesset, πολλοί παρατηρητές εκφράζουν τους φόβους τους για μία επιδείνωση της κατάστασης στο Ισραήλ. Πρώτον, γιατί ο συνασπισμός φαίνεται ιδιαίτερα ασταθής, ελέω ποικιλομορφίας, και δεύτερον επειδή ο νέος Πρωθυπουργός συνιστά τουλάχιστον μία παρόμοια μορφή με εκείνη του Netanyahu, αν όχι και χειρότερη. Μπορεί, λοιπόν, ο Netanyahu να μετρά ώρες, αλλά το εβραϊκό κράτος μετρά ακόμη χρόνια για την πραγματική, ριζική αλλαγή του κατεστημένου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Israel’s Naftali Bennett, rise of a nationalist set to be PM, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Naftali Bennett: Israel’s far-right prime minister in waiting, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- The Guardian view on Israel’s new coalition: not yet a new era, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Naftali Bennett: The right-wing millionaire who may end Netanyahu era, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Midnight deadline approaches for Israeli coalition to unite and challenge Netanyahu, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Knesset to meet on setting date for vote on new government, likely June 14, The Times Of Israel, διαθέσιμο εδώ
- Few Israelis wanted a leader to the right of Netanyahu. Naftali Bennett is set to oust his old boss anyway, CNN, διαθέσιμο εδώ
